Niespokojni. Leo Lipski

właśnie wtedy?

      – Nie martwisz się, że było wtedy. Z całkiem innego powodu.

      – Z jakiego?

      – Nie gniewaj się, że będę przykry.

      – Mów.

      – Że ty nie możesz odgrywać tej roli, którą ja odgrywam.

      – Nieprawda.

      – Ja jeszcze nie skończyłem. Po prostu zmiana ról wytrąciła cię z równowagi. A ty byłeś raczej predestynowany60 do mojej roli. Gdyby było odwrotnie, to mielibyśmy również zmartwienie, ale odpowiadające naszym poprzednim stosunkom; łagodne zmartwienie.

      Ciśnienie ustępowało jak powietrze z dziurawego balonu. Obaj odetchnęli głęboko.

      – Co teraz będzie?

      Janek uśmiechnął się i odpowiedział:

      – Nic się nie zmieni. Będziemy się tak dalej spotykać jak dotychczas.

      Oczywiście, że będą się spotykać, ale nie tak, jak dotychczas. To było skończone. Emil zaczął czarować, żeby choć odwrócić role.

      Zachował dużo cech dziecinnych. Liczył tafle na chodniku. Bawił się, idąc ulicą, jak mu się nudziło, w kolej. (Sam był koleją). Przechodząc wzdłuż sztachet, przejeżdżał po nich patykiem, co robiło hałas podobny do jadącego motocykla. Dawało mu to pewien nieskażony, świeży obraz świata, naturalnie, gdy chciał go użyć. (Suknia tej pani ma wysypkę – mówił, gdy widział suknię z wypukłym nieregularnym wzorem). Gdy był zdenerwowany, żuł liście. (Dostaniesz promienicy61 – ostrzegał go ojciec). Więc teraz żuł liście, bo był zdenerwowany.

      – Co teraz będzie? – powtórzył. Po chwili: – Ja wiem, co teraz będzie. Dokładnie wiem. Ale nie chodzi o to. Ja pytam siebie, bo muszę się wewnętrznie urządzić jakoś i w żaden sposób nie mogę. Czy możesz mi coś powiedzieć o niej?

      – Mogę. Ona jest miła i dość ładna kokotka. Ja się wobec niej czuję skrępowany i nieśmiały.

      To kłamstwo – to była pokuta, a równocześnie przyjemność; nie uważał, żeby był nieśmiały wobec Joanny, a kłamanie sprawiało mu przyjemność. Zwłaszcza że tak długo mówił Emilowi prawdę. (Ale tylko jemu). Dzięki Joannie oswobodził się z ostatniego człowieka, który mu nie pozwalał być całkiem sobą. W nagłym przypływie radości pocałował Emila w usta, i Emil pomyślał: „Do takich gestów jest się zdolnym tylko wtedy, gdy jest się już zupełnie obojętnym”. I nie miał racji. Obaj zaczerwienili się. Emil – bo wstydził się za Janka; Janek – bo wiedział, co myśli Emil.

      1

      finish (ang.) – koniec; kończyć. [przypis edytorski]

      2

      kokota (daw.) – prostytutka. [przypis edytorski]

      3

      Immer hinein (niem.) – Zawsze do środka. [przypis edytorski]

      4

      Busoni, Ferruccio (1866–1924) – włoski kompozytor, pianista i dyrygent, znany gł. jako wirtuoz i autor fortepianowych aranżacji muzyki Bacha. [przypis edytorski]

      5

      Bach, Johann Sebastian (1685–1750) – wybitny niem. kompozytor i organista epoki baroku, jeden z największych artystów w historii muzyki. [przypis edytorski]

      6

      New York im dritten Jahre der Kriegsfuge (niem.) – Nowy Jork w trzecim roku fugi wojennej. [przypis edytorski]

      7

      zakon (daw.) – prawo. [przypis edytorski]

      8

      falset – nienaturalnie wysoki głos męski. [przypis edytorski]

      9

      torakoplastyka (z gr. thoraks, D. thorakos: pierś, klatka piersiowa) – skrócenie lub usunięcie żeber, stosowane dawniej w leczeniu chorób płuc i opłucnej. [przypis edytorski]

      10

      Mefisto – zapewne pierwszy, najbardziej znany z czterech Walców Mefisto, utworów fortepianowych skomponowanych przez Franza Liszta (1811–1886). [przypis edytorski]

      11

      Gide, André (1869–1951) – francuski pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla (1947); indywidualista, odrzucający tradycyjne normy moralne. [przypis edytorski]

      12

      Nourritures Terrestres – Pokarmy ziemskie, poemat prozą A. Gide'a, napisany pod wpływem książki Tako rzecze Zaratustra Nietzschego, wyd. w 1897, zyskał rozgłos ćwierć wieku później. [przypis edytorski]

      13

      Wilde, Oskar (1854–1900) – irlandzki poeta, dramaturg i prozaik; w swojej twórczości prezentował estetyzm, amoralizm i hedonizm; w 1895 oskarżony o praktyki homoseksualne, skazany na dwa lata więzienia; po odbyciu kary, opuszczony przez rodzinę i bojkotowany przez opinię publiczną, przybrał fikcyjne nazwisko i wyjechał do Francji. [przypis edytorski]

      14

      Śmierć w Wenecji – nowela Tomasza Manna wyd. w 1912, opowiadająca o platonicznej miłości starzejącego się pisarza do młodego chłopca. [przypis edytorski]

      15

      Platon (427–347 p.n.e.) – gr. filozof, twórca klasycznego idealizmu; w dialogu Uczta, omawiającym kolejne szczeble miłości, m.in. analizuje i pochwala męską miłość homoseksualną. [przypis edytorski]

      16

      Owidiusz, właśc. Publius Ovidius Naso (43 p.n.e.–17 lub 18 n.e.) – jeden z największych poetów rzymskich, znany głównie z utworów o tematyce miłosnej. Tu zapewne nawiązanie do zamieszczonej w jego Metamorfozach (X.155) mitologicznej opowieści o Ganimedesie, pięknym młodzieńcu, którego przemieniony w orła król bogów Zeus porwał i uczynił swoim kochankiem i nieśmiertelnym podczaszym bogów. [przypis edytorski]

      17

      appendicit

60

predestynowany – przeznaczony. [przypis edytorski]

61

promienica – przewlekła choroba zakaźna, wywoływana wniknięciem bakterii promieniowców przez drobne zranienia jamy ustnej. [przypis edytorski]