Macocha, tom drugi. Józef Ignacy Kraszewski

nikt! bądź dobrej myśli, rzekła Babetta, a teraz, aby nie obudzać podejrzeń, umizgniej się trochę do mnie i chodź patrzeć za kulisy… Reszta potem….

      Po kilku tych słowach weszli do przybytku sztuki najtajniejszego, gdzie się rodzą rumieńce, tworzą młodości, malują zmarszczki… nalepiają łysiny, gdzie matrony zmieniają się w dziewice, a dzieciaki na starców.

      Babetta bardzo zręcznie kokietując niby gościa, zaczęła mu pokazywać i tłómaczyć wszystko, teorję kulis… grzmotów, błyskawic, ciemności i światła… Inne artystki oblegały ciekawie Dobka…

      – Wiesz pan co! zawołała p. St. -Georges: waćpan na jakim jezuickim teatrze, przebrawszy się trochę, łatwobyś jeszcze mógł grać rolę świątobliwej dziewicy.

      – Jam mu już mówiła to samo! śmiejąc się dorzuciła Babetta, ale zdaje mi się, że już wąsiki puszczają…

      Ponieważ ostatni akt miał się wkrótce rozpocząć, Dobek chciał między widzów powrócić. Babetta pod pozorem pokazania mu drogi przeprowadziła go nieco dalej i szepnęła na ucho:

      – Powiedz Georges’owi, że cię głowa boli, gdy cię odprowadzi do mieszkania… Ja tam do ciebie przyjdę… przesunę się tak, że mnie nikt nie zobaczy.

      Laura ścisnęła ją za rękę, rozstały się – z bijącem sercem i zawstydzona, nie wiedząc czy postąpiła źle czy dobrze i jakie to mieć może następstwa, wróciła do swego krzesła.

      Tu na nią czekał niecierpliwy Georges, który zaczynał swą bardzo czułą przyjaźnią trochę ją zastraszać, ale jakże go chłodno odtrącić było można? Nadbiegła Ninon, spełniając co wczora przyrzekła i najzabawniej swą brzydką twarzyczką usiłując zachwycić pięknego kawalera.

      – Ty będziesz musiał z biedy się we mnie zakochać, rzekł djabełek, bo nie znajdziesz sobie pary. Mama jest trochę stara i… o niej nie ma mowy; w Babecie kocha się Pobożanin, to całemu dworowi wiadomo; Eliza ma trzech adoratorów, to aż nadto dla niej jednej; pani Cipriani oprócz męża, ma Sigisbea także… pani Berger Niemka, więc cóż ci po niej?.. a zatem dla ciebie pozostałam tylko ja jedna… musisz więc kochać się we mnie… choć może jestem trochę brzydka… ale zobaczysz – ja wyładnieję!

      Plotła tak i trochę Dobka rozśmieszyła… Hetman ciągle jakby umyślnie rozprawiał o rolach przebranych, teatr się nareszcie skończył – podano wieczerzę… Babetta tak się zręcznie wykręcała, że usiadła naprzeciw Dobka i mrugała nań czarnemi oczyma.

      Pobożanin był zły.

      – Patrzcież no! zawołał do Borawskiego, który siedział przy nim, ta Francuzica… już ją skorciał młokos! co z oczyma wyrabia! A! ja jej tego nie daruję!

      Hetman i tego dnia był w bardzo dobrym humorze, a jak wczoraj popisywał się zwycięzko z muzyką i fletem, dziś czarował wymową i dowcipem… Szczególniej sztuka dramatyczna, teatr… Molière, Corneille, Racine dostarczali mu przedmiotu obfitego… Kilka razy zagadnął Dobka o to, a ten przyznał mu się, że Moliera, Corneilla, Racina nie czytał nawet i pod tym względem był w grubej niewiadomości..

      – A! mój Boże, przerwał gospodarz, niechże wam Georges da klucz od biblioteki… mam najcelniejsze dzieła wszystkie, cały kurs sobie tu możecie stworzyć z nich!! Oprócz tego bez książek obejść się nie możecie…

      Dobek się skłonił zarumieniony… Dotąd czytał niewiele i tylko poważne księgi; jakiś nowy świat otwierał się przed nim. Na wzmiankę o bibljotece serce mu uderzyło – do Biblji starej, którą rozłożoną na księdze Hioba w Borowcach porzucił…

      Mimowolnie przypomniawszy ten cichy, spokojny kątek, na dziadowskich grobach ogródek zielony, ławy lasów ciemnych, szeroką rzekę… ciszę, życie owo tak proste, a tak pełne – żal się jej zrobiło przeszłości… Tu wpadła w wir, zamęt, wśród zupełnie innych ludzi, pojęć, zabaw… gdzie wszystko ją jeszcze przerażało. Trwoga ogarniała chwilami taka, że radaby była napowrót gdzieś uciec do leśniczej chaty na puszczę… to znowu niezmierna ciekawość wszystkiego tego co dla drugich istniało, a czego ona nie znała.

      W tych myślach przesiedziała wieczerzę, jako tako odpowiadając na rzucane pytania, Georgesowi zwierzyła się z bolem głowy… wymknęła się z nim, i dawszy mu odprowadzić do mieszkania, zamknęła się w niem, oczekując Babetty.

      Miała czas się namyślić dotąd, gdyż ta nie rychło przyjść mogła… Dopiero około północy posłyszała szelest przy drzwiach, i Francuzka oglądając się bacznie wślizgnęła się do jej mieszkania.

      – Odgadłam cię, rzekła, lecz niech cię to nie trwoży: jestem aktorką i najmniejszy ruch fałszywy mnie uderza, inni tego dostrzedz nie mogą… Nie życzę ci jednak siedzieć tu długo, zbyt wiele oczu cię ściga, sam hetman jest daleko plus fin niż się zdaje. Nie dziwiłabym się, gdyby cię odgadnął… Lecz powiedz mi cóż mogło zmusić twojego wieku, wychowania i stanu kobietę do rzucenia się na tak niebezpieczną drogę?.. co myślisz na przyszłość?

      – Słuchaj mnie, pani moja, rzekła Laura powolnie, ufam ci, że mnie nie zdradzisz… Byłam u ojca jedynaczką, byłam ukochanem dziecięciem, miałam całe serce jego… Ojca mego uwiodła kobieta zła, chciwa na jego majętność. Wdarła się nam do domu, wnosząc niepokój, intrygi… namiętność… została moją macochą… chciała mnie upokorzyć i zgnieść; wolałam wszystko nad to… wyrwałam się jak szalona… sama nie wiem gdzie lecę i co zrobię.

      Babetta patrzała na nią z uwagą… a jako Francuzka i artystka nie mogła tego pojąć, ażeby miłość nie wchodziła w historyę pięknej heroiny.

      – Kochałaś? chciano cię wydać za innego? nieprawdaż? dodała z uśmiechem.

      Laura zarumieniła się.

      – Nie, rzekła, o żadnej miłości i wydawaniu za mąż mowy nie było, chociaż w przyszłości czekało mnie pewnie nienawistne jakieś małżeństwo, a ja, ja za mąż iść, nie mogę…

      – Dla czego? zapytała ciekawie Babetta.

      – Bo, bo, spuściwszy oczy dodała Laura, bom sobie dała słowo, że… będę wierną temu, którego wybrało serce.

      – A! a! więc jest już serca wybrany! śmiejąc się rzekła Babetta – a widzisz…

      – Tak… a ten wybrany jest moim krewnym, i teraz pewnie już żonatym. Nie mogę być jego, nie będę niczyją.

      Zerwała się z krzesła Francuzka i poczęła ją ściskać.

      – O złota ty moja młodości! zawołała ze łzami w oczach, a! a! powtórz, niech ja raz jeszcze posłyszę te słowa z taką siłą i prawdą wyrzeczone… które my codzień profanujemy na teatrze! Jakże to słodko usłyszeć je, niby echo młodości, tych chwil czystych a drogich, w których też same wyrazy naszemu sercu się śniły… Dziecię, dziecię moje, na cóżbym ja cię rozczarowywać miała? na co ci mówić, że cię pochwyci w swe szpony szatan życia… pokusa szczęścia i że złamiesz twe przysięgi i że po złamanych płakać będziesz… jak my wszyscy płaczemy?

      Laura stała zarumieniona i trwożna.

      Babetta chodziła po pokoju.

      – A! niebacznie, rzekła, rzuciłaś się tak na to morze, dziecię moje… Któż wie czy nie znośniejszą była macocha nad tę wolność bez miary… w pośród fal, które cię na jakieś skały i pustkowia wyrzucić mogą.

      – Przestraszasz mnie, pani moja… rzekła Laura.

      – Bo się z duszy lituje nad tobą; przypominasz mi mnie samą, mówiła Babetta… mnie wyrywającą się z domu w świat ze złotemi rojeniami, a kończącą… na takiem nędznem wygnaniu…

      – Jest