– imadło, przyrząd do mocowania przedmiotów podczas obróbki, złożony z dwu szczęk zaciskanych za pomocą śruby. [przypis edytorski]
5
padyszach – tytuł władców tureckich i perskich. [przypis edytorski]
6
sperka a. szperka (daw.) – słonina. [przypis edytorski]
7
szynkiel (daw., z niem.) – koniec osi koła wystający poza piastę. [przypis edytorski]
8
trocha (daw.) – niewiele, odrobina. [przypis edytorski]
9
pałasz – broń sieczna o długiej, prostej i szerokiej klindze; używany w Europie do XIX w., przeważnie przez ciężką jazdę. [przypis edytorski]
10
podkasany – o koniu: mający brzuch o małej objętości, mocno podciągnięty ku górze. [przypis edytorski]
11
mila – daw. miara odległości o różnej wartości; mila rosyjska wynosiła ok. 7,5 km. [przypis edytorski]
12
summa summarum (łac.) – podsumowując wszystko; wziąwszy wszystko pod uwagę. [przypis edytorski]
13
partia – w okresie powstania styczniowego: powstańczy oddział partyzancki. [przypis edytorski]
14
fratres, rapiamus, capiamus, fugiamusque (łac.) – bracia, porywajmy, chwytajmy i uciekajmy. [przypis edytorski]
15
notabene (łac. nota bene: zauważ dobrze) – zwrot wprowadzający ważną wtrąconą informację, używany w znaczeniu: „warto zaznaczyć”. [przypis edytorski]
16
milimeter – dziś popr.: milimetr. [przypis edytorski]
17
sylogizm – schemat wnioskowania logicznego zbudowany z dwóch przesłanek i wniosku; tu: rozumowanie. [przypis edytorski]
18
heksametr – miara antycznego wiersza bohaterskiego, składająca się z sześciu stóp; heksametrem napisano Iliadę, Odyseję i Eneidę. [przypis edytorski]