Don Kichot z La Manchy. Мигель де Сервантес Сааведра

      17

      kiereszunek – pokiereszowanie, uszkodzenie, zranienie. [przypis edytorski]

      18

      upornie – dziś popr. uporczywie. [przypis edytorski]

      19

      niewywczas – brak wypoczynku. [przypis edytorski]

      20

      na piękne – dziś: na dobre; całkowicie. [przypis edytorski]

      21

      Cyd Ruy Dias – Rodrigo (Ruy) Diaz de Vivar (ok. 1043–1099), zw. Cydem (z arab. El Cid: Pan), rycerz rodem z Kastylii, hiszp. bohater narodowy, brał udział w walkach chrześcijan o wyparcie Maurów z Półwyspu Iberyjskiego (czyli tzw. rekonkwiście). Do literatury i tradycji kultury europejskiej wszedł jako uosobienie cnót rycerskich, stając się bohaterem anonimowych ballad, średniowiecznego eposu rycerskiego Pieśń o Cydzie i dramatu Pierre'a Corneille'a Cyd, będącego najsłynniejszym z wymienionych dzieł. [przypis edytorski]

      22

      naddziadowie – pradziadowie, przodkowie. [przypis edytorski]

      23

      szyszak – rodzaj hełmu rycerskiego. [przypis edytorski]

      24

      qui tantum ossa et pellis fuit (łac.) – która była samą skórą i kośćmi. [przypis edytorski]

      25

      Babieka – a. Bawieka, koń Cyda. [przypis edytorski]

      26

      Rosynant (z hiszp. Rocinante rocin: szkapa)– wychudły, kościsty koń; końcówka (hiszp. -ante) jest końcówką imiesłowową służącą do tworzenia przydomków, zwykle o charakterze nobilitującym, dystyngowanym. [przypis edytorski]

      27

      jakoś długo ani oko – jakoś długo nie było widać. [przypis edytorski]

      28

      nie wiada – nie wiadomo. [przypis edytorski]

      29

      amfitrion – gospodarz wydający ucztę, człowiek gościnny; od imienia króla Tyrynsu i Teb w mit. gr. [przypis edytorski]

      30

      kirys – zbroja płytowa osłaniająca korpus. [przypis edytorski]

      31

      pancerz – elementy elastyczne zbroi rycerskiej. [przypis edytorski]

      32

      skop – kastrowany baran a. kozioł. [przypis edytorski]

      33

      odgróżki – dziś: pogróżki. [przypis edytorski]

      34

      austeria – karczma. [przypis edytorski]

      35

      zagrodnik – ubogi gospodarz wiejski, właściciel jednej zagrody. [przypis edytorski]

      36

      tylki – tyciutki, malutki. [przypis edytorski]

      37

      nie bawiąc – tu: nie zwlekając. [przypis edytorski]

      38

      widząc się sam – widząc, że jest sam. [przypis edytorski]

      39

      dziurgiem – dziś popr.: ciurkiem. [przypis edytorski]

      40

      foliant – a. foliał wielka, najczęściej stara księga, wielkości połowy arkusza (wg dziś stosowanych norm jest to format A1, a więc arkusz o rozmiarach 594 na 841 mm). [przypis edytorski]

      41

      kacerski – heretycki; kara kacerska tj. kara przeznaczona dla heretyków, tu: spalenie na stosie. [przypis edytorski]

      42

      Ariost – właśc. Ludovico Giovanni Ariosto (1474–1533) poeta, satyryk i komediopisarz wł., autor eposu rycerskiego Orland szalony, dzieła, które przez wieleset lat wywierało szeroki wpływ na literaturę europejską. [przypis edytorski]

      43

      Jorge de Montemayor (ok. 1520–1561) – powieściopisarz i poeta portugalski (jego oryginalne nazwisko brzmiało Jorge de Montemor), piszący niemal wyłącznie po hiszpańsku, znany przede wszystkim jako autor romansu pasterskiego Diana (1559). [przypis edytorski]

      44

      na piękne – dziś: na dobre; całkowicie, zupełnie. [przypis edytorski]

      45

      wielki los zrobić może – sens: może uśmiechnąć się do niego fortuna, również w sensie finansowym. [przypis edytorski]

      46

      Jachna – w dalszej części opowieści żona Sancho Pansy nosi imię Teresa. [przypis edytorski]

      47

      drasło – dziś popr. drasnęło. [przypis edytorski]

      48

      Bizkaia – a. Vizcaya, baskijska prowincja ze stolicą w Bilbao, obecnie część autonomicznego Kraju Basków na terenie Hiszpanii. [przypis edytorski]

      49

      Biskajczyk – dziś: Bask. [przypis edytorski]

      50

      Biskajczyk – dziś: Bask. [przypis edytorski]

      51

      św. Hermandada – tu: policja; nazwa Święta Hermandada odnosi się właściwie do związku miast hiszp., założonego przez Ferdynanda II i Izabelę Kastylijską; związek utrzymywał siły porządkowe, policję strzegącą porządku na podległym mu terenie. [przypis edytorski]

      52

      szarpie (daw.) – materiał opatrunkowy zrobiony z płótna dartego (szarpanego) na pasy. [przypis edytorski]

      53

      kordiał (daw.) – lek wzmacniający (szczególnie serce; łac. cor cordis: serce, cordialis: serdeczny); szlachetny trunek. [przypis edytorski]

      54

      jagody (daw.) – policzki. [przypis edytorski]

      55

      wał (daw.) – fala. [przypis edytorski]

      56

      zrozumią