Chłopi, Część druga – Zima. Reymont Władysław Stanisław

na nas zakalca! – śmiał się Boryna rozgrzewając skostniałe ręce. – Droga jak po szkle i sanna sielna, ale i taki mróz, że trudno w saniach wysiedzieć! Daj, Jaguś, Pietrkowi choćby chleba, bo przemarzł na kość w tym sołdackim szynelu. Jasio na długo do domu?

      – Aż do Trzech Króli.

      – Ojciec ma z Jasia niezgorszą wyrękę, bo to i przy organach, i w kancelarii! Juści, staremu żal puścić pierzyny na taki mróz.

      – Nie dlatego, a tylko że krowa się dzisiaj ocieliła, to został w domu i pilnuje.

      – W dobry czas, będzie mleko na całą zimę.

      – Hale, Witek, dałeś pić źrebięciu?

      – Samam nosiła, ale nawet i po palcu pić nie chciał, baraszkuje ino, a do klaczy się tak wydziera, że przeprowadziłam do większej gródki.

      Chłopcy wyszli, ale Jasio jeszcze z opłotków się odwracał za Jagną, bo też jakby jeszcze urodniejszą była niźli na jesieni przed weselem.

      Nie dziwota też, iż starego całkiem zawojowała, iż świata za nią nie widział. Dobrze na wsi powiadali, że całkiem zgłupiał z tego kochania, bo choć kwardy był i nieustępliwy la93 wszystkich po dawnemu, ale Jagusia mogła z nim robić, co ino zechciała, słuchał się jej ze wszystkim, jej oczami patrzał, jej się radził, a i Dominikowej też, że do cna go opanowały! Dobrze mu z tym było, gospodarstwo szło, wszystko było w porządku, wygodę swoją miał, a użalić się przed kim i poradzić, że już o niczym nie myślał i o nic nie stojał, co ino nie było Jagusią, w którą jak w ten obrazek święty patrzał!

      Nawet teraz oto wygrzewał się przed kominem, a cięgiem chodził za nią rozmiłowanymi oczami i kieby przed weselem, słodkie słówka wciąż prawił, a jeno o tym myślał, czym by się jej jeszcze więcej przypodchlebić.

      1

      barować się – tu: siłować się, brać się za bary z kimś a. czymś. [przypis edytorski]

      2

      oczymgnienie – dziś popr.: okamgnienie. [przypis edytorski]

      3

      kierz (daw.) – krzew, krzak. [przypis edytorski]

      4

      kajś niekajś (gw.) – gdzieniegdzie. [przypis edytorski]

      5

      odwieczerz (gw.) – popołudnie, pora przed wieczorem. [przypis edytorski]

      6

      kiej (gw.) – jak. [przypis edytorski]

      7

      dropieć (neol.) – czas. utworzony od przym. dropiaty, tj. pstry, nakrapiany; znaczenie: pokryć się plamami, cętkami. [przypis edytorski]

      8

      kieby (gw.) – jakby. [przypis edytorski]

      9

      bajorów (forma gw.) – popr. forma D. lm: bajor. [przypis edytorski]

      10

      gmerzący – tu: wijący się, pełzający we wszystkie strony. [przypis edytorski]

      11

      rozskowyczony – dziś popr.: rozskowytany. [przypis edytorski]

      12

      rozgwiażdżony – dziś popr.: rozgwieżdżony. [przypis edytorski]

      13

      przycieś – podstawa z odpowiednio spojonych belek, na której opiera się ściana domu. [przypis edytorski]

      14

      stajanie a. staje – daw. miara długości, w różnych okresach i okolicach licząca od 100 do 1000 m. [przypis edytorski]

      15

      przebierać się (reg.) – przekradać się, przedostawać się. [przypis edytorski]

      16

      owarzyć (gw.) – zwarzyć, tj. przemrozić i spowodować uwiąd. [przypis edytorski]

      17

      krzepciej (gw.) – silniej, mocniej (od przym.: krzepki). [przypis edytorski]

      18

      miętszy (forma gw.) – dziś popr.: miększy. [przypis edytorski]

      19

      piędź – daw. miara długości, ok. 20 cm. [przypis edytorski]

      20

      białność – popr.: białość, biel. [przypis edytorski]

      21

      oczów (forma gw.) – dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]

      22

      lementarz (gw.) – elementarz. [przypis edytorski]

      23

      najlekciejszy (gw.) – popr.: najlżejszy. [przypis edytorski]

      24

      bez (gw.) – przez. [przypis edytorski]

      25

      waju (gw.) – was. [przypis edytorski]

      26

      kłyźnienie (gw.) – kłótnia. [przypis edytorski]

      27

      borgować (daw.) – dawać na kredyt. [przypis edytorski]

      28

      zwiesna (gw.) – wiosna. [przypis edytorski]

      29

      tok (gw.) – klepisko, podłoga z ubitej gliny. [przypis edytorski]

      30

      la

93

la (gw.) – dla. [przypis edytorski]