Bohaterska obrona Monte Cassino 1944. Aliancka kompromitacja na włoskiej ziemi. Katriel Ben Arie

być dostosowane do obrony okrężnej (w niektórych sytuacjach powinny być one powiązane z okopami, które z kolei miały być także zaopatrzone w gniazda ogniowe). Przewidywano, że tego typu punkty obronne nie będą tylko stanowiskami dowodzenia pierwszej linii, lecz także stanowiskami dowodzenia od szczebla kompanii do dywizji, jak również bardziej oddalonymi stanowiskami ogniowymi, miejscami przygotowywania się odwodów, a nawet punktami zaopatrzeniowymi, przy czym wszystkie miały być zdolne do obrony w okrążeniu, dzięki czemu obszar głównej linii obronnej miał osiągnąć pewną głębokość. Wreszcie trzeba było jeszcze zadbać o przeszkody, na przykład o pola minowe, rowy przeciwpancerne albo tereny zalewowe, i to nie tylko przed główną linią walki, lecz także w głębi. Kesselring zadał sobie trud wydawania poleceń dotyczących najmniejszych detali konstrukcji obronnych: wypowiadał się w sprawie okopów, maskowania, pola ostrzału, zakwaterowania żołnierzy w bezpośredniej bliskości pola walki, ustawienia licznych atrap dział i innych przedmiotów, przy czym każdy teren z przeszkodami miał być otoczony, a każda przeszkoda powinna leżeć w zasięgu ognia. Przykładał wielką wagę do tego, aby okopy między schronami bojowymi miały kształt zygzaków oraz do tego, żeby wykopać specjalne rowy do odprowadzania wody deszczowej. Każda pozycja musiała mieć dwa wyjścia (dla bezpieczeństwa), a miny miały być położone za przeszkodami, tak aby wróg nie mógł ich wcześniej usunąć¹².

      Realizacja wszystkich, nawet najdrobniejszych zaleceń zabrała ponad dwa miesiące, a działo się to w czasie, gdy niemieckie wojska zażarcie broniły przed Linią Gustawa każdego metra ziemi, tak aby można było w pełni ukończyć rozbudowę. Jednocześnie opracowywano plany sztabowe, które uwzględniały prawie każdą pojawiającą się ewentualność. Zajmowało się tym dowództwo Grupy Armii C, które otrzymało między innymi polecenie rozważenia, jak najszybciej można by przerzucić wojska na odcinek zagrożony desantem. Równocześnie także OKW pracowało nad planami, których przedmiotem był transport wojska z jednego teatru działań wojennych na inny w przypadku inwazji, przykładowo, Skandynawii, Francji, Włoch czy Bałkanów. Z powodu fałszywych komunikatów świadomie rozpowszechnianych przez brytyjski wywiad, ale także w efekcie trafnych meldunków o brytyjskich planach operacyjnych dotyczących Morza Egejskiego¹³, Niemcy nadal bowiem obawiali się wielkich desantów w południowo-wschodniej Europie. Natomiast na przykład w przypadku lądowania we Francji miał być tam przeniesiony z Włoch sztab korpusu i jedna dywizja. Gdyby jednak doszło do dużego desantu we Włoszech, to zamierzano tamtejsze siły wzmocnić według następującego planu (operacja „Marder”): Naczelny Dowódca Obszaru „Zachód” (Oberbefehlshaber West) miał oddać do dyspozycji dwie dywizje piechoty, Naczelny Dowódca Obszaru „Południowy Wschód” (Oberbefehlshaber Südost) – dwie dywizje piechoty lub dwie dywizje strzelców¹⁴, a z rezerw miało zostać sformowanych pięć samodzielnych pułków i jedenaście batalionów marszowych¹⁵.

      Gdyby opierać się na liczbach, to Niemcy wcale nie mieli we Włoszech tak mało dywizji, jednak niektóre z nich były dopiero w trakcie formowania, a wszystkie – łącznie z jednostkami znajdującymi się na froncie – dalece nie przedstawiały sobą pożądanej siły bojowej. Na początku 1944 roku podział niemieckich wojsk na tym terenie wyglądał następująco:

      14. Armia¹⁶

      65. Dywizja Piechoty przydzielona z 10. Armii

      71. Dywizja Piechoty przekazana 10. Armii

      162. Dywizja Piechoty turkiestańska

      188. Rezerwowa Dywizja Górska

      356. Dywizja Piechoty

      278. Dywizja Piechoty w trakcie formowania

      362. Dywizja Piechoty w trakcie formowania

      16. Dywizja Grenadierów Pancernych SS w trakcie formowania

      114. Dywizja Strzelców na Bałkanach, przydzielona 14. Armii

      10. Armia

      XIV Korpus Pancerny (stojący na skrzydle frontu położonym przy Morzu Tyrreńskim)

      44. Dywizja Piechoty

      94. Dywizja Piechoty

      15. Dywizja Grenadierów Pancernych

      Dywizja Górska

      LXXVI Korpus Pancerny (na położonym nad Morzem Adriatyckim skrzydle frontu)

      334. Dywizja Piechoty

      1. Dywizja Spadochronowa

      3. Dywizja Grenadierów Pancernych w marszu ze środkowych Włoch celem

      zluzowania 26. Dywizji Pancernej

      90. Dywizja Grenadierów Pancernych

      26. Dywizja Pancerna uzupełnienie po zluzowaniu

      Grupa Korpuśna Hauck (na wewnętrznej części skrzydła położonego nad Adriatykiem)

      305. Dywizja Piechoty

      Odwód armijny: Dywizja Pancerna „Hermann Göring”¹⁷

      I Korpus Spadochronowy (stojący w środkowych Włoszech pod bezpośrednimi rozkazami Kesselringa)

      29. Dywizja Grenadierów Pancernych pod Perugią

      4. Dywizja Spadochronowa w trakcie formowania¹⁸

      Razem 10. Armia dysponowała ponad jedenastoma gotowymi do walki dywizjami. Powinniśmy przy tym pamiętać, że często ich odcinki się zmieniały i że niektóre z nich czasami dla odpoczynku i odświeżenia były luzowane przez jednostki z północnych Włoch. Naprzeciw dywizji niemieckich stały wprawdzie dywizje i silniejsze, i liczebniejsze, ale za to po stronie Niemców znajdowały się wszelkie przewagi związane z obroną w trudnym i dobrze ufortyfikowanym terenie, które to zalety, pomimo dużo słabszego wsparcia lotniczego i artylerii, umieli oni dobrze wykorzystywać.

2. KONCENTRACJA WOJSK ALIANCKICH PRZED PODJĘCIEM OFENSYWY

      W połowie stycznia 1944 roku podział wojsk alianckich we Włoszech przedstawiał się następująco (korpusy od prawej do lewej):

      Brytyjska 8. Armia

      Brytyjski V Korpus

      1. Dywizja (kanadyjska)

      8. Dywizja (hinduska)

      5. Dywizja Pancerna (kanadyjska) w trakcie dołączania do armii,

      częściowo już w korpusie

      Brytyjski XIII Korpus

      78. Dywizja (brytyjska)

      2. Dywizja (nowozelandzka) przydzielona do odwodu Grupy Armii

      4. Dywizja (hinduska) przydzielona czasowo

      Amerykańska 5. Armia

      Francuski Korpus Ekspedycyjny

      2. Dywizja (marokańska)

      3. Dywizja (algierska)

      Amerykański II Korpus

      34. Dywizja (amerykańska)

      36. Dywizja (amerykańska)

      1. Dywizja Pancerna (amerykańska)

      „jednostka”: specjalna jednostka szturmowa w sile brygady

      1. Grupa Zmotoryzowana (włoska)

      Brytyjski X Korpus

      5. Dywizja

      46. Dywizja

      56. Dywizja

      23. Brygada Pancerna

      Amerykański VI Korpus (wyznaczony pod Anzio)

      3. Dywizja (amerykańska)

      1. Dywizja (brytyjska)

      504. Pułk Spadochronowy (amerykański)

      Odwód armijny

      45. Dywizja (amerykańska)¹⁹

      Główną siłą aliancką była teraz amerykańska 5. Armia, a więc ta stojąca na lewym skrzydle. Powód był niewątpliwie taki, że wydawało się już niemożliwe,