Zmiany klimatu. Mark Maslin

wcześniej, o czym świadczą gniazda ptaków pojawiające się o 12–16 dni wcześniej niż 35 lat temu. Większość gatunków owadów, w tym pszczoły i termity, potrzebujących ciepłej pogody do przetrwania, zaczęła już przemieszczać się przez Kanał La Manche z Francji do Anglii. Wzrosła również częstotliwość fal upałów, pojawiających się w Europie (2003, 2007), Azji (2010) i Australii (2009, 2014) i USA (2012). Na półkuli północnej występuje również coraz więcej sztormów. Wysokość fal mierzona jest przez statki, oceaniczne stacje meteorologiczne, a od lat 50. XX w. przez satelity. Do lat 90. XX w. średnia wysokość fal wzrosła z 2,5 m do 3,5 m, co oznacza wzrost o 40%. Intensywność sztormów w głównej mierze determinuje wysokość fal, co dowodzi, że sztormy mają coraz większą moc. Odnosi się to również do zimowych cyklonów w strefach umiarkowanych szerokości geograficznych, znacznie częściej pojawiających się w ostatnich 100 latach, szczególnie często – w sektorze pacyficznym i atlantyckim od początku lat 70. XX w. Od tego czasu znacząco wzrosła także siła huraganów na północnym Atlantyku.

      Głos przeciwników zmian klimatu

      Jednym z najlepszych sposobów podsumowania dowodów na zmiany klimatu jest ocena argumentów, dotyczących obecnego stanu wiedzy, prezentowana przez sceptyków czy przeciwników teorii globalnego ocieplenia. Autor musi przyznać, że nie lubi określenia „sceptyk”, ponieważ odnosi się ono także do fundamentów wiedzy. Wszyscy wielcy naukowcy są sceptyczni wobec zastanego stanu wiedzy, co prowadzi ich do nowych obserwacji i eksperymentów w celu postawienia nowych możliwych do sprawdzenia teorii. Fundamentalna zasada „wagi dowodu” w nauce jest sposobem weryfikacji idei i danych owych sceptyków. Określenie „przeciwnicy teorii zmian klimatu”, wydaje się być, z przyczyn technicznych, bardziej właściwe, gdyż odnosi się do ich odrzucenia naukowej wagi dowodu.

      2

      Model „kija hokejowego” pokazuje, że temperatura w ostatnim tysiącu lat malała, aby w ostatnich 150 latach drastycznie wzrosnąć (przyp. tłum.).

      3

      Lord Nigel Lawson, polityk Partii Konserwatywnej (przyp. tłum.).

      1

      Według danych NASA rok 2016 był najcieplejszym od 137 lat pomiarów (przyp. tłum.).