Zostały jeszcze pieśni. Jacek Kaczmarski wobec tradycji. Praca zbiorowa

Z reguły dość powierzchowne. On tymczasem zamierzał, jak powiedział we wspomnianym wyżej wywiadzie dla „Res Publiki Nowej”, zburzyć własny mit. Tak jak wcześniej (i później też) brał tematy z historii czy kultury i obracał je, oglądał od lewej strony, poddawał w wątpliwość, na przekór obiegowym przyzwyczajeniom. Rzeczywistość jednak była bardziej okrutna – spora część publiczności, uniesiona falą euforii po czerwcu 1989 roku, nie chciała już słuchać Kasandry, znów wolała triumfalne pieśni od przewrotnych ballad i piosenek.

      1

      W. J. Ong, Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przekł., wstęp J. Japola, Lublin 1992, s. 39.

      2

      Por. tamże, s. 87 i n.

      3

      M. Miklaszewska, Drugie odejście barda, „Karta” 1996, nr 20, s. 49.

      4

      Zob. Pożegnanie barda. Z Jackiem Kaczmarskim rozmawia Grażyna Preder, Koszalin 1996, s. 23.

      5

      J. Tischner, Myślenie w żywiole piękna, w zb.: O wartościowaniu w badaniach literackich, pod red. S. Sawickiego i W. Panasa, Lublin 1986, s. 30.

      6

      K. Gozdowski, Kim są polscy spadkobiercy rosyjskiej pieśni autorskiej?. Wstęp do próby uporządkowania, w zb.: Drogi do wolności w kulturze Europy Środkowej i Wschodniej 1956-2006. Materiały pokonferencyjne, pod red. B. Bakuły, M. Talarczyk-Gubały, Poznań 2007, s. 362-374.

      7

      J. Sawicka, E. Paczoska, Wstęp, w zb.: Bardowie, pod red. J. Sawickiej, E. Paczoskiej, Łódź 2001, s. 7.

      8

      Tamże, s. 8.

      9

      J. Poprawa, Zaśpiewać na barykadzie młodości, Warszawa 1984.

      10

      E. Paczoska, Miejsce dla barda. Jaromir Nohavica - Dokąd się śpiewa, w zb.: Bardowie, dz. cyt.

      11

      A. Barańczak, Słowo w piosence. Poetyka współczesnej piosenki estradowej, Wrocław 1983, s. 145.

      12

      A. Barańczak, dz. cyt., s. 6.

      13

      K. Gajda, Między obiegami – piosenka niezależna 1976-1989, w zb.: Literatura drugiego obiegu w Polsce w latach 1976-1989. Materiały konferencyjne, pod red. L. Laskowskiego, Koszalin 2006, s. 46.

      14

      B. Schaeffer, Dzieje muzyki, Warszawa 1983, s. 58-69.

      15

      Zob. tamże, s. 59-63.

      16

      F. Łobodziński, Rosną czy runą, „Newsweek Polska” 2005, nr 34, s. 87-89.

      17

      J. K. Kelus, Ballada o szosie E7, w: Z nieskończoną wciąż piosenką… (1980-1982), CDN 1982.

      18

      E. Mendoza, Mauricio, czyli wybory, przekł. M. Chrobak, Kraków 2008.

      19

      L. Llach, Ítaca, w: Viatge a Ítaca, Movieplay 1975.

      20

      L. Llach, Barcelona gener de 1976, Movieplay 1976, tekst na okładce w przekładzie F. Łobodzińskiego.

      21

      Pożegnanie barda. Z Jackiem Kaczmarskim rozmawia Grażyna Preder, Koszalin 1996.

      22

      J. Kaczmarski, Mury, w: P. Gintrowski, J. Kaczmarski, Z. Łapiński, Mury, Wifon 1981.

      23

      Zaśpiewaj Mury, bo na to czekają… [wywiad K. Gajdy z J. Kaczmarskim], w: K. Gajda, Jacek Kaczmarski w świecie tekstów, Poznań 2003.

      24

      Pożegnanie barda, dz. cyt.

      25

      J. K. Kelus, Sentymentalna panna S., w: Z nieskończoną wciąż piosenką… (1980-1982), CDN 1982.

      26

      J. Kaczmarski, Epitafium dla Boba Dylana, w: Bankiet, Pomaton 1992.

      27

      J. Kaczmarski, Mury ’87 (Podwórko), w: Kosmopolak, Nowa Fala 1988.