Horace: Odes and Epodes. Гораций

Epodes

      CARMINUM

      LIBER PRIMUS

      I

      Maecenas atavis edite regibus,

      O et praesidium et dulce decus meum,

      Sunt quos curriculo pulverem Olympicum

      Collegisse iuvat metaque fervidis

      Evitata rotis palmaque nobilis 5

      Terrarum dominos evehit ad deos;

      Hunc, si mobilium turba Quiritium

      Certat tergeminis tollere honoribus;

      Illum, si proprio condidit horreo,

      Quidquid de Libycis verritur areis. 10

      Gaudentem patrios findere sarculo

      Agros Attalicis condicionibus

      Numquam dimoveas, ut trabe Cypria

      Myrtoum pavidus nauta secet mare.

      Luctantem Icariis fluctibus Africum 15

      Mercator metuens otium et oppidi

      Laudat rura sui; mox reficit ratis

      Quassas, indocilis pauperiem pati.

      Est qui nec veteris pocula Massici

      Nec partem solido demere de die 20

      Spernit, nunc viridi membra sub arbuto

      Stratus nunc ad aquae lene caput sacrae.

      Multos castra iuvant et lituo tubae

      Permixtus sonitus bellaque matribus

      Detestata. Manet sub Iove frigido 25

      Venator tenerae coniugis immemor,

      Seu visast catulis cerva fidelibus,

      Seu rupit teretes Marsus aper plagas.

      Me doctarum hederae praemia frontium

      Dis miscent superis, me gelidum nemus 30

      Nympharumque leves cum Satyris chori

      Secernunt populo, si neque tibias

      Euterpe cohibet nec Polyhymnia

      Lesboum refugit tendere barbiton.

      Quod si me lyricis vatibus inseris, 35

      Sublimi feriam sidera vertice.

      II

      Iam satis terris nivis atque dirae

      Grandinis misit pater et rubente

      Dextera sacras iaculatus arcis

        Terruit urbem,

      Terruit gentis, grave ne rediret 5

      Saeculum Pyrrhae nova monstra questae,

      Omne cum Proteus pecus egit altos

        Visere montis,

      Piscium et summa genus haesit ulmo,

      Nota quae sedes fuerat columbis, 10

      Et superiecto pavidae natarunt

        Aequore dammae.

      Vidimus flavum Tiberim retortis

      Litore Etrusco violenter undis

      Ire deiectum monumenta regis 15

        Templaque Vestae,

      Iliae dum se nimium querenti

      Iactat ultorem, vagus et sinistra

      Labitur ripa Iove non probante uxorius

        amnis. 20

      Audiet civis acuisse ferrum,

      Quo graves Persae melius perirent,

      Audiet pugnas vitio parentum

        Rara iuventus.

      Quem vocet divum populus ruentis 25

      Imperi rebus? Prece qua fatigent

      Virgines sanctae minus audientem

        Carmina Vestam?

      Cui dabit partis scelus expiandi

      Iuppiter? Tandem venias precamur, 30

      Nube candentis umeros amictus,

        Augur Apollo;

      Sive tu mavis, Erycina ridens,

      Quam Iocus circum volat et Cupido;

      Sive neglectum genus et nepotes 35

        Respicis, auctor,

      Heu nimis longo satiate ludo,

      Quem iuvat clamor galeaeque leves

      Acer et Mauri peditis cruentum

        Voltus in hostem; 40

      Sive mutata iuvenem figura

      Ales in terris imitaris almae

      Filius Maiae, patiens vocari

        Caesaris ultor,

      Serus in caelum redeas, diuque 45

      Laetus intersis populo Quirini,

      Neve te nostris vitiis iniquum

        Ocior aura

      Tollat; hic magnos potius triumphos,

      Hic ames dici pater atque princeps, 50

      Neu sinas Medos equitare inultos

        Te duce, Caesar.

      III

      Sic te diva potens Cypri,

        Sic fratres Helenae, lucida sidera,

      Ventorumque regat pater

        Obstrictis aliis praeter Iapyga,

      Navis, quae tibi creditum 5

        Debes Vergilium finibus Atticis,

      Reddas incolumem precor

        Et serves animae dimidium meae.

      Illi robur et aes triplex

        Circa pectus erat, qui fragilem truci 10

      Commisit pelago ratem

        Primus, nec timuit praecipitem Africum

      Decertantem Aquilonibus

        Nec tristis Hyadas nec rabiem Noti,

      Quo non arbiter Hadriae 15

        Maior, tollere seu ponere volt freta.

      Quem mortis timuit gradum,

        Qui siccis oculis monstra natantia,

      Qui vidit mare turbidum et

        Infamis scopulos, Acroceraunia? 20

      Nequiquam deus abscidit

        Prudens Oceano dissociabili

      Terras, si tamen impiae

        Non tangenda rates transiliunt vada.

      Audax omnia perpeti 25

        Gens humana ruit per vetitum nefas.

      Audax Iapeti genus

        Ignem fraude mala gentibus intulit.

      Post ignem aetheria domo

        Subductum macies et nova febrium 30

      Terris incubuit cohors,

        Semotique prius tarda necessitas

      Leti corripuit gradum.

        Expertus vacuum Daedalus aera

      Pennis non homini datis; 35

        Perrupit Acheronta Herculeus labor.

      Nil mortalibus arduist;

        Caelum ipsum petimus stultitia, neque

      Per