Սալբի. Րաֆֆի

Читать онлайн.
Название Սալբի
Автор произведения Րաֆֆի
Жанр Зарубежная классика
Серия
Издательство Зарубежная классика
Год выпуска 0
isbn 9781772467017



Скачать книгу

կրկնում էր նա Ռուստամի սովորական ասածը:

      Մի օր տիկին Թարլանը գնաց մի մոտիկ գյուղ, յուր հիվանդ ազգակցի տեսության:

      Հովասաբենց տանը ոչ ոք չմնաց բացի օրորդ Սալբին և աղախին Նազլուն: Հանկարծ երևան եկավ Ռուստամը, և օրիորդ Սալբիի հետ նտավ նորակառույց սենյակը

      – Բարով, շնորհավոր լինի, – ասաց պատանին ուրախությամբ, քնքշությամբ սեղմելով օրիորդի ձեռքը: – Բարով վայելես, Սալբի, ահա մարդավարի բնակարան, ես շա՜տ եմ հավանում:

      – Ի՞նչ արած… մաշվեցանք խլուրդների նմանխրճիթի ծակամուտներում` ծուխ ու մուխ կուլ տալով. գոյնա՜ այսուհետև կարող ենք ազատ շունչ քաշել:

      – Իսկ ձեր մայ՞րը:

      – Իմ մայրը իր հին զուռնան է փչում… նա տակավին այստեղ չէ մտել. նա չէ ուզում հեռանալ յուր նվիրական ծրճիթից:

      – Է՜հ… ահա՜ ինչ է նշանակում կույր նախապաշարմունք…:

      – Հա՜, Ռուստամ – քնքշապար ավելացրուց սիրուն օրիորդը, – դա՜ է ամենածանր և ամուր շղթաներով կաշկանդում թույլ մտքերը:

      Պատանին հեգնականապես ժպտաց:

      – Լա՜վ, ի՞նչ լուսավոր զգացումներ կարող էր ունենալ մի մարդ, որ երեխայությունից բնակվում է խավար մտքով, խավար հոգով, խավար շրջակայքի մեջ, – խոսեց Ռուստամը:

      – Ո՜չ մի…: Բայց երբ մարդ ունենա փառավոր բնակարան, յուր շքեղ սենյակներով, ծաղիկներով, կահ-կարասիքով և քաղցրաձայն սոխակներով, այնպես չէ՞, Ռուստամ, նա՜ յուր կյանքի սկզբից կսկսի ծանոթանալ և սիրել այն, որ գեղեցիկ է, ա՜ յն՝ որ վսեմ և ազնիվ է:

      – Հա՜, իմ նազելի, նա ապրում և շնչում է պոեզիա… նրան մենք ասում ենք բախտավոր, բայց հայերի կյանքը մռայլված է տխուր և սև պրոզայի մթին աղջամուղջի մեջ…:

      Այդ խոսքերի վրա ոգելից պատանիի երկաթե պնդությամբ սիրտը ակամա վրդովվեց, և նրա թշերի վրա երևեցան մի քանի կաթիլ արտասուք, օրիորդ Սալբին չնշմարեց այդ սրբազան կաթիլները, և խոսեց.

      – Իմ մայրը ասում է, թե մեր այսպիսի տուն ունենալը մեզ կարող է վտանգի ենթարկե, իբր թե թուրքերը մեզ հարուստ համարելով, երկյուղ կա, որ մտնեն կողոպտեն մեզ: Բայց ես կարծում եմ, թե այս խոսքերով նա կամենում է ինձ վախեցնել:

      – Չէ՜, Սալբի, նա ձեզ չէ՜ խաբում, – պատասխանեց պատանին խորին զգացողությամբ: – Այդ ճշմարիտ է… գերիների համար օտար աշխարհում ոչ մի վայելչություն չկա. նրանց աղքատը և հարուստը ապրում են միօրինակ դժբախտության մեջ. հարուստը յուր արծաթը խորում է հողի տակ և ինքը ման է գալիս հնոտի հագուստներով և բոբիկ ոտներով. երբ մինը ունի և չէ՜ կարողանում վայելել, ա՜յդ աղքատությունից ավելի ցավալի է…:

      – Ինչո՞ւ, միթե, աստված անիծե՞լ է մեր ազգը, – հարցրուց օրիորդը տխրելով:

      – Չէ՜, աստված չէ՜ անիծել, բայց հայերի վիճակը խիստ նման է անառակ որդու առակին, նրանք թողին իրանց հոր տունը, իրանց հայրենիքը, և ցրվեցան օտար աշխարհներ, և պանդխտության մեջ՝ նրանց մեծ մասը մյուս ազգերի անդնդին կուլ գնալուց հետո, մնացածների վիճակը տեսնում ենք. նրանց օրը միշտ սև կլինի մինչև կրկին չդառնան դեպ իրանց հոր տունը և նորոգեն իրանց բաժանված ուժը և զորությունը:

      – Մի՜թե կարելի՞ էր այդ:

      – Ինչո՞ւ չէ: Հայերին ո՞վ է արգելում դառնալ դեպ իրանց հայրենի երկիրը, կամ աշխարհի երեսին մի կտոր հող գտնել և բնակվել նրա վրա – ազգովին:

      – Աշխարհի երեսին մի կտոր հո՞ղ,