Հեթանոսական երգեր. Դանիել Վարուժան

տառապյալ քույրը եղավ,

      Եվ բոզնոցին մեջ նուռ ծախեց:

      ՀԵԹԱՆՈՍԱԿԱՆ

      Ապարանքին մեջ մարամար կախարդական Երազին,

      Ու աստղակուռ ջահեր լույս անձրևելով կը վառին,

      Ես Արքա մ’եմ այս գիշեր Արևելքի ճոխությանց,

      Եվ ունիմ գահ ու գանձեր, ճերմակ կիներ հերապանծ:

      Բազմոցիս վրա` զարդարված հովազներու մորթերով`

      Գըլուխս հեցած դաստակիս, և հեշտության մեջ գինով,

      Ընկողմանիկ կը դիտեմ Չերքեզուհի մը անձնյա`

      Որ կը պարե իմ առջև, մարգարտահեռ գորգին վրա:

      Իր հոտևան մազերեն և մարմինեն ծալ ի ծալ

      Կը հոսի ծով մ’հեշտության` ուր կը սիրեմ ես լողալ:

      Ըզգեցեր եմ փառահեղ պատմուճաններս ըսպիտակ

      Բանված հազար աստղերու արցունքներովը սուտակ.

      Շուրջը գլուխիս փաթթեր եմ ապարոշս իմ ձյունափայլ`

      Ծանըր` նըման իմ փառքիս, հանճարիս պես` բյուրածալ:

      Մատնիներով ադամանդ ծանրաբեռնված ձեռքիս մեջ

      Համրիչըս հի՛ռ կը գըլեմ մեծ սաթերով փողփողէջ:

      Ինկեր եմ վար ոտքերես անխնամ գորգին վրա քըրքում

      Հողաթափերս ոսկեհյուս և թաշկինաս ապըրշում:

      Իսկ զետեղված է իմ քով, կենսաժըպիտ, փըրփրադեզ,

      Հըսկա բաժակըս գինվո` որ հըրաշքով մը կարծես

      Դեռ նոր հոսված արյան պես կը պըճըլտա իմ առջև:

      Սակայն բիբերըս ծարավ գույն ու մարմնո գեղաձև`

      Մագարեի մ’աղոթող բիբերուն պես տեսլացած`

      Անհունորեն սուզեր են հորձանքին մեջ ճախրասլաց

      Այն թըխաչվի աղջըկան, Չերքեզուհվույն համպարե`

      Որ իմ առջև կը պարե՜, միշտ կը պարե՜, կը պարե՜…

      Իր շարժումն հո՛ւյլ է երբեմն, ու իր հասակն է նըման

      Հողմնասարսուռ եղեգին, բույր ու փըրփուր, երգ համայն.

      Իսկ երբեմն այնքա՛ն զորեղ թափ մը կու տա ոտքերուն`

      Որ խարույկված բոց կ’ըլլա` քամիներն ծըփծըփուն:

      Օ՜, ան միսին ձևերուն և ծալքերուն հանճա՜րն է.

      Գիտե հեղուլ հորդառատ նայվածքներե, մարմինե

      Բոլոր հրապույրը կընոջ և տըռիփները հեշտին`

      Որոնք նըման ծովերու առջևս անզուսպ կը փըրփրին:

      Ու կը պարե՜, կը պարե՜, հորձանապտույտ կը պարե՜…

      Քըրտինքներով կը պըտղի ճակատն հըստակ փայլարե:

      Վեհ հասակն իր կախարդի` մազերուն տակ ծածկըված`

      Ուռենիին խռովքն ունի` լըճակին վրա ցոլացած:

      Մերթ դեպ ետև կը թեքի, մերթ ալ դեպի ընդառաջ.

      Հազիվ եղած շամբ ճըկուն, կ’ըլլա բարտի մ’աննըվաճ.

      Եվ մերթ ցընցուն ոստումով` կարծես իրանն հրաշագեղ

      Հանկարծակի կը փըշրե փոշիաբար զերդ բյուրեղ.

      Ու հազիվ հազ դաշնակում մ’իր մարմինեն եղծանած`

      Նոր թեքումով կ’հորինե նո՛ր դաշնակում մը հանկարծ:

      Մարգարտահեռ մուճակներն, ուր ոտքերն իր ձուլվեր են,

      Կարծես հազիվ կը հըպին գորգին վըրա նըկարեն.

      Ու իր հատուկ ճախրանքեն կ’առնու հով մ’ա՛յնքան ծավալ,

      Որ կը մարե երբեմն հա՛պ, ու կ’արծարծե երբեմն ալ

      Իր ականջին օղերուն փայլատակները լազվարթ

      Ու իր բոլոր քայռերուն ճառագայթները զըվարթ:

      Ու կը պարե՜, կը պարե՜, կատաղորեն կը պարե՜,

      Միշտ հըպատակ ցոփ կամքիս` որ զինք ընդմիշտ կը վարե:

      Գլուխեն վե՛ր կը նետե նուրբ պատմուճանն հապըշտապ.

      Կը մերկացվին ըստինքներն ու պարանոցը կարապ,

      Ու որովայնը բարի` իր սև պորտով կընքըված,

      Եվ հույր բումբերը, բոլո՛ր մյուս