Բժիշկին գիրքէն փրցուած էջեր. Ռուբեն Սեւակ

Читать онлайн.
Название Բժիշկին գիրքէն փրցուած էջեր
Автор произведения Ռուբեն Սեւակ
Жанр Поэзия
Серия
Издательство Поэзия
Год выпуска 0
isbn 9781772467871



Скачать книгу

ուղեղը խաթարուած է՝ այդ մարմնին շարժումը պիտի ըլլայ միա՛յն յիմարական գործունէութիւն եւ անպտուղ յոգնութիւն։

      Ահա թէ ինչո՞ւ իրական վտանգները թողլով՝ հովերուն դէմ ու մենք մեզ դէմ կը պայքարինք։ Ահա թէ ինչո՞ւ փոխանակ յառաջդիմելու՝ խենթերու պէս կեցած տեղերնուս վրայ կը ցատկենք երկու հազար տարիէ ի վեր…։

      Այո, մեր ցեղը տարօրինապէս կենսունակ ու աշխատող ցեղ մըն է։ Այո՛, մեր հնամենի նաւը դեռ ջուրերուն վրայ կը ծփայ, դեռ չընկղմեցաւ։ Բայց ի՞նչ է պատճառը որ երէկուան նաւակները մեզ արդէն անցան, ու մենք Ուրուական Նաւին պէս կը ծածանինք դեռ, անխորասուզելի՜, բայց եւ հաստատ ցամաքի մը հասնելու անկարող…։

      Ասոր պատճառները շատ բարդ են անշուշտ։ Բայց գլխաւոր պատճառներէն մէկն ալ ա՛յն է որ ղեկին գլուխը կը նստեցնենք մեր է՛ն ախտագին, է՛ն այլասերած, է՛ն անպէտ ծնունդները։

      Սակայն ստո՜յգ, ստո՜յգ կ՚ըսեմ ձեզի , վտանգը մեծ է, շատ մեծ, աւելի՛ մեծ, քան կրնանք ենթադրել։

      Ժամանա՛կն է հակազդելու , հակազդե՛նք։

      Մեզի նոր Ոսկեդար մը պէտք է, նոր Ոսկեդա՜ր մը։

      Այլասերո՞ւմ, ո՛չ , Վերածնո՜ւնդ…։

      Լօզան , 1911

      Մի՛ շնար…

      ՄԻ՛ ՇՆԱՐ…

      – Բժի՛շկ , – ըսաւ , – զաւակ չունենալու համար ճար մը, ճարակ մը չունի՞ս…։

      Ու ա՛յնքան բնական ու մտերիմ կերպով ըսաւ այդ ահագին, գրեթէ ոճրագործային հարցումը, որ զարմացած երեսը նայեցայ. լա՛ւ սնած ու ինքիրմէն գոհ մարդու երես մը, կարմիր ու տափակ, որ կարծես առատ ճաշէ մը վերջ « Փա՜ռք Տեառն» կ՚ըսէր։

      Փա՜ռք Տեառն։ Ո՞ւրկէ արթնցաւ մէջս այս միտքը, չեմ գիտեր. յետոյ միայն հասկցայ որ Տիրոջ փառք տալու այնքան ալ զօրաւոր պատճառներ չունէր։

      Իր նախնական հագուստ֊կապուստը, իր բարի՛ անասունի աչերը, իր լայն վիզը որ օձիքը չէր սեղմեր, իր ծանրկեկ ոսկի շղթան, հաստ փայտի մաշած գաւազանը՝ որուն կը կռթնէր, ու վերջապէս իր ձեռքի սեւ համրիչը, ինծի հասկցուցին, թէ այս մարդը համոզելու համար՝ իմ փաստերս Գիտութենէն աւելի Կրօնքին մէջ պէտք է փնտռէի, «Աճեցէք ու Բազմացարուք»ին շուրջ։

      Բայց խորաթափանց ու խորամանկ, ան իսկոյն զգաց որ իմ Աստուածաշնչական հմտութիւնս շա՜տ տարտամ, ու կրօնական փաստերս ալ շա՜տ տկար էին, ու ինծի ցոյց տալու համար որ փաստերուն զօրաւորագոյնը ի՛ր կողմն էր, իր գրպանին մէջ կամա՜ց մը ձեռքով քանի մը արծաթներ հնչեցուց։

      Այն ատեն ա՜լ չի համբերեցի։

      – Ի՜նչ , – ըսի , – թող անդին աղքատին զաւակները տասնեակներով ծնին, չոր հացով մը մեծնան փողոցներու մէջ, շան ձագերու պէս, առանց բժիշկի ու կրթութեան, երբ փոքր՝ գերեզմանները կը լեցնեն, երբ մեծ՝ ձեր գործարաններն ու քսակները, ու դո՛ւք՝ որ ամէն դիւրութիւն ունիք առողջ, զարգացած, օգտակար անհատներ հասցնելու՝ եկեր էք զաւակ չունենալու համար ճար ու ճարա՞կ խնդրելու. դո՛ւք որ ձեր ուժին ու ձեր տարիքին լիութեանը մէջն էք, կայտա՜ռ , առո՜ղջ…։

      – Առո՜ղջ, առո՜ղջ. ընդմիջեց՝ գլուխը հաստատ֊հաստատ շարժելով։

      Բայց ես թող չտուի որ շարունակէր. զիս համոզելու երկրորդ փորձ մը ըլլար թերեւս այն. ու մատենադարանս ցոյց տալով իրեն.

      – Կը տեսնէ՞ք , – ըսի , – այս բոլոր գիրքերը. անոնք իմ վարպետներս ու իմ հայրերս են. բոլորն ալ ինծի կը նային, ես իրաւունք չունի՛մ կեանքէն կանխաւ զրկելու այն զաւակները, որոնք թերեւս օգտակար ու երջանիկ պիտի ըլլան կեանքին մէջ…։

      Այն