Ирон фæндыр. Коста Хетагуров

йæ дзыллæйæ, уайтагъддæр базондзæн

         Фидиссаг цардæн йæ ад;

      Усгур лæппуйау дæ ницæуыл бадомдзæн, —

         Хорз уа, æвзæр уа – салдат!

      Исчи куы ныммара искуы дæ дарæджы, —

         Чи ма йын райсдзæн йæ туг?

      Ракæн-иу, ракæ йæ сагъæс дæ хъарæджы,

         Аргæвд-иу хистæн нæ хъуг!..

      О, мæ ныййарæг, уæд дын æз æрбамæлон,

         Ма ку!.. Фæуыром дæхи!..

      Фенæм уал… Фесæфæд сау лæппу цардбæллон, —

         Чи мæ цы айса – йæхи!..

      Додой

      Додой фæкæнат, мæ райгуырæн хæхтæ,

      Сау фæныкæй уæ куы фенин фæлтау!

      Зæй уæ фæласа, нæ тæрхонылæгтæ, —

      Иу ма уæ фезмæлæд искуы лæгау!..

      Искæй зæрдæ уæ дзыназгæ нырризæд,

      Искæмæ бахъарæд адæмы хъыг,

      Дзыллæйы мæстæй уæ исчи фæриссæд,

      Иумæ уæ разынæд иу цæстысыг!..

      Фидар рæхыстæй нын не уæнгтæ сбастой,

      Рухс кувæндæттæй хынджылæгкæнынц,

      Мард нын нæ уадзынц, нæ хæхтæ нын байстой,

      Стырæй, чысылæй нæ уистæй нæмынц…

      Иугай ныййыстæм, ныууагътам нæ бæстæ,

      Фос дæр ма афтæ ныппырхкæны сырд, —

      Фезмæл-ма, фезмæл, нæ фыййау, нæ фæстæ,

      Иумæ нæ рамбырдкæн, арфæйы дзырд!..

      Оххай-гъе! Не знаг нæ былмæ фæтæры, —

      Кадмæ бæлгæйæ æгадæй мæлæм…

      Адæмы фарнæй къæдзæх дæр ныннæры, —

      Гъе, мардзæ, исчи! – бынтон сæфт кæнæм!

      Катай

      Мæ хæлар, мæ уарзон, æнæзонгæ уарзон!

      Цы номæй дæм бадзурон, уый ма мын зæгъ?..

      Мæ зæрдыл дæ дарын цы ныфсæй фæразон,

      Мæ райгуырæн бæстæ, мæ фыдæлты зæхх?

      Мæ райгуырæн бæстæ! Дæ айнæг къæдзæхæй,

      Дæ фидар, фæлтæрд риуæй хъусын хъæрзын…

      Мæ хæлар, мæ уарзон! Дæлзæххæй, уæлзæххæй,

      Кæмдæриддæр дæ, – тагъд мæ хъæрмæ фæзын!..

      Хъæр мæрдтæм дæр хъуысы, – куы бамбæхсай барæй,

      Уæд усы кæрдæны мыггагмæ фæхæт!..

      Мæ мæгуыр Ирыстон! Æрцæуæг æлдарæй,

      Тыхгæнæг хæддзуйæ дæ ма уæд, ма, мæт?

      Тыхгæнæг хæддзумæ кæд искуы фæндонæй,

      Æууæнккагæй радтай, рæстæнхъæл, дæ бар?..

      Мæ хæлар, мæ уарзон! Ныммæл мын фæсмонæй,

      Ды искуы хæддзуйæ куы скæнай æлдар!..

      Сидзæргæс

      Халон баргъæвст сындзыл.

      Уад тымыгъ хæссы…

      Сау айнæджы рындзыл

      Нарыхъæу хуыссы…

      Даргъ æхсæв фыдбонæй

      Цардудæн хуыздæр…

      Рухс цæуы кæронæй, —

      Бадынц ма кæмдæр…

      Иу зæронд ыскъæты, —

      'Гас хъæуы уæлдай,

      Аззади фæсфæды

      Ацы бæстыхай, —

      Ма дис кæ йæ бадтыл! —

      Цуайнаджы уæлхъус

      Архайы йæ артыл

      Иу саударæг ус.

      Артдзæсты кæрæтты,

      Фæныкмæ æнгом

      Бадынц сывæллæттæ, —

      Чи бæгънæг, чи гом…

      Уазал æмæ стонгæй

      Бирæгъ дæр тæрсы, —

      Удхæссæг æввонгæй

      Ахæмты