Тау мен теңіз ертегілері. Үлкен краб. Мао Сяо

айтсақ дегенім ғой.

      Хаос тек тыңдайды, сөзге араласпайды.

      Хаос тек қабылдайды, пікір білдірмейді.

      Кейде Шу мен Ху бір мәселеге байланысты өзара келісе алмай қалса Хаосқа жүгінеді. Хаостың құлағы жоқ. Бірақ Шу мен Ху оны мылқау деп ойлаған емес. Олар Хаос бәрін естиді, бәрін біледі деп сенеді. Олар Хаостың пайымына әбден сеніп алған.

      Біз түсінбейтін нәрселерді (Мәселен, Хаостың көзі болмаса, ол қалай көре алады? Аузы жоқ болса, қалай сөйлей алады? Құлағы жоқ болса, қалай естиді? Мұрны жоқ болса, қалай тыныс алады?), Шу мен Худың түсінуі мүлде қиын болған емес. Олар Хаосты ерекше болмыс деп біледі. Хаос десе – Хаос. Ол тұтас бір тұлға, жұмыр дүние, оның білмейтіні жоқ, ол құдірет иесі, Хаос, ол бөлектен құралмайды (қол, ауыз, аяқ…), біртұтас нәрсе деп ойлайды.

      Әйтпесе, Хаостың тамақ пісіріп, шарап дайындауын түсіну қиын болар еді.

      Ол тамақты қалай жасайды? Шарапты қайдан алады? Шу мен Ху түсінігімен айтқанда, Хаос дегеніміз – үлкен бір кеңістік. Оның жеке-жеке бөлмелері, жәшіктері бар. Оның ішіндегі заттар әртүрлі санаттарға бөлінген, не керектің бәрі бар. Оның ішінен қалаған заттарды алуға болады, тек…

      Уақыт зымырап өтіп жатыр.

      Бір күні Шу мен Хуға бір тосын ой келеді. Олар Хаосқа келген сайын ішіп-жеп кетеді, ұзақ уақыт өте келе аздап сәл қымсынатын болды. Енді не істеу керек?

      «Сыйға – сый, сыраға – бал» деген болушы еді ғой. Хаос болса өзі жасаған дәмді тағам мен шараптан татып алмайды, бұл енді ұят болар деген ойға келеді. Оның үстіне, адамдар әр нәрсені өз тұғысынан ойлағанды ұнатады ғой. Менде болса, онда да болу керек деп ойлайды. Өзінде ғана болып, басқаларда болмаса, бірдеңе жетіспей тұрғандай сезімде болады. Сөйтіп, Шу мен Ху Хаос үшін аз да болса бірдеңе жасау керектігін сезінеді. Хаос оларды әрқашан қызу қарсы алып келеді. Оларды асты-үстіне түсіп күтіп келеді, оған ештеңенің керегі жоқ, онда бәрі бар. Жоқ, оған керек нәрсе бар, мәселен…

      Шу мен Худың ойына бір нәрсе келеді.

      Олар келесі жолы Хаосқа келген кезде балта, қашау, бұрғы, пышақ, құм қағаз әкелді… Олар Хаосқа көз, құлақ, ауыз, мұрын жасап, оны дәл өздеріне ұқсатып шығарғысы келеді.

      Тарихи деректерде олар осы жұмыспен жеті күн бойы айналысты делінген.

      Шу мен Ху Хаосқа ауыз, мұрын, құлақ, көз жасап берсек, өзіміз сияқты қалыпты адамға айналуы мүмкін деп ойлады. Бірақ олардың арманы орындалмайды. Хаос Шу мен Ху сияқты адамға айналмайды, ол өліп қалады.

      Хаос өлген соң, Шу мен Ху қатты қайғырады. Олар бұл өмірден мүлде түңіледі, екеуі Хаоссыз өмірдің мәнін жоғалтады. Сөйтіп, Шу мен Ху да өледі. Бұл жерде бір нәрсені түсініп алу керек, Шу мен Худың өлуі мүмкін емес. Басқаша айтқанда, Шу мен Ху, шын мәнінде, өле алмайды. Олар қаласа да өле алмайды, бұл олардың еркінде емес.

      Не үшін?

      Өйткені Шу мен Ху – уақыт, яғни олар уақыт құдайы.

      Біз басында Шу мен Ху бір-біріне кезігу үшін біреуі Оңтүстік Қытай теңізінен Солтүстік Қытай теңізіне дейін, екіншісі Солтүстік Қытай теңізінен Оңтүстік Қытай теңізіне дейін көзді ашып-жұмғанша жетіп келеді деп