Անշաղկապ բարդ նախադասություններ. Սուսաննա Հարությունյան

ուսումնասիրության գործում արժեքավոր աշխատություն է նաև Արտաշես Պապոյանի «Կախյալ շարահարությամբ բարդ նախադասությունները արդի հայերենում» աշխատությունը։  Նա իր աշխատության մեջ հանգամանորեն խոսում է միայն կախյալ շարահարությամբ բարդ նախադասությունների մասին։ Նա կախյալ շարահարությամբ բարդ նախադասությունները դասակարգում է ենթակայական, գոյականի կամ գոյականական անդամի լրացման (որոշիչ, բացահայտիչ), ստորոգելիական, խնդրային, որի մեջ նա մտցնում է ուղիղ խնդիր երկրորդական նախադասությունները և անուղղակի խնդիր երկրորդական նախադասություններից հանգման, միջոցի, անջատման, վերաբերության անուղղակի խնդիրները, ժամանակի, ձևի, պատճառի, նպատակի, պայմանի հարաբերություն արտահայտող կախյալ նախադասությամբ շարահարական բարդ նախադասությունները [8, էջ 56 – 264]։

      Անշաղկապ բարդ նախադասությունների ուսումնասիրման գործում մեծ է նաև Գ․ Գարեգինյանի ունեցած ներդրումը։ Գ․ Գարեգինյանը բոլոր բարդ նախադասությունները բաժանում է շաղկապական (զոդվածական) և անշաղկապ (շարահարական) բարդ նախադասությունների։ Նա առանձնացնում է նաև բարդ նախադասությունների կապակցության մի երրորդ՝ խառը, տարատեսակ՝ շաղկապական և անշաղկապ [6, էջ 13]։ Գ․ Գարեգինյանը անշաղկապ բոլոր բարդ նախադասությունները դասակարգում է  բարդ համադասական նախադասություններին հարաբերակից անշաղկապ կապակցությամբ կառույցների և բարդ ստորադասական նախադասություններին հարաբերակից անշաղկապ կապակցությամբ կառույցների [6, էջ 308]։ Նա բարդ համադասական նախադասություններին հարաբերակից անշաղկապ կապակցությամբ կառույցները բաժանում է թվարկման հարաբերություն արտահայտող միավորիչ բարդ նախադասությունների, որոնք էլ իրենց հերթին արտահայտում են համաժամանակության (միաժամանակության) և գործողությունների հաջորդականության տարբեր հարաբերություններ, ինչպես նաև հակադրական, տրոհական, մեկնական, հարակցական հարաբերություններ արտահայտող բարդ նախադասությունների [6, էջ 309-312]։ Նա բարդ ստորադասական նախադասություններին հարաբերակից անշաղկապ կապակցությամբ կառույցներն էլ բաժանում է ենթակայական, ստորոգելիական, խնդրային, որոշչային, հատկացուցչային, ժամանակի, պայմանի, պատճառի, հետևանքի, նպատակի, զիջական, գործողության ձևի և չափի հարաբերություն արտահայտող բարդ նախադասությունների