Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej. Nikita Shcheholevatyi

heeft eenige verleiders de trappen afgeworpen, ze roept gedurig: ‘o myne moeder, o, myne moeder!’ en stelt dus de deugd voor. (Ona zrzuciła kilku uwodzicieli ze schodów, ciągle woła: „o moja matko, o, moja matko!” i w ten sposób przedstawia cnotę; ze heeft eenige verleiders de trappen afgeworpen – ona zrzuciła kilku uwodzicieli ze schodów, ze roept gedurig – ciągle woła, o myne moeder, o, myne moeder – o moja matko, o, moja matko, en stelt dus de deugd voor – i w ten sposób przedstawia cnotę).

      Wat is dat voor een deugd, die een vol jaar noodig heeft voor een paar wollen kousen? (Co to za cnota, która potrzebuje pełnego roku na parę wełnianych skarpet?; wat is dat voor een deugd – co to za cnota, die een vol jaar noodig heeft – która potrzebuje pełnego roku, voor een paar wollen kousen – na parę wełnianych skarpet).

      Geeft dit alles niet valsche denkbeelden van deugd, en ‘werken voor den kost’? (Czy to wszystko nie daje fałszywych wyobrażeń o cnocie i „pracy na życie”?; geeft dit alles niet valsche denkbeelden van deugd – czy to wszystko nie daje fałszywych wyobrażeń o cnocie, en ‘werken voor den kost’ – i „pracy na życie”).

      Alles gekheid en leugens! (Wszystko szaleństwo i kłamstwa; alles gekheid en leugens – wszystko szaleństwo i kłamstwa).

      Dan komt haar eerste minnaar – die vroeger klerk was aan 't kopieboek, maar nu schatryk – op-eens terug, en trouwt haar. (Następnie wraca jej pierwszy ukochany – który wcześniej był urzędnikiem przy kopiarce, ale teraz jest bogaty – i żeni się z nią; dan komt haar eerste minnaar – następnie wraca jej pierwszy ukochany, die vroeger klerk was aan 't kopieboek – który wcześniej był urzędnikiem przy kopiarce, maar nu schatryk – ale teraz jest bogaty, op-eens terug, en trouwt haar – i żeni się z nią).

      Ook weer leugens. (Znów kłamstwa; ook weer leugens – znów kłamstwa).

      Wie geld heeft, trouwt geen meisjen uit een gefailleerd huis. (Kto ma pieniądze, nie żeni się z dziewczyną z bankrutującego domu; wie geld heeft – kto ma pieniądze, trouwt geen meisjen uit een gefailleerd huis – nie żeni się z dziewczyną z bankrutującego domu).

      En als ge meent, dat dit op het tooneel er dóór kan als uitzondering, blyft toch myn aanmerking bestaan, dat men den zin voor waarheid bederft by het volk, dat de uitzondering als regel aanneemt, en dat men de publieke zedelykheid ondermynt, door het te gewennen iets toetejuichen op het tooneel, wat door elk fatsoenlyk makelaar of koopman voor een bespottelyke krankzinnigheid wordt gehouden in de wereld. (A jeśli uważasz, że to na scenie może przejść jako wyjątek, to i tak pozostaje moje zastrzeżenie, że psuje się poczucie prawdy w ludziach, którzy biorą wyjątek za regułę, i podkopuje się publiczną moralność, przyzwyczajając ludzi do oklaskiwania czegoś na scenie, co każdy przyzwoity makler lub kupiec uważa za śmieszną szaleństwo w świecie; en als ge meent – a jeśli uważasz, dat dit op het tooneel er dóór kan als uitzondering – że to na scenie może przejść jako wyjątek, blyft toch myn aanmerking bestaan – to i tak pozostaje moje zastrzeżenie, dat men den zin voor waarheid bederft by het volk – że psuje się poczucie prawdy w ludziach, dat de uitzondering als regel aanneemt – którzy biorą wyjątek za regułę, en dat men de publieke zedelykheid ondermynt – i podkopuje się publiczną moralność, door het te gewennen iets toetejuichen op het tooneel – przyzwyczajając ludzi do oklaskiwania czegoś na scenie, wat door elk fatsoenlyk makelaar of koopman voor een bespottelyke krankzinnigheid wordt gehouden in de wereld – co każdy przyzwoity makler lub kupiec uważa za śmieszną szaleństwo w świecie).

      Toen ik trouwde, waren wy op 't kantoor van myn schoonvader – Last & Co – met ons dertienen, en er ging wat om! (Kiedy się ożeniłem, byliśmy w biurze mojego teścia – Last & Co – w trzynastu, i wiele się działo!; toen ik trouwde – kiedy się ożeniłem, waren wy op 't kantoor van myn schoonvader – byliśmy w biurze mojego teścia, Last & Co – Last & Co, met ons dertienen – w trzynastu, en er ging wat om – i wiele się działo).

      En nog meer leugens op het tooneel. (I jeszcze więcej kłamstw na scenie; en nog meer leugens op het tooneel – i jeszcze więcej kłamstw na scenie).

      Als de held met zyn styven komediestap weggaat om 't verdrukte vaderland te redden, waarom gaat dan de dubbele achterdeur altyd vanzelf open? (Kiedy bohater z sztywnym krokiem komedianta odchodzi, by ratować uciskany kraj, dlaczego tylne drzwi zawsze otwierają się same?; als de held met zyn styven komediestap weggaat – kiedy bohater z sztywnym krokiem komedianta odchodzi, om 't verdrukte vaderland te redden – by ratować uciskany kraj, waarom gaat dan de dubbele achterdeur altyd vanzelf open – dlaczego tylne drzwi zawsze otwierają się same).

      En verder, hoe kan de persoon die in verzen spreekt, voorzien wat de ander te antwoorden heeft, om hem 't rym gemakkelyk te maken? (I dalej, jak osoba mówiąca wierszem może przewidzieć, co drugi ma odpowiedzieć, aby ułatwić mu rymowanie?; en verder, hoe kan de persoon die in verzen spreekt – i dalej, jak osoba mówiąca wierszem, voorzien wat de ander te antwoorden heeft – może przewidzieć, co drugi ma odpowiedzieć, om hem 't rym gemakkelyk te maken – aby ułatwić mu rymowanie).

      Als de veldheer tot de prinses zegt: ‘mevrouw, het is te laat, de poorten zyn gesloten’ hoe kan hy dan vooruit weten, dat zy zeggen wil: ‘welaan dan, onversaagd, men doe het zwaard ontblooten’? (Kiedy dowódca mówi do księżniczki: „pani, jest za późno, bramy są zamknięte”, skąd może wiedzieć, że ona chce powiedzieć: „no cóż, odważnie, wyciągnijmy miecz”?; als de veldheer tot de prinses zegt – kiedy dowódca mówi do księżniczki, mevrouw, het is te laat, de poorten zyn gesloten – pani, jest za późno, bramy są zamknięte, hoe kan hy dan vooruit weten – skąd może wiedzieć, dat zy zeggen wil – że ona chce powiedzieć, welaan dan, onversaagd, men doe het zwaard ontblooten – no cóż, odważnie, wyciągnijmy miecz).

      Want als zy nu eens, hoorende dat de poort toe was, antwoordde dat ze dan wat wachten zou tot er geopend werd, of dat zy een andermaal eens terug zou komen, waar bleef dan maat en rym? (Bo gdyby usłyszała, że brama jest zamknięta, odpowiedziała, że poczeka, aż zostanie otwarta, albo że wróci kiedy indziej, gdzie wtedy byłby rym i miara?; want als zy nu eens – bo gdyby usłyszała, hoorende dat de poort toe was – że brama jest zamknięta, antwoordde dat ze dan wat wachten zou tot er geopend werd – odpowiedziała, że poczeka, aż zostanie otwarta, of dat zy een andermaal eens terug zou komen – albo że wróci kiedy indziej, waar bleef dan maat en rym – gdzie wtedy byłby rym i miara).

      Is het dus niet een pure leugen, als de veldheer de prinses vragend aanziet, om te weten wat ze doen wil na 't poortsluiten? (Czy to nie jest czyste kłamstwo, gdy dowódca patrzy pytająco na księżniczkę, aby wiedzieć, co chce zrobić po zamknięciu bramy?; is het dus niet een pure leugen – czy to nie jest czyste kłamstwo, als de veldheer de prinses vragend aanziet – gdy dowódca patrzy pytająco na księżniczkę, om te weten wat ze doen wil na 't poortsluiten – aby wiedzieć, co chce zrobić po zamknięciu bramy).

      Nog-eens: als 't mensch nu eens lust had gehad te gaan slapen, in plaats van iets te ontblooten? (Jeszcze raz: co jeśli osoba miałaby ochotę pójść spać, zamiast coś odkryć?; nog-eens – jeszcze raz, als 't mensch nu eens lust had gehad – co jeśli osoba miałaby ochotę, te gaan slapen – pójść spać, in plaats van iets te ontblooten – zamiast coś odkryć).

      Alles leugens! (Wszystko kłamstwa!; alles leugens