Си Цзиньпин: классикалык цитаталар жана сюжеттер. Экинчи китеп. Comment Department of People's Daily

Эл эгеменге каршы туруп, мыйзамдарды бузса, элди башкаруу кыйын. Мамлекетте тартип болгондо мамлекет бардар жашайт. Мамлекет баш аламандыкта болсо, мамлекет жакырчылыкта жашайт. Демек, жакшы бийлик адегенде элди байытуу, анан элди башкаруу.

      «Гуан-цзы» трактаты, «Чжи го» бөлүмү («Мамлекетти башкаруу»)

      КОММЕНТАРИЙ

      «Гуан-цзы» «Мамлекетти башкаруунун кандай гана жолу болбосун, адегенде элди гүлдөп-өнүгүүгө алып барышы керек» деп эсептейт. Башкача айтканда, ар бир мамлекетти ийгиликтүү башкаруу үчүн карапайым элди байытуу зарыл. «Гуан-цзы» трактатында «байларды башкаруу оңой», «кедейлерди башкаруу кыйын» деген жоболорду түшүндүрүп, «жакшы бийлик адегенде элди байытуу, андан кийин башкаруу» деген жыйынтыкка келген.

      Мамлекетти башкаруу үчүн адегенде элди байытуу, анан мамлекеттин бийлигине жетиш керек. Гуан-цзы массанын маанисин түшүнгөн жана мамлекеттин бийлигин чыңдоодо элдин жыргалчылыгынын эбегейсиз зор ролун түшүнгөн. Бийликтин маңызын түшүнүүнүн аркасында Ци мамлекети тездик менен чыңдалып, Ци ханзаадасы Хуань-гун «Тогуз падышалыктын башкаруучуларын бириктирип, Асман империясында тартип орното» алган.

      «Гуан-цзы» трактатынын «Элди башкаруу» бөлүмүндө да төмөнкүдөй сөздөр берилген: «Кампалар толгондо эл ырым-жырымдарды сактайт. Эл кийинип, курсагы тойгондо намысты да, уятты да билет». «Элди байытуу» жөнүндөгү көптөгөн өкүмдөр Конфуцийге таандык. «Лун юй» трактатынын «Цзы-лу» бөлүмү Конфуцийдин Вэй мамлекетине болгон сапары тууралуу баяндайт. Бул мамлекетке келип, анын көп калкын көрүп, Конфуций: «Кандай көп адамдар!» деп кыйкырып жиберет. Шакирти Жань: – Ансыз деле эл көп, дагы эмне керек? Шакирттин суроосу: эл көп болгондо, падышанын мындан аркы аракеттери кандай болушу керек? деген маанине ээ болгон. Конфуций: «Элди байытуу» деп жооп берген.

      Тамандар сууктан жапа чеккенде, бул жүрөк оорусуна алып келет.

      Адамдар сууктан жапа чеккенде, бул мамлекеттин ооруларын козгойт.

      Цитата «ККП БКнын экономикалык маселелер боюнча жумушчу кеңешмесинде сүйлөгөн сөзүндө» (2014-ж.)» жана башка бир катар эмгектерде келтирилген.

      ТҮШҮНДҮРМӨ

      Си Цзиньпин «Тамандар сууктан жапа чеккенде, бул жүрөк оорусуна алып келет. Эл сууктан жапа чеккенде, бул мамлекеттин ооруларын козгойт» деп, мамлекеттин гүлдөп-өсүшүнө, аман калышына, өлүшүнө «карапайым» деген сөздү элдин тынчтыгы менен санаасы, кыйынчылыгы менен кубанычы түздөн-түз таасирин тийгизет деген ойду баса белгилөө үчүн колдонгон. «Элдин жыргалчылыкка умтулуусу – биздин күрөшүбүздүн максаты» деген принципке ылайык, коммунисттер массанын таламдарын дайыма баарынан жогору коюшат, өзгөчө маани беришет, турмуштун маселелерине, карапайым калктын маанайына кунт коюу менен көңүл бурушат.

      Кытайлык өзгөчөлүктөргө ээ социализм жаңы доорго кадам шилтеп жатат, анда биздин коомдун түпкү карама-каршылыгы элдин жыргалчылыктын тынымсыз өсүшүнө