Платон Ламутскай. Нимкакич. Группа авторов

Читать онлайн.
Название Платон Ламутскай. Нимкакич
Автор произведения Группа авторов
Жанр
Серия
Издательство
Год выпуска 0
isbn 978-5-7696-5963-8



Скачать книгу

номох сураҕынан…»

      Үһүйээн, номох сураҕынан

      Иһиллэр ээ киэҥник:

      Соҕуруу дойду сылааһыгар,

      Дьоллоох күн уотун анныгар,

      Төгүрүк ыйдаах күөх уйгу

      Лиҥкинэс мастарын быыһыгар,

      Киэҥ истиэбин иэнигэр,

      Оччолорго киэҥ сурахтаах

      Эвэскэн судаарыстыбата

      Туругуран ахан турбут,

      Атыттары ымсыырпыт

      Диэн номох баара эбитэ үһү.

      «Ол маннык эбитэ үһү…»

      Ол маннык эбитэ үһү:

      Наһаа былыр Азияҕа

      Гууннар биис уустарын

      Бастакы сойууска Модэ —

      Улахан деятель түмпүтэ.

      Сүрүн уустар сүөһүлэнэн,

      Сорох бараан мэччирэҥинэн

      Биир күҥҥэ манна истиэпкэ,

      Иккис күҥҥэ ол хайаҕа

      Көһө сылдьан бытарыйар,

      Мөлтөх да тэрээһин буоллар,

      Киэҥ сири тилийэ сабардаабыт,

      Модэ сойуус баара киэптээбит.

      «Бу судаарыстыба иһигэр…»

      Бу судаарыстыба иһигэр

      Эвэскэннэр эмиэ бааллара.

      Ол иһин биис уустара,

      Сэриигэ хотторбут биис буолан,

      Гууннар кулуттарын курдук

      Даан төлүүртэн куоппаттара,

      Харахтарын өрө көрбөттөрө.

      «Ол эбиитигэр…»

      Ол эбиитигэр

      Хас да үйэлэр усталарыгар

      Гууннар баһылыктара Модэ

      Хоту-соҕуруу походтары

      Тэрийтиирэ, байаары.

      Ол походтар дьалхааннара

      Эвэскэннэр олохторун

      Огдолутан барбыта.

      Гууннар баһылыктарын иннигэр,

      Жуаннар2 сирэйдэрин ортотугар

      Эвэскэннэр аймахтарыныын

      Кыыл курдук көстөллөрө.

      Ол иһин кырыктаахтык:

      – Сэрииһитэ бэрт кыыллар,

      Ураһаларыгар баттыахха,

      Талыахха, кыдыйыахха! – диэннэр,

      Эвэскэн түһүлгэтин

      Биир-биир кыдыйар буолтара.

      «Ити Эвэскэн биис тарҕаһан…»

      Ити Эвэскэн биис тарҕаһан,

      Сир устун барыах эбиттэр.

      Онуоха

      Үҥүү-батас күүһүнэн

      Омуктарга кыайтаран,

      Сир устун үүрүллэртэн,

      Наматкан удьуора биир уол —

      Сэрииһит хоһуун Чибдэбил

      Эвен удьуорун түмпүтэ,

      Биир сойууһу тэрийбитэ,

      Ону Сяньби3 диэн ааттаабыта.

      Ол биис уустарын ааттара

      Төрүт түөрт бырааттыы эбиттэр:

      Улахан уус – Эвэскэн,

      Үгүс аймах – Намасхаан,

      Кыахтаах – Увань Отласив,

      Амартан симиэстээх – Орогон.

      Ити ааттара үйэлэргэ

      Омугун көрдөрө иҥпитэ.

      Кинилэр ыаллар көс аймах

      Жуан сойууһун тэриммиттэр.

      Инньэ гынан чугаска

      Кырыктаах ыал баар буолта.

      «Ол да буоллар ыаллаһан…»

      Ол да буоллар ыаллаһан,

      Сойуустар син олорбуттара.

      Чибдэбил хоһуун уолаттара,

      Кини көтөр кынаттара,

      Аймахтары



<p>2</p>

Жуан – номоххо биллэринэн: жужан.

<p>3</p>

Сяньби – Л. Гумилев суруйарынан, бу биистэн монголлар үөскээбиттэр.