Ислам модернизациясы. 1 Бөлім. Нарша Булгакбаев

басқаруға немесе қалаларды басқаруға тағайындағандарға бағынсын жəне оларға қарсы шықпауы үшін айтты. Əйтпесе, мұсылмандар арасында келіспеушілік туындайтын еді».

      Əбу Һурайра (р.а.) Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын) былай дегенін жеткізген: «Сен қаласаң да, қаламасаң да, саған қиын жəне оңай болған барлық істерде əміршіге мойынсұнуға жəне бағынуға міндеттісің, тіпті ол саған тиесілі нəрсені өзіне иемденсе де» (Муслим). Сондай-ақ ол Пайғамбардың: «Аллаһ Тағала қиямет күні үш адаммен сөйлеспейді жəне оларды тазартпайды жəне олар ауыр азапқа ұшырайды. Бұл жол бойынан құдық тауып алып, оған басқаларды жақындатпаған адам; имамға дүниелік пайда үшін ғана ант берген жəне қалағанын алған кезде ғана антына адал болған адам; сондай-ақ тауарды сатқан кезде мұны істемесе де, осыншама ақша төледім деп Алланың атымен ант ішетін, бірақ сатып алушы оған сеніп, тауарды алатын саудагер» (əл-Бұхари жəне Муслим). Ол Пайғамбардың былай дегенін айтты: «Исраил ұрпақтарын пайғамбарлар басқарды: олардың бірі қайтыс болғанда, оның орнына екіншісі келді. Менен кейін пайғамбарлар болмайды, бірақ билеушілеркөп болады». Одан: «Не істеуіміз керек?» деп сұрады. Ол: «Антыңа адал бол, сонда Алла тағала олардың қол астындағылардың барлығын сұрайды», – деп жауап берді (Муслим). Əбу Зəрр: «Сүйіктім əміршіге бағынуымды бұйырды, тіпті егер ол аяқ-қолы кесілген құл болып шықса да», – деді (Муслим). Əнəс ибн Мəлик Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын): «Тыңдаңдар жəне бағыныңдар, тіпті басы мейіздің көлеміндей Хабашистандық құл басқарса да», – дегенін жеткізген (əл-Бұхари). Умм аль-Хусейн Алла Елшісінің қоштасу қажылығы кезінде былай дегенін естігенін баяндайды: «Егер сендерді Алланың Кітабы бойынша тура жол көрсететін құл басқарса да, басшыларды тыңдаңдар жəне мойынсұныңдар» (Муслим).

      Ибн Масғуд Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын) былай дегенін жеткізген: «Менен кейін озбырлық жəне сендер құптамайтын көптеген нəрселер пайда болады». Одан: «Уа, Алланың Елшісі, бізден осы уақытты тапқандарға не бұйырасыз?» деп сұрады. Ол: «Міндеттеріңді орындаңдар жəне Алладан өздеріңе өтемақы беруін сұраңдар» (əл-Бұхари жəне Муслим). Сəлəма ибн Язид əл-Джуфи бірде Алла елшісінен: «Уа, Алланың Елшісі, егер бізді парыздарымызды орындауды талап ететін, бірақ орындамайтын адамдар басқарса, бізге не істейсің?» – деп сұрады. Пайғамбар кері бұрылып кетті. Ол сұрағын екі-үш рет қайталады, əр жолы Пайғамбар одан теріс бұрылды. Содан кейін əл-Аш'ас ибн Қайс Сəламаны қолынан тартты, бірақ содан кейін Пайғамбар: «Тыңда жəне мойынсұн, өйткені олар өз ауыртпалықтарын көтереді, ал сен өзіңдікін көтересің» (Муслим). Абдулла ибн Амр ибн əл-Ас Пайғамбардың былай дегенін айтты: «…Кімде-кім өз əміршісіне ант беріп, оған қолы мен жүрегін ұсынса, оған қолынан келгеннің бəрінде бағынсын. Ал егер кімде-кім оны биліктен айыруға əрекет жасаса, оның басын кесіңіз» (Муслим). Хузайфа Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын) былай дегенін жеткізген: «Менен кейін менің нұсқауыммен