АСАРЛАР (I жилд). Сирожиддин Саййид

қовоғидан ёғар шаршара.

      Қайси бир дарадан ваҳима янглиғ

      эшитилар бўри увлаши.

      Сени қўрқув босар.

             Ўйлайсан:

      Бўрилар қўлида жон бермоқ.

      Қариликда… алам қилади!

      Сен йўлга тушасан, ваҳима

      Болаликка қайтаради оёқларингни.

      …Қишлоқ ухлаб ётар. Ярим тун.

      Эшигингга келиб ўйлайсан:

      Эшикни бир мушфиқ кампир очса-я?

      …Бир кекса ёлғизлик очар эшикни,

      Алам қилади!..

1980

      БАҚТРИЯ САҲРОСИДА

      Мен кузги саҳронинг сўнгги меҳмони,

      Тишларимда ғижирлар қумлар.

      Оёғим остида чарсиллаб синар

      Саксовул суяклари.

      Сопол парчалари каби – тақирлар.

      Асрий қултумингни сўрагин саҳро.

      “ИЖ” мотоциклида ўтади чўпон,

      Ортида хуржун.

      Кетар.

      Ғойиб бўлар нуқта сингари.

      Узоқ-узоқларда минора.

      Бир асрдан буён

      Азон янграмайди у минорадан.

      Бир асрдан буён

      Бу саҳродан ўтмас карвонлар.

      Қўнғироқлар садосини қумлар кўмгандир.

      Довуллар остида қудуқлар –

      Саҳро кезганларнинг ёлғиз ишончи

      Кўз юмгандир. Кўз юмгандир.

      Кўз юмгандир!

      Шом тушар. Порлайди илк юлдуз.

      Қаерлардандир

      Афғон шамолининг увлаши келар,

      Қўл силкиб ёнига чақирар мени

      Геологлар чодирида ёнаётган гулхан.

      Менинг идрокимдан отлар дупури

      Ўтмоқда. Ўтмоқда. Ўтмоқда…

      Навкарларнинг совутлари ялтирар,

      Навкарлар совуқдан қалтирар.

      Мен қалтирайман.

      Тун.

      Геологлар чодирида ёнаётган гулхан

      Қўл силкиб ёнига чақирар мени…

1980

      «Тарих наматининг устида…»

      Тарих наматининг устида

      Чордона қуриб,

      Чилим чекаётган чоллар сингари

      Мадрасалар, минораларда,

      Гумбазларда етиб келгандир

      Менинг умримгача қадимий дардлар.

      Балки мен юз йиллар илгари

      Амирлар қон тўккан жойдаман?

      Кесилган калладан учган салладай

      Тарихнинг йўли

      Ғилдираб, тўшалиб келгандир,

      Қўшилиб кетгандир менинг йўлимга.

      …Мозий йўлларида тўшалгандир дард,

      Унинг чеҳрасида туёқлар изи.

      Қирқ хотинли беклар тўшакдай тўшаб,

      Йиғиштирмай кетдилар уни.

      Жарчилар дод солди,

             бўзлади шайхлар,

      Қаландархоналар йўталди.

      Нонсиз тандирларнинг кўзлари билан

      Ҳаётга – ҳасратга боқди ҳовлилар.

      Меъморларинг қани, о, шаҳар?

      Мангулик қичқирар биноларингда!

      Меъморлар кетдилар, қолдириб

      Деворларда абадиятни.

      Мозий йўлларида тўшалгандир дард,

      Ватан Ватан эмас – дардлар майдони!

      Сенинг тўнингдаги ямоқлар, Ватан,

      Жароҳатлар янглиғ термулар

      Менинг ушбу кунги ёш кўзларимга.

      Бугун