Биһиги Аан Дархаммыт. Тумарча

суол-иис эмиэ суох кэмэ. Дьэ төрөппүттэргэ оҕолорун туһугар улахан куттал үөскүүр. Ол муна-тэнэ олордохторуна, арай биэрэк үрдүгэр спортплощадкаҕа вертолет кэлэн түһэр. Быраатым кэргэнин, оҕотун матасыыкылга олордор да, вертолекка ыга сүүрдэн киирэр. Вертолет туох эрэ таһаҕаһын түһэрэн баран көтөөрү өгдөҥнөөн эрэрэ үһү. Ону хаһыытаан-ыһыытаан, далбаатаан нэһиилэ тохтоппуттар. Пилот кабина аанын аһан уҥуор көтөрүн, Чурапчыга барбатын туһунан эппит. Мин дьонум, оҕолорун тыынын туһугар ыксаан, балаһыанньаларын өйдөтө, көрдөһө-ааттаһа сатаабыттарын киһилэрэ истибэккэ туораан, тэйэн биэрэллэрин модьуйбут. Ол кэмҥэ арай вертолет салонун аана аһылларын кытта Михаил Ефимович тахсан кэлбит. Түһэн дьоммор кэлэн ыйыталаһан билэн баран, оҕону ийэтин кытта суһаллык вертолекка ылан, Чурапчыга төттөрү көтөргө дьаһайбыт. Аара көтөн иһэн оҕолоох дьахтар аттыгар олорон, оҕо туруга хайдаҕын көрө-истэ, ыйыталаһа, сүбэ-ама биэрэ испит. Онон оруобуна кини түбэһэ баар буолан ол оҕону быыһаан-абыраан турардааҕын дьонум билиҥҥэ диэри улахан махталынан ахталлар. Ол кыыс билигин бэйэтэ хас да оҕолоох ыал ийэтэ буолан Дириҥҥэ олорор.

      – Ээ, оннук баар эбит дуу? Итинник дьыалаҕа кини дьэ дьон кыһалҕатын өйдөөччү. Кыаллар буоллаҕына, хайаан да көмөлөһөөччү. Оттон ол бэйэтин кыыһын төһө да самостоятельнай буоларга үөрэппитин иһин, онтуката киниэнэ наһаа туруору ээ. Ол урут чэ буоллун даҕаны. Билигин атын кэм, көмөлөһүөххэ наада, – Дора Никитична түмүктээһинэ холку, ылыннарыылаах, истээччини бэйэтигэр тардар истиҥ абылаҥ иэйиилээх. – Бырааһынньыктарга аймахтарбытын кытта син түмсээччибит. Кыыспыт уон аҕыһын туолбутугар тугу бэлэхтиигин диир. Ону: «Сүрэҕим иэйиитин, тапталбын», – диибин. Кырдьык, тугу бэлэхтиибиний диэн толкуйдаан баран, аан маҥнай хоһоон суруйдум. Дьонум күлэллэр. Онтон ыал буолбуппут 40 сылын туолуутугар Михаилга анаан эмиэ хоһоон суруйдум. Ону: «Эмээхсиним поэт буолаары гыммыт», – диэтэ.

      – Тыый, ол хоһоону көрбүт киһи! – суруналыыс өрүкүйэ түстэ.

      – Ээ, черновига манна чугас баар этэ, – хаһаайка туран кинигэ ыскаабын арыйан, чараас тэтэрээти ылан кэллэ уонна миэстэтигэр олорон эрэ доргуччу ааҕан барда:

      Олохпут биһиэнэ оллурдаах да буоллар,

      Оһох оттунан, оҕо төрөтөн,

      Баччаҕа диэри бииргэ олорон

      Этэҥҥэ кэлбиппин дьолбунан ааҕабын.

      Маҥнай көрсүһэр түгэммэр

      Ыал буолуом да диэбэт этим мин,

      Ырааҕы, уһуну төлкөлөөн

      Ырабын оҥостор кыах суоҕа.

      Чэпчэки олоҕу ол сахха

      Батыһар санаабыт да суоҕа.

      Ас-таҥас кырыымчык да буоллар,

      Кимнээҕэр дьоллоохпут дэнэрбит.

      Тапталбыт кыымынан сирдэтэн,

      Өктөмҥө тахсаммыт холбоһон,

      Дьоллоох киэҥ ыллык суолунан

      Барыахпыт дэспиппит биһиги.

      Доҕорум, үөрэҕин салҕаары,

      Омскай куоракка барбыта,

      Оттон мин үлэһит буоламмын

      Бороҕон диэн сиргэ тиийбитим.

      Ол