Лўли. Амина Шенликўғли

са чиқаришни эса ҳар доимгидек, азиз ўқувчиларимга қолдираман.

      Китобни ўқиган пайтингизда мен ҳаёт бўлсам ҳам, бу оламни тарк этган бўлсам ҳам, дуоларингиз ила эсга олишингиздан умидворман.

      Азизларим, Аллоҳга омонатсиз!

Амина Шенликўғли

      Бошқа бир Одам Ато йўқ.

      ЛЎЛИ ИНСОН ЭМАСМИ?

      Серпил билан Само – битта мактабда таҳсил олаётган дугоналар эдилар. Уларнинг иккови ҳам лўли фарзанди бўлишгани учун мактабда камситилади. Худди бошқа лўли болалар ёки миллий ва ирқий озчилик вакиллари сингари.

      Самонинг отаси ўлган, Серпилники эса қамоқда.

      Самонинг онаси тинчгина уйида ўтириб, икки ўғлининг топганига қаноат қилади, Серпилнинг онаси эса фоҳишахонада ишловчи хотинларнинг болаларига қарайди, Серпил эса унга ёрдам беради.

      Кичкина уйдаги боғчага қўшимча равишда Серпил ва акаларининг ўзи ҳам баъзида оналарининг тарбиясига эҳтиёж сезадилар. Жафокаш аёл умрининг энг катта зарбасига ўз ирқи туфайли дучор бўлган, аммо ўзи кўникиб қолган ожизлик билан, айбдорларни кўрмай, иши кўплигидан айбдорларни топишга вақти ҳам бўлмай, дунё карвонсаройида умр ўтказади.

      Ҳикоямизни болалар дунёсидан бошласак.

* * *

      Серпил кичик Хоқоннинг қўлидан тутганча, у билан гаплашиб, уйга қараб келарди.

      Хоқон беш-олти ёшли зийрак бола, у дардини фақат Серпилга айтади. Ҳозир ҳам шундай қилди:

      – Серпил опа! Аҳмаднинг отаси ҳеч алмашмайди, менинг отам эса тез-тез алмашиб туради? Онам нега янги ота олиб келаверади?

      Серпил ёввойи дунёнинг талотўпларига ҳали ўрганмаган. Чунки у ҳам ҳали ёш. Ораларида бир неча ёш бор, холос. Бу маъсум болага қандай жавоб беришни ҳам билмай, гапни бурмоқчи бўлди:

      – Хоқон, юр уйгача югуриб борамиз.

      Хоқон қадамини секинлатди:

      – Йўқ, мен югуришни истамайман! Сен менга жавоб бермадинг. Нега отам бунча тез алмашади? Менга янги оталарнинг кераги йўқ. Бошқа болаларнинг янги отаси йўқ-ку, нега бизники янгиланаверади?

      Хоқоннинг отаси нима сабабли тез-тез алмашишини Серпил ҳам тушунмайди. Хоқон қоп-қора, ёшли кўзларини Серпилга тикиб, яна сўради:

      – Серпил опа, мен ҳам ота бўламанми?

      – Албатта, бўласан! Нега сўраяпсан?

      Хоқон ҳазин овозда жавоб берди:

      – Мен ота бўлсам, болаларимни янги отага ташлаб кетмайман. Уларни ташлаб қочмайман!

      Серпил ҳам бу ҳолатни тушунолмасди, унинг ҳам бунақа ишларга ақли етмас, шу боис Хоқонни қаноатлантирадиган жавоб беролмасди. Қизиқ, аммо нима қизиқлигини унинг ўзи ҳам билолмасди.

      Хоқон ва бошқа болаларга нима учун Серпилнинг онаси қараяпти? Нега Хоқоннинг онасини «кўча аёли» дейишади?

      Серпил Хоқонга ва анави болаларга ачинарди. Уларнинг ўйинлари ҳам одамнинг ичини эзарди. Аммо сабаб нима, бу болаларни кимлар ранжитмоқда? Ана шуларни билолмасди. Унинг ўзини ҳам бахтли деб бўлмасди. Отаси муттасил қамоқда, нима учун уни чиқариб юборишмаётганини ҳам билмайди. Шўрлик она елкасидаги, ўзидан бир неча бор оғир юк тагида тинимсиз, дам олмасдан, ҳузур топмасдан, кун кўрмасдан, ҳатто умидлари чилпарчин ҳолда ҳаракат қиларди.

      Измирнинг Тепажиқ маҳалласи, Фойтунчилар кўчасида яшовчи Ўзкасаплар оиласининг энг кичкина қизи эди Серпил. Севимли дўстлари билан ўйнаганида, ўз дардларини ҳам унутарди. Серпилнинг дўстлари кўп эди. Уларнинг ҳаммасини яхши кўрар, аммо Самога меҳри бўлакча эди. Само бошқа маҳаллада яшар, аммо Серпил билан битта синфда ўқирди. Бошқа куни Самонинг оиласидан яширинча у билан ўйнай бошлаганида, бирдан миясига келган гапни тилга чиқарди:

      – Биласанми, Зулайҳоларнинг кўчасида бир ҳожи зиёфат беряпти. Биз ҳам борайлик. Гўштли овқатларга қорнимиз тўярди.

      Само иккиланиб қолди. Умидсиз оҳангда сўради:

      – Бизга ҳам беришармикин?

      Серпил бунга шубҳа қилмасди: нега беришмас экан?

      – Албатта, беришади. Ахир ҳожи улар, ҳожи! Ҳаммани меҳмон қилишади, бизни қуруқ қўйишармиди? Яқинда ўлган ҳожи она эсингдами? У ҳар доим бизга овқат берарди. Юр, кеч қоламиз.

      – Кетдик!

      Икки дугона ҳожилар зиёфатига боришаркан, Серпил ич-ичидан тошиб чиқаётган қувонч ҳисларини шериги билан бўлишарди:

      – Қандай яхши-я! Ҳожи бўлиб қайтибди. Пайғамбаримизни кўриб келгандир?

      Само бунақа саволни кутмаганди.

      – Билмасам, ҳожилар билади-да!

      Серпил Пайғамбар алайҳиссаломни шу қадар севардики, ич-ичида ул зотга нисбатан қайноқ ҳисларни туярди. У ҳожилар зиёфатини худди Пайғамбарнинг ҳадяси деб биларди.

      Шу тобда овози чиройли бўлгани сабабли азалий орзусини эсламай ўтолмасди:

      – Биласанми, Само, мен қўшиқчи бўламан, кўп пул йиғаман, кейин Ҳажга бораман.

      Само таажжубланди:

      – Қўшиқ айтиб Ҳажга борса бўларканми?

      Исломий тушунчалари ғариб Серпил маҳзун тортди:

      – Нега