Тўртинчи саноат инқилоби. Клаус Шваб

тўпладик. Улардан бандлик, иш ўринлари ва малака борасида 2020 йилгача қандай ўзгаришлар кутилаётганини сўрадик. 1-расмда келтирилганидек, сўровнома қатнашчиларининг ишончи комилки, 2020 йилга бориб мураккаб муаммоларни ҳал қилиш, ижтимоий ва тизимли кўникмалар жисмоний лаёқат ҳамда маълум соҳа учун зарур бўладиган маҳоратга нисбатан анча кўп талаб қилинади. Ҳисоботга кўра, келгуси беш йил муҳим ўтиш даври бўлади: умумий бандлик даражаси нисбатан турғун қолса-да, соҳалар ва касблар кесимида иш ўринлари ҳамда кўникмалар таркиби сезиларли ўзгаради. Кўп касбларда маош ва иш-ҳаёт мувозанати бироз яхшиланса ҳам, сўровнома ўтказилган соҳаларнинг ярмида иш билан таъминланганлик даражаси ёмонлашуви кутилмоқда. Ўзгаришлар аёллар ва эркакларга турлича таъсир кўрсатади, бу ҳолат гендер тенгсизликни янада кучайтириб юбориши мумкин. (Гендер тафовутлар ва тўртинчи саноат инқилоби ҳақидаги А матнга қаранг.)

      1

      “Путур” ва “бузғунчи инновация” атамалари бизнес ва менежмент стратегияси доираларида кўп муҳокама қилинган. Энг сўнгги муҳокамалар қуйидаги китобда келтирилган: Клейтон М. Кристенсен, Майкл Э. Рейнор ва Рори Макдональд, “What Is Disruptive Innovation?” Harvard Business Review, 2015 йил, декабрь. Профессор Кристенсен ва ҳамкасбларининг атама таърифи бўйича қарашларини ҳурмат қилган ҳолда улардан кенгроқ маънода фойдаландим.

      2

      Эрик Бринолфссон ва Эндрю Макафи, The Second Machine Age: Work, Progress, and Prosperity in a Time of Brilliant Technologies, W. W. Norton & Company, 2014.

      3

      Жеймс Маника ва Майкл Чуи, “Digital Era Brings Hyperscale Challenges”, The Financial Times, 2014 йил 13 август.

      4

      Дизайнер ва архитектор Нери Оксман юқорида айтиб ўтган фикримга яхши бир мисол келтирган. Унинг тадқиқот лабораторияси компьютерли дизайн, аддитив ишлаб чиқариш, материаллар муҳандислиги ва синтетик биология соҳалари кесишмасида иш олиб боради. https:// www.ted.com/talks/neri_oxman_design_at_the_intersection_of_technology_and_biology

      5

      Карл Бенедикт Фрей ва Майкл Осборн, “Citi Research” ҳомийлигида, “Technology at Work – The Future of Innovation and Employment”, Оксфорд Мартин мактаби ва Сити, 2015 йил, февраль. https://ir.citi.com/ jowGiIw%2FoLrkDA%2BldI1U%2FYUEpWP9ifowg%2F4HmeO9kYfZiN3SeZwWEvPez7gYEZXmxsFM7eq1gc0%3D

      6

      Дэвид Айзея, “Automotive grade graphene: the clock is ticking,” Automotive World, 2015 йил 26 август. http://www.automotiveworld.com/analysis/ automotive-grade-graphene-clock-ticking/

      7

      Сара Ласков, “The Strongest, Most Expensive Material on Earth,” The Atlantic. http://www.theatlantic.com/technology/archive/2014/09/the-strongest-most-expensive-material-on-earth/380601/

      8

      Айрим технологиялар қуйидаги китобда чуқурроқ кўриб чиқилган: Бернард Мейерсон, “Top 10 Technologies of 2015,” Meta-Council on Emerging Technologies, Жаҳон иқтисодий форуми, 4 март, 2015. https:// agenda.weforum.org/2015/03/top-10-emerging-technologies-of-2015-2/

      9

      Том Гудвин, “In the age of disintermediation