Son mənzili Xəzər oldu . Qumral Sadıqzadə

bala, evlən də kim qoymur səni evlənməyə? Bununçün məndən icazə istəməyin artıqdı. Məlum məsələdir ki, uşağına özünə baxmaqçün sənə evlənmək vacibdir. Allah xeyir versin! Mən nə deyə bilərəm ki…

      – Çox sağ ol, Ağa! Ancaq bir məsələ də var var ki, onu həll etmək səndən asılıdır.

      – Nə məsələdir o elə?

      – Hm… bilirsən, Ağa, mən… Rübabə xanımla evlənmək istəyirəm. Öz bibisinin uşağına təkcə o, yaxşı ana ola bilər.

      Seyid Sadıq qaş-qabağını sallayıb keçmiş kürəkəninə baxdı, sərt cavab verdi:

      – Bunu bir dedin, bir də ağzına alma! Rübabə sənin tayın deyil. Get, özünə başqa yerdən qız axtar.

      Ələsgər fikrində tutduğu işdən tez əl çəkən oğlanlardan deyildi. Özünü o yerə qoymayıb təkidlə soruşdu:

      – Niyə tayım olmur Rübabə xanım, ağa? Deyirsən yəni mən onunçün qocayam? Mənim nə yaşım var ki, Otuzum hələ tamam olmayıb. Pula görə deyirsənsə, ağa, hər halda səndən kasıb deyiləm.

      Seyid Sadıq əsəbiləşdi:

      – Məsələ nə yaşdadır, nə də pulda-dövlətdə. Dedim ki, bu iş baş tutmaz. Birdəfəlik bunu yadında saxla, vəssalam!

      Ələsgər əyi-əyri ona baxdı:

      – Yaxşı, nə deyirəm ki? Yəqin, sən deyən məsləhətdir, onda xüdahafiz, ağa, mən getdim.

      – Hara tələsirsən, otur çay iç, sonra gedərsən.

      – Sağ ol, ağa, mən payımı aldım, hələlik, – deyib cəld yerindən qalxdı, qapıdan çıxdı.

      Bir azdan Rübabə qaynar samovarı içəri gətirdi:

      – A, bəs Ələsgər hanı, çay içməmiş getdi?

      – Hə, getdi. Eybi yoxdur, qoy getsin.

      Rübabə narahatlıqla dedi:

      – Ay baba, deyəsən, axı o nəsə hiss elədi, yerdəki torpağa baxırdı.

      – Yox əşi, onda sən deyən ağıl hardaydı? Amma sən də ona yaxşı cavab verdin, yükü soruşanda…

      – Təki bir şey başa düşməyəydi.

      Baba, nəvə ikilikdə oturub çay içdilər. Bir azdan Mehinbanu da qızlarla qayıdıb gəldi. Süfrə arxasına keçdilər. Çay içiləndən sonra səkkiz yaşlı Maxviret stəkan-nəlbəkini yuyub yığışdırırdı, Nisəxanımla Səriyyə pəncərə qabağına çəkilib kurjeva toxumağa başladılar, Rübabə yarımçıq qalmış kitabını götürüb yuxarı çıxdı.

      Seyid Sadıq arvadından soruşdu:

      – Necədirlər Şərəbanıgil?

      – Yaxşıdırlar. Söhbət arasında yenə Ələkbərdən söz saldı. Deyir, qardaşıma yazığım gəlir. Nə evi-eşiyi var, nə də bir güzəranı. Pul qazana bilir, deyir, amma heyf ki, bəxti gətirmir. Bilmirəm bunun axırı necə olacaq? Siz də deyir, qocalmısız, nə vaxtacan onun yetimlərinə baxacaqsız?

      Seyid Sadıq narahatlıqla yerində qurcalandı:

      – Necə, uşaqları bizdən almaq istəyir, ya evləndirmək istəyir onu genə?

      – A kişi, evləndirməsin, bəs neyləsin? Sənə asan gəlir.

      – Arvad, elə danışırsan ki, elə bil, özün də kürəkənin evinə, uşaqlarına ana gətirməyə tələsirsən!

      – Sən də danışdın da… Mən ancaq uşaqlardan narahatam.

      Əziz qızlarımın yerinə başqa arvadın evdə xanımlıq eləməsi indi daha ürəyimi çox sıxmır. Təki uşaqlarımız yaxşı arvad əlinə düşəydilər.

      – Elə mən də onu deyirəm də… Səni bilmirəm, mənciyəz kürəkənimdən razıyam. Allah ömrünü uzun eləsin, həmişə balalarının üstə gözü olsun.

      Mehinbanu cavab vermədi. Bir qədər sakit oturdular. Sonra Seyid Sadıq söhbəti dəyişdi:

      – Bayaq Ələsgər gəlmişdi dedi:

      – Hə? Nə deyirdi, uşaq necədir?

      – Şikayət eləyirdi ki, uşağa baxmağa adam yoxdur.

      – Bəlkə istəyir onu bizə versin? Yəqin fikirləşir ki, o biri nəvələrimizi saxlayırıqsa, onun bircə uşağını da saxlamalıyıq. Əslinə qalsa, elə düz fikirləşir: Zəhramın yeganə yadigarıdır. Ancaq yadındadır da, o vaxt biz ondan uşağı istədik, vermədi. Dedi, özüm baxacağam. İndi fikrini dəyişibsə, deyərdin, gətirəydi. Biz daha öyrəncəliyik. Yeddi uşağa baxan səkkizinciyə də baxar.

      – Yox ey, ay arvad, məsələ başqa cürdür. Qoçaq bizim Rübabəni istəyir, deyir, icazə ver, onunla evlənim.

      Arvad tərs-tərs ərinə baxdı:

      – Çox qələt eləyir, istəyir. Rübabə onun tayıdır? Bəs sən nə dedin, a kişi?

      – Nə deyəcəyəm, rədd cavabı verdim. Dedim bir də bu barədə söhbət salmasın.

      – Lap yaxşı demisən. O heç Zəhraya da tay deyildi.

      Seyid Sadıq bir xeyli sakit oturub fikrə getdi, sonra səsini alçaldıb arvadının qoluna toxundu?

      – Mehinbanu, neçə vaxtdır başıma bir fikir gəlib, ancaq deməyə çətinlik çəkirəm.

      – De görüm nə fikirdir?

      – Deyirəm, amma bilirəm ki, sənim xoşuna gəlməyəcək.

      – Xoşuma gəldi, gəlmədi, de, gəlsin.

      – Deyirəm ki, Rübabə uşaqlara yaxşı baxır, elə uşaqlar da onun sözündən çıxmırlar, ona hörmət eləyirlər. Bəlkə, deyirəm, Rübabəni Ələkbərə verək, hə?

      Mehinbanu özündən çıxdı:

      – Kişi, deyəsən, qocaldıqca başın lap xarab olur sənin. On yeddi yaşında qız uşağını qırx beş yaşında dul kişiyə vermək?! Özü də dörd uşaq üstünə! Bunu indi dedin, bir də demə! Əvvəla, mən özüm razı deyiləm, ikincisi Rübabə ona getməz, üçüncüsü, bəlkə heç Ələkbər də onu almaq istəmədi?

      Seyid Sadıq ağzını büzdü:

      – Nə? Ələkbər qoy şadlığından papağını göyə atsın ki, ona o cür qız vermək istəyirlər. Rübabəyə gələndə… O ağıllı qızdır. Mən bilən babasının sözündən çıxmaz. Onu yaxşı-yaxşı başa salmaq lazımdır. Sənin razı olub-olmamağının əhəmiyyəti yoxdur. Əsas Ələkbərlə Rübabəbir. Hələlik heç kəsə bir söz demə. Ancaq yavaş-yavaş qızın ağzını ara, gör Ələkbər barədə bir insan kimi nə fikirdədir? Nə olsun ki, qırx beş yaşı var? Boylu-buxunlu, sağlam, yaraşıqlı kişidir. Nəcib ailədəndir, özü də yaxşı adamdır. Bir pis əməli yoxdur. Əsas məsələ budur ki, Allah qoysa, bu iş baş tutsa, mən gözlərimi rahat yumub ölərəm. Bilərəm ki, Seyid Hüseynlə Mirpaşaya da atalıq eləyən, onların qayğısına qalan var…

      Hə, bir yaxşı-yaxşı fikirləş, gör düz demirəm?

      Mehinbanu sakit oturub gözünün yaşını silirdi.

      – Allah nə bizə, nə də balalarımıza bir vaxt vermədi. Axı nöşün o yazıqlar dünyadan tez getdilər ki, onların