Казан-йорт / Казань-юрт. Марат Амирханов

икән бу шәкерт, – дип сузды сакалына чал кергән бер агай.

      – Әйтмә дә, кода, – дип сүзгә кушылды күршесе, – мондыйны әле күрмәгән, валлаһи.

      Әмер бирелгәндәй, халык бер тында ухылдап куйды. Чөнки нәкъ шушы вакытта мәчет түбәсендә батыр егет үзе күренде.

      – Караң, караң, Хәсән шәкерт! – дип, бер-берсенең кабыргасына төртешеп алдылар.

      Тик, үч иткәндәй, тамашаның иң кызык чагында гына чәүкәләр чырылдашырга тотынды.

      – Көшегез, көш, – дип түземсезләнде халык.

      Чәүкәләр үзләренә куркыныч янамавын аңлап алдылар, ахры, тынычланып янә манараның тәрәзә араларына кереп тулдылар.

      Шәкерт, арканына чытырмандай ябышып береккән хәлдә, өскә карап бакты, үтәсе юлын күзеннән кичерде булса кирәк.

      – Арканы түзәрлекме? – дип белеште Мөхәммәдәмин.

      – Түзәрлек, сүс аркан, үзем тикшердем, – диде баш карачы.

      – Нигәдер күңелем урынында түгел…

      – Барысы да Аллаһы Тәгалә иркендә, – дип, ханны тынычландырырга ашыкты Бураш сәед. Бу аның, тамашаның ничек тәмамлануына карамастан, үзен аклавына ишарә итүе иде. Чөнки фатихасын биргәндә дә, шәкертне бик нык кисәтте: «Бу синең үз теләгең белән гомереңне хан күтәрмәк йоласына багышлавың, – диде. – Фаҗигагә юлыксаң да, исән калсаң да, исемең хөтбә вакытларында телгә алыныр. Шулай да башыңны сакларга тырыш».

      Шәкерт талпынгандай итте дә гәүдәсен өскә ыргытты, терсәк буе җир китте. Җитез, каһәр, маймылдан ким түгел. Малай чакта бик күп карга ояларын туздырганга охшый.

      Хәсән азан мөнбәренә, мәэздәнәгә бик тиз менеп җитте. Ул тирәдә озак юанмастыр да, мөгаен, тәрәзә кашагаларына тотынырга җай бар. Менә ул, аягын тәрәзә тупсасы астыннан чыгыбрак торган такта башына терәп, яңа ыргымга әзерләнде. Йөрәге еш-еш тибә. Моның сәбәбе дә бар: атасы Сәмигулла мәзин, әгәр морадыңа ирешсәң, Таһир хәзрәт кызына яучы җибәрермен, диде. Мәдрәсәне тәмам итте инде, сәвәтле кеше ул хәзер, кәгазен генә аласы калды. Башлы-күзле булырга вакыт. Бәлки, Таһир хәзрәт үз мәхәлләсенә дә алып куяр. Хан да бүләксез калдырмас…

      Боларны үзе генә белә. Башкалар өчен ул – эчкерсез каһарман.

      Егет уйларын уйлап бетерергә өлгермәде, такта башы, сынып, аска очты. Үзе арканга эленеп калды.

      Халык, аһ итеп, күзләрен йомды. Берәүнең дә күрәләтә олы фаҗиганең шаһиты буласы килми иде, әлбәттә.

      Юк, бу фаҗига түгел иде әле. Егет тә, каушавын басып, үрмәләвен дәвам итте.

      – Угланнар йөзлегенә теркәгез бу шәкертне, – дип, хан аның киләчәк язмышын да хәл итеп куйды. Таһир хәзрәт мәхәлләсе генә түгел инде бу сиңа!

      Җай-җай гына көенә китереп, Хәсән ыргымы саен айга якынлаша бара. Аның мәсләгенә ирешәчәге берәүдә дә шик тудырмый иде инде хәзер. Тиздән мыймылдап торган йомшак гәүдәле, кабартмадай симез битле Бәдернисаны куеныма кертәчәкмен, дип куанды Хәсән үзе дә. Таһир хәзрәтнең кияве булу зур дәрәҗә ләбаса! Ханның әмерен белсә, ни әйтер иде икән, анысын берәү дә сизмәде.

      Ярык кайда, җил шунда, ди, искәрмәстән генә җилбикә канатларын җилпеп җибәрде. Казансу ягында гына посып торган, күрәсең. Җилпенүе бер