Сайланма әсәрләр / Избранное. Сажида Сулейманова

хатлар миңа яшәү өмете бирде», – ди.

      Язмыш аларны Мәскәүдә очраштыра. Шуннан туган якта очрашулар. Ниһаять, ике яшь йөрәкнең тормыш юллары бергә бәйләнә. Аннан Минзәлә… Йорт-җирсез, кеше өстендә көн итүләр. Уллары Илдар, кызлары Миләүшә туу сөенечен кичерүләр… Әлмәткә күченеп баш өстендә түбәле булу шатлыгын нарасый кызларын югалту хәсрәте алыштыру… Төпчекләре Әнвәрне алып кайтулары… Болар барысы да шагыйрә йөрәге аша үткән. Һәммәсе аның көчле рухын сынаган. «Бигрәк мужественный кеше син, Саҗидә! Иҗатта да, тормышта да хатын-кыз, мужественный булмаса, шагыйрә булалмый». Бу сүзләрне олуг шагыйрь Наҗар Нәҗми аның вафатыннан соң язган.

      Алтын, диләр,

      Бик кирәгем чыкса, куштаннар.

      Алтын булсам, бер сатылыр идем, –

      Мин – Кеше.

      Ярага – тоз, арага ут сала

      Дошманнар.

      Корыч булсам да, бер эрер идем, –

      Мин – Кеше.

      Йә, бу юллар егетлек хакында сөйләмимени!

* * *

      Саҗидә Сөләйманова шигыренә Мәсгут Имашев иҗат иткән «Ерак икәнен дә беләм» дип аталган Гүзәлия җыры без үскәндә бик популяр булды. Күпчелек җырларның язмышы шундый: халык теленә эләгеп дөнья гизәләр дә бормалы, урау юлларда кинәт юкка чыгалар. Әмма халык Гүзәлия җырын югалтмаган. Мәҗлесләрдә, туйларда мин аны әле дә еш ишетәм:

      Таң атканда уйланам,

      Су акканда моңланам.

      Таң нурында син йөзәсең,

      Утларыңда мин янам.

      Хәер, Саҗидә Сөләйманованың байтак шигырьләренә көй язылган. Җырлар тарихында аларның һәммәсенең үз урыны бар.

      Безгә, «Фал китабы», «Кызыл каурыйлар», «Аланнарда балан» китапларын ябырылып укыган яшьләргә, шагыйрә мәхәббәт лирикасы белән дә кадерле иде.

      Кем әйтә «сөю – ләззәт» дип?

      Дөресе: сөю – газап.

      Йөгәнен өзгән йөрәгең

      Әллә кол, әллә азат.

      Саҗидә апаның ихласлыгына, йөрәк хисләрен бүтәннәргә күчерә алуына мөкиббән идек без.

      Кермим кеше биләмәләренә,

      Үз җиремдә ташка таш өям.

      Мәһабәт тау түбәсенә басып,

      Мәхәббәткә шуннан баш иям.

      Дөньяны азгынлык баскан бер чорда да, ягъни әле бүген дә ул шигърият күпләрне уйланырга мәҗбүр итә, игелеккә өнди.

      Юллар, еллар безне аерсалар,

      йөрәкләргә алар киртәме?

      …Бер сукмактан йөреп,

      очрашканда,

      туктап кул да бирми китәмен.

      Күзләреңнең сихри моңы сүнәр,

      Караларын түгеп карама.

      Очып,

           йөзеп,

                атлап чыгалмаслык

      кеше язмышы бар арада.

      Айдар Хәлим язганча, шагыйрәнең шәхсән мәхәббәте шәхси мәхәббәттән чагыштырыла алмас дәрәҗәдә өстен. Аның бөек мәхәббәте һәрчакта да бөек газап, бөек нәфрәт белән тәңгәл килә. Ул – яктыда караңгылыкны, караңгыда яктылыкны онытмый торган камил шәхес…

      Саҗидә Сөләйманова иҗатына без кат-кат әйләнеп кайтканбыз икән, димәк,