Ləpirçi. Джеймс Фенимор Купер

n>

      Birinci fəsil

      Onlar dörd nəfər idi: iki kişi, iki qadın. Adamlardan ikisi, yəni bir qadın və bir kişi tuskarora1 qəbiləsindən olan hindular, digər iki nəfər – gənc bir qız və dəniz zabiti idi.

      Qarşıda açılan misilsiz mənzərələr qızı heyrətə salmışdı. Bu həyəcan onun mavi g özlərində əks olunurdu. Yaşıl meşələrin ucu-bucağı görünmürdü. Qız yol yoldaşının qo-lundan yavaşca çəkdi:

      – Dayıcan, – dedi, – bu sizin çox sevdiyiniz okeana bənzəyir!

      Ömrünü okeanda keçirmiş dəniz zabiti cavab verdi:

      – Qız xəyalpərəstliyi belə olar! Bu bir ovuc kolluğu Atlantik okeanı ilə yalnız uşaq müqayisə edə bilər…

      – Dayı, sözlərinizdə həqiqət zarafatdan çoxdur. Baxın, bu meşələrin ucu-bucağı yoxdur. Siz okeanda daha nələr görə bilirdiniz?

      – Daha nələrmi? Əgər bu, okeandırsa, hanı nəhəng dalğalar, qasırğalar, balinalar? Hanı mavi okean suları? Hanı dalğaların kəsilmək bilməyən əbədi uğultusu? Bu bir parça meşənin harasında bütün bunları görürsən, mənim balam?

      – Oraya baxın! Görürsünüzmü, orada ağacların arasında tüstü qalxır? Bəlkə, orada ev var? – qız birdən dedi.

      – Görürəm, görürəm, Maqni! Tüstü göstərir ki, orada insanlar yaşayır. Bunu Arouhedə göstərmək gərəkdir.

      Qoca dənizçi əlini kamzolunun2 cibindən çıxarıb yavaşca hindunin çiyninə vurdu və tüstünü ona göstərdi.

      Tuskarora boylu-buxunlu döyüşçü idi. Ağ adamların məskənlərində çox olmuşdu. Onların adətləri və dilləri ilə tanış idi. Lakin qəbilə başçısına xas vüqarını və təmkinini qorumuşdu. Dənizçi ilə mehriban rəftar edirdi.

      Hindu tüstünü görüb özünü bir az dikəltdi və bir dəqiqəliyə dayandı. Onun qara gözləri irəliyə maraqla zillənmişdi.

      – Meşədə viqvam3 olmaz. Ocaq qalayan ağüzlülərdir.

      – Ağüzlü adamın ocağı! Dayıcan, ocağı məhz ağüzlülərin qaladığını bu hindu nədən bildi? – qız heyrətləndi.

      – Mənim əzizim, bunu Arouheddən soruşmaq lazımdır. Arouhed, siz nəyə görə zənn edirsiniz ki, bu tüstü qırmızı adamın deyil, ağüzlü adamın ocağından çıxır?

      Arouhed izah etdi ki, orada yaş ağac yandırırlar. Belə ocağı yalnız ağ adam qalayar. Tuskarora isə ağıllıdır, belə ocaq qalamaz. Ağ adam çox kitab oxuyur, amma biliyi azdır.

      Onlar ehtiyatla tüstü çıxan tərəfə yaxınlaşmağı qərara aldılar. Tuskarora arvadına əmr etdi ki, qayıq olan yerə qayıtsın və onları gözləsin. Adı İyun Şehi olan bu qadın ona itaət etdi. Maqni isə olduğu yerdə qalıb gözləməli idi. Lakin Maqni tək qalmaqdan qorxdu və onlarla birlikdə tüstü çıxan tərəfə getmək istədi. Əsl adı Meybl Dunham olan bu qız dayısından razılıq aldıqdan sonra getməyə hazırlaşdı.

      Üç yolçu ağacların arası ilə getməyə başladı. Arouhed ətrafına göz gəzdirib düzgün səmt seçdi. Maqninin dayısı Kap isə cibindən kompasını çıxardı. Hindu kompasa sarı əyilərək dedi:

      – Bu, ağüzlü adamın gözüdür! Tuskarora isə başı ilə baxır. İndi Duzlu Suyun (hindu öz dənizçi yoldaşına belə ad qoymuşdu) gözü var, dili isə yoxdur.

      Hindu tüfəngini yoxladı. Dəniz zabiti isə tapançalarını gözdən keçirdi. Kişilərin bu hazırlıq tədbiri qızı qorxutmadı. Gəldikləri bu uzun yolda buna alışmışdı. Qız öz yoldaşlarından geri qalmırdı. Arouhed yad adamların olduğu yerə yaxınlaşanda addımlarını yavaşıtdı və gözlərini qıydı. Qəfildən bir ağacın arxasına məharətlə qısıldı. Əli ilə ağacların arasındakı balaca talanı göstərdi.

      – Oraya bax, Duzlu Su, ağüzlü adamın ocağı!

      – Vallah, dostumuz haqlıdır! – deyə Kap pıçıldadı. – Görürsənmi, onlar arxayınca oturub yeyirlər, elə bil üçgöyərtəli gəminin kayutunda əyləşiblər.

      Meybl pıçıltı ilə dedi:

      – Arouhed yalnız qismən haqlıdır. Ocaq başında oturanların biri ağ adamdır, digər ikisi hindudur.

      Arouhed iki barmağını yuxarı qaldırıb:

      – Ağüzlüdür, – dedi. “Qırmızıdərili” deyərkən isə bir barmağını qaldırdı.

      – Dayıcan, onun gözləri, deyəsən, heç yanılmır. Lakin indi vacib olan budur ki, dostlara, yoxsa düşmənlərə rast gəldiyimizi öyrənək.

      Kap dedi ki, bunu bir dəfə qışqırmaqla öyrənmək olar. Qoca dənizçi ovcunu açıb ağzına yaxınlaşdırdı və qışqırmaq istədikdə hindu cəld işarə etdi ki, səsini çıxarmasın. Arouhed dedi:

      – Oradakı qırmızıdərili mogikandır, o yaxşıdır. Ağüzlülər isə ingilisdir.

      Meybl bu sözü eşitdikdə sevindi. Arouhed dedi:

      – Qoy skvau4 onların yanına getsin.

      Kap buna razılaşmadıqda qız cəld dilləndi:

      – Bu, çox ağıllı fikirdir, dayıcan. Mən əsla qorxmuram. Kimsəsiz tək qıza heç kəs pislik etməz. Oradakı adamlar məni görüb təşvişə düşməz, ancaq təəccüb edərlər…

      Arouhed qızın mərdliyini bəyəndi. Kap donquldandı:

      – Belə şeylər dənizçinin şərəfinə toxunur.

      – Dayıcan, qorxmaq əbəsdir. Onlar yaxındadırlar, dara düşsəm, köməyimə çatarsınız.

      – İndi ki belə oldu, tapançalardan birini al, özün də…

      – Yox, lazım deyil, silahsız yaxşıdır. Bir də ki silah işlətməyi bacarmıram, bacarmaq da istəmirəm.

      Qız tuskaroranın məsləhətini dinləyib ocaq başında oturanlara sarı getdi. Onların diqqəti yeməkdə idi, bu vacib işdən bir dəqiqə belə ayrılmırdılar. Yüz addım qalmış Meybl yerdəki quru ağac budağını təsadüfən tapdaladıqda sınan budağın bu zəif xışıltısını eşidib ocaq başında oturanlar cəld ayağa qalxdılar. Onlardan ikisi ağaca söykənmiş tüfəngə baxdı, lakin əllərini tüfəngə uzatmadılar. Çünki gələn adamın bir qız olduğunu görmüşdülər. Hindu əvvəlki yerində oturdu və yeməyə davam etdi. Onlardan biri isə Meyblə sarı getdi.

      Meybl üz-üzə gəldiyi adamın ağdərili olduğunu gördü. Onun geyimi həm ağların, həm də hinduların geyiminə bənzəyirdi. Orta yaşlarında idi. Geyimindən ovçu olduğu sezilirdi.

      – Qorxmayın, xanım, – dedi, – siz burada dinclik və ədalət sevən adamlara rast gəlmisiniz. Məni bu yerlərdə yaxşı tanıyırlar. Böyük Göllərin o tayındakı fransızlar və qırmızıdərililər məni Uzun Karabin kimi tanıyırlar. Namuslu və ədalətli tayfa olan mogikanlar mənə Şahingöz adı qoyublar. Göllərin bu tayındakı qonşular və ovçular isə mənə Ləpirçi deyirlər. Əgər məndən kömək gözləyən bir adam yolun o başında olarsa, mən yolun bu başından izi tuta-tuta gedib onu asanlıqla tapıram.

      Ləpirçi bu sözləri əsla öyünmədən deyirdi. Meybl onun adını eşidəndə sevincdən əlini əlinə vurub:

      – Ləpirçi! – deyə təkrarladı. – Deməli, bizi qarşılamaq üçün atamın göndərdiyi dost siz imişsiniz, eləmi?

      – Əgər siz serjant Dunhamın qızısınızsa, onda dediyiniz sözlər doğrudur.

      – Mənim adım Meybldir, dayım və bizə bələdçilik edən tuskarora bax o ağacların arxasında dayanıblar, dayımın adı Kap, tuskaroranın adı Arouheddir.

      – Mən istərdim ki, sizə başqa, daha etibarlı bir hindu bələdçilik etsin, – deyə Ləpirçi dilləndi. – Bu tuskaroralar mənim o qədər də xoşuma gəlmirlər. Arouhed şöhrət sevən tayfa başçısıdır. İyun Şehi də onun yanındadırmı?

      – Bəli,

1

Tuskarora – ABŞ və Kanada ərazisində yaşayan hindu tayfası

2

Kamzol – keçmişdə geyilən qolsuz qısa kişi paltarı

3

Viqvam – Şimali Amerika hindularının daxması. Adətən, heyvan dərisi, ağac qabığı və budaqlarla örtülmüş olur.

4

Skvau – Şimali Amerikanın hindu dilində “squaw” – hindunun arvadı, qadını deməkdir.