Zamanın əsirləri. Reyhan Yusifqızı

səmtə – meşə tərəfə döndü və onlar təlaşlanıb bir-birinə qarışdılar. Meşə yolunda iri bir bəbir göründü. Onun ipək kimi parıltılı, gözəl, xal-xal dərisinin altından güclü əzələləri sezilirdi. Yırtıcı başını qaldırıb sarı gözləri ilə qabağından qaçan heyvanlara baxdı. İri caynaqlı ağır pəncəsi ilə torpağı cırmaqlayıb xırıltılı səslə mırıldadı. Onun arxasında quyruq bulayan çaqqal və kaftarlar qorxularından pöhrəliklərə girdilər. Adətən, leş yeyən və üfunət qoxuyan bu yaramazlar nəhəng və güclü heyvanların ardınca gəzir, onların yeməyindən qalan qalıqlarla dolanırdılar.

      Boyu bir az alçaq olan dişi bəbir də cəngəllikdən çıxıb arxada dayandı. Bundan ürəklənən yırtıcı hədələyici görkəm alıb qıvraq bədənini geri dartdı və irəli sıçradı. Bir neçə sıçrayışla o, suvatın tən ortasına düşdü və vəhşi atlardan birinin belinə tullanıb boğazını gəmirməyə başladı.

      Aləm bir-birinə qarışdı. İndiyə kimi kolluqda gizlənən canavarlar qarışıqlıqdan istifadə edərək antilopa hücum etdilər. Haradansa bir qartal şığıdı, körpə antilopu caynağına alıb göyə qalxdı. Heyvanlar bir-birini tapdalayaraq qaçmağa başladılar.

      Səs-küy özünü bütün heyvanlardan güclü sayan kərgədanı hirsləndirdi. O, gödək, kötük kimi qalın, qranit kimi möhkəm ayaqları üstə geri döndü. Onun qırışıq, palıd qabığı kimi qalın dərisinə nə şirin, nə də bəbirin iri dişləri bata bilirdi. Hirslənmiş kərgədanın qarşısından qaça bilməyən məhv olurdu. Qan gözlərini tutmuş ağılsız heyvan aşağı əyilib bir metrə çatan buynuzunu qabağa tutdu və böyürdü. Gödək ayaqlar hərəkətə gələrək kərgədanın ağır bədənini sürətlə irəli apardı. O, tufan, qasırğa kimi qarşısına çıxanı süpürləyirdi. Bir neçə canavar kötük ayaqların altında meyvəqurdu kimi əzildi. Bu nəhəngin gözləri pis görsə də, o, qoxuları bir-birindən yaxşı seçib ayırırdı. Kərgədan şikarından əl çəkmək istəməyən bəbirə tərəf yönələrək onu buynuzu ilə vurub kənara atdı, sonra qarşısıalınmaz bir qüvvə ilə hücumu davam etdirdi. Bəbirin xallı bədəni bir neçə dəfə göydə fırlandı, sonra isə yerə düşüb kərgədanın tapdağı altında qaldı.

      Qorxudan tir-tir əsən uşaqlar geri qaçmağa başladılar. Əgər bu gördükləri həyatda deyil, filmdə baş versəydi, onlar maraqla axıra kimi izləyərdilər. İndi isə onlar canlarının hayında idilər. Kənan elə telefon əlində qayanın üstündən sürüşüb yarğana düşdü, Rüstəm də onun ardınca. Cığırın cəngəlliyə burulduğu yerə çatanda dayanıb mübahisə etdilər. Kənan meşə kənarındakı hündür, sıx budaqlı ağacların birinə dırmaşıb budaqların arasında yatacaq yer düzəltməkdə israrlı idi. Rüstəm isə qayaların arasında daldalanacaq tapmağı təklif edirdi. Meşə tərəfdən, lap yaxından gələn böyürtü onların mübahisəsinə son qoydu. Başlarını çevirib baxan uşaqlar heyrətdən və qorxudan yerlərindəcə donub-qaldılar.

      Mağara ayısı

      Yırtıcı heyvanların çoxu insanı güclü hesab edərək ondan uzaq gəzir. Bu, indi də belədir, o dövrlərdə də belə idi. Yırtıcılar yalnız çox ac və ya təhqir edilmiş olanda insanlara hücum edirlər. Xüsusilə də qəbiləsindən ayrı düşmüş insanlara…

      Uşaqların, demək olar ki, iyirmi addımlığında nəhəng, tüklü bir heyvan durmuşdu. Onun aşağıya doğru ensizləşən iri başı, ağır, amma qıvraq, əyri və qısa ayaqları, qabarıq alnı və donuq-donuq baxan xırda gözləri vardı. Bu, böyük bir ayı idi. Uşaqlar onu qarşılarında görcək dəhşətdən yerlərindəcə donub-qaldılar.

      Əslində, bu güclü və nəhəng heyvan sakitcə öz mağarasında və onun ətrafında yaşayır, kimsəyə dəyib-dolaşmır, ət yemir, bitkilərlə və balla qidalanırdı.

      Bəlkə, heç ayı uşaqları izləməmiş, təsadüfən onlara rast gəlmişdi.

      Bəlkə, o, çoxdan orada imiş, təzə otlardan yeyib mağarasına qayıtmağa hazırlaşırmış ki, uşaqlar onu görməyərək özləri cığırı tutub ona tərəf getmişdilər.

      Bəlkə, kimsə ayını mağarasından qovub onu acıqlandırmışdı.

      Bunları heç kim bilmir və bilməyəcək. Əsas odur ki, ayının gözlərində qəddarlıq sezilməsə də, o dönüb getmədi. Başını qaldırıb havanı qoxladı və… arxa pəncələri üstə qalxdı. Uşaqlar qorxudan içlərini çəkdilər. Bu vəziyyətdə nəhəngin boyu üç metrdən çox olardı. O, ayaqları qısa, gövdəsi isə uzun olan tüklü, bədheybət insana bənzəyirdi.

      Ayının sadəlövh və bir qədər də küt heyvan olduğunu Rüstəm bilirdi. Bundan istifadə eləmək, onu aldadaraq təhlükədən qurtarmaq mümkün idi, amma Rüstəm plan qurmağa macal tapmadı. Hər şey gözlənilmədən baş verdi

      Ayı yırğalanaraq bir neçə addım irəli gəldi. Bu zaman… qəflətən Kənanın titrəyən əlində sıxıb tutduğu telefondan gurultulu bir musiqi səsi ucaldı. Zərb alətlərinin qulağı deşən guppultusundan hamı diksindi: Kənan da, Rüstəm də, ayı da.

      İndiyə kimi dəfələrlə insanlarla rastlaşmış, amma ömründə belə şey eşitməmiş ayı çaşıb-qaldı. Kənan özündən asılı olmayaraq birdən var gücü ilə telefonu ayıya tərəf tullayıb qışqırdı: “Rüstəm, qaç!” Uşaqlar var qüvvələri ilə yerlərindən götürüldülər.

      Telefon zərblə ayının kəlləsinə dəyib yerə düşdü. O hələ də oxuyurdu. Bu zərbədən ayıya bir xətər gəlmədi, amma o gözləmədiyi bu hərəkətdən incidi. Onun gücü, mənliyi təhqir olundu və indi artıq o, uşaqlar üçün güclü bir düşmənə çevrilmişdi.

      Ayı telefonun səsi kəsilənə qədər onun ətrafında fırlandı, sonra yaxınlaşıb onu qoxuladı. O, arada başını qaldırıb cığırla qaçan uşaqların ardınca baxır, sanki onların hara getdiyini yadında saxlamağa çalışırdı. Nəhayət, ayı öz tərəddüdlərinə son qoydu və pəncəsi ilə telefona möhkəm zərbə vurub onu uzağa tulladı, sonra isə yırğalana-yırğalana hərəkət edərək uşaqların ardınca yollandı.

      Uşaqlar talanı keçib meşənin içərilərinə tərəf buruldular. Rüstəm yorulub geri qalmağa başladı. Kənan qarşıya keçib onu gözləyir, tələsdirirdi. O tövşüyə-tövşüyə soruşdu:

      – Səncə, o, arxamızca gələcək?

      Rüstəmin nəfəsi qaralmışdı, danışa bilmirdi. Əli ilə artıq qaranlığa bürünmüş meşəni göstərib işarə etdi ki, ağaca çıxmaq lazımdır, başqa yol yoxdur.

      Onlar yollarına davam etmək istəyirdilər ki, birdən əcaib bir məxluq kolların arasından sıçrayıb onların qarşısına çıxdı. Uşaqlar qışqırıb dayandılar.

      Bu, dərisi mis rənginə çalan, pırpız saçları çiyninə tökülmüş arıq bir oğlan idi. Onun əlində ağır daş balta vardı, amma baltasını aşağı sallamışdı. Kəl gönündən olan libası möhkəm bədəninin bir hissəsini örtürdü. Belinə irili-xırdalı bir neçə bıçaq və nazik ağac qabığından hörülmüş torba bərkidilmişdi. Onun ensiz alnı, iri çənəsi üzünə sərt ifadə versə də, qonur gözləri hərarət saçırdı. Ala-toranın çiskinində uzun ayaqlarını aralı qoyub vüqarla dayanmış bu oğlanın silueti uşaqlara böyük və qeyri-adi gəlirdi. Maraq və heyrətdən onlar hər şeyi, hətta ayını da unutmuşdular.

      Dostlar