Сайланма әсәрләр / Избранные произведения (на татарском языке). Ахсан Баян

нидер пышылдый алдылар. Тик сүзләре ачык ишетелмәгәнгә, Фәрхетдин тагын кабатларга мәҗбүр булды:

      – Сезне өй сагынган, бакча… Мин сагынам, мин – сезнең әтиегез.

      Кызларның олырагы, ниһаять, елмайгандай итте. Нидер әйтәсе дә килде бугай. Мөгаен, «әти!» дип эндәшәсе килгәндер. Бәлки, бүтән сүзләре дә хәтеренә төшкәндер. Шунысы ачык – кыз әтисен таныды.

      – Сагындыгызмы авылны?

      – Сагындык.

      – Әйдәгез, алайса, киттек.

      – Әни дә кайтсын.

      Олыларның күз карашлары кылычлардан да катырак бәрелешеп, чыйкылдашып алуын, әлбәттә, балалар да сизми калмагандыр. Кызларының ягымлы чыраен күргән Фәрхетдиннең баягы кыргыйлыгы җуелып, ул инде акылга сыешлы тәкъдим ясады:

      – Сез балаларны әзерли торыгыз – тагын бер атнадан килеп алырмын, ачуланышмыйк, – диде.

      Беркем берни вәгъдә итмәсә дә, күңелендә көйрәп торган күмер һаман җанын исертеп әрнетсә дә, Фәрхетдин кайгысын җиңәргә тырышты. Әмма… ялгызлык барыннан да усалрак иде, зиһенне гел миңгерәтә торды. Шул нәрсәне ачыклап бетерә алмады Фәрхетдин: бигрәк тә нәрсә җанны талый – ялгызлыкмы, хатыны ташлау оятымы, әллә алырга барып та алып кайта алмау гарьлегеме? Әйе, гарьлек, ниндидер гарьлек, җиңелү гарьлеге… Шул гарьлеккә үч итү, җиңү нияте белән өйләнергә дә тырышып карамады түгел. Әмма барып чыкмады. Күңелгә ошый язган берәү килешеп беткәч кәҗәләнде: пленда булган кешене белмәссең, Себер җибәрерләр дә, балалар кочаклап кал аннары, дигән булып курыкты мәгънәсезең. Менә сиңа тагын бер төзәлмәс җәрәхәт! Җитмәсә, Фәрхетдин бу мәгънәсез сүз хак булып чыкмас дип тә төгәл әйтә алмый, андый нәрсәдән бер генә кеше – Көлемсәрнең генә курыкмаячагын бөтен йөрәге белән тоя да буш дөньясын бары тик аның гына тутыра алачагын бар акылы белән аңлый һәм, хәләлен өйгә кайтарып булмаячагын төшенгәч, тәмам югалып кала. Әйе, аны бары тик бер генә кеше – Көлемсәр генә коткара алачак. Ул гына, бары тик ул гына! Һәм беркөнне Фәрхетдин курку, каушау дигән нәрсәләрне җиңәргә тырышып, үз сүзен итәргә дигән теләк һәм ярсыну белән авылдагы иң шәп атны һәм тарантас сорап алды, дугасына җиз кыңгырау да такты; күрше-тирәгә, яңа хатын алырга барам, дигән булып, тагын Көлемсәрне һәм балаларын алырга китте.

      Юл буе нәрсә уйлаганын сорасаң, үзе дә әйтә алмас иде. Мие дә, күңеле дә, дугадагы ялгыз кыңгырау да бер генә мәгънә белән чыңладылар: «Көлемсәр, Көлемсәр, Көлемсәр…»

      Яшьлектә Фәрхетдин кызны урлап кына – җәяүләп кенә алып кайтты. Ә хәзер, яшьлек кимчелеген төзәтеп, кыңгырау чыңлата-чыңлата, хатынны барча авылларга күрсәтеп алып кайтырга Ходай үзе куша! Һәм хатын моңа лаек! Артыгы белән! Күп кызлардан әле дә гүзәл, әле дә сөйкемле бит ул!

      Хатыны һәм балалары вакытлыча торган ят өйгә килеп терәлгәч, нәрсәнедер уйлап җиткермәгәнен тойды, ләкин тәгаен нәрсә икәнлеген күз алдына китерә алмыйча, беравык капкага сөялеп торды. Ярый әле ишегалдыннан кызлары күреп, аның янына килергә батырчылык иттеләр. Капканы ачкач, хәтта бу якка чыктылар, әтиләре кочаклагач, бик тыныч кына басып тордылар.

      – Йә, кайтабызмы?

      Кече кызы күзләрен челт-челт йомгаласа, олысы беркөндәгедән дә кыюрак итеп әйтте:

      – Әни