Пьесалар / Пьесы. Карим Тинчурин

Әллә ачка үләрбез дип куркасыңмы? Менә минем һичбер кесәмдә бер тиен акчам булмый. Шулай булса да торам әле. Ачка да үлгәнем юк, кеше каршысына барып хәер сораганым да юк. Ярый, хуш. Ильяс әфәнделәргә ничек тә килергә тырыш.

      Уң яктан Садрый күренә.

      Юк-бар нәрсәләр өчен борчылма. Ярый, хуш!

      V. Мансур, Мөршидә һәм Садрый.

      Садрый. Исәнмесез, Мөршидә туташ! Нихәл син, эшчеләрне баетучы хәерче? Ха-ха!..

      Мансур. Мөршидә туташ, мин сезнең дачагызда этләр юк дип торган идем.

      Садрый. Шул, шул, «пролетариат», «товарищ», чабуыгызны җыебрак йөрегез бу тирәдә.

      Мансур. Әллә чабуга ябыша торган гадәтегез дә бармы?

      Садрый. Буталып йөргән чабуларны бездә бик тиз кыскарталар. Ха-ха!..

      Мөршидә, читкә барып, эскәмиягә утыра, китабын укыган була.

      Мансур. Чабуга ябышучыларга бездә таяк белән җавап кайтаралар.

      Садрый. Таякның ике башы бар бит, «товарищ»! Ха-ха!..

      Мансур. Дөрес әйттегез, Садрый бай, ике башлы. Берсеннән тоталар, икенчесе белән… (Таягын бутап ала.)

      Садрый. Сез сугышырга хәзерләнмисезме тагын? Ха-ха!

      Мансур. Кем белән?

      Садрый. Белмим, кем беләндер.

      Мансур. Алай булгач?

      Садрый. Шул шул. Сезгә бераз чабуыгызны җыя төшебрәк йөрү дә зарар итмәс иде, дим.

      Мансур. Бер мәртәбә ишеткән идек инде ул хәбәрне.

      Садрый. Үзегез өчен яхшырак булыр, дим.

      Мансур. Сез үзегезне яхшырак карагыз. Докторга барырга соңга калмагыз.

      Садрый. Нәрсә?!

      Мансур. Докторга барырга соңга калмагыз, дим.

      Садрый. Соңга калсак, без аны үз өебезгә китерә алабыз. Ә менә сез, галахлар шайкасы, үзегезнең урыныгызны белергә тиеш идегез. (Үртәп.) Дачага килдек, диең, ә? Байларны сүксәк тә, аларның тормышларына карап, авыздан селәгәй ага, диең, ә? Ха-ха!

      Мансур. Ә сезнең кебек юләр балыклар туганнан ук селәгәй авыз булып туганнар.

      Садрый. Син бу сүзләреңне әнә тегендә, кер юучы пролетаркаларыңа барып сөйлә. Бай кызлары алдында, байлар йортында мондый сүзләрне сөйләргә килешми. Бу әдәпсезлек була. Дорфалык була, «товарищ».

      Мансур. Нәзакәт хакында сезнең шикелле юләр балыклар үгет бирә башласалар, кояш кире яктан килеп чыкмасмы соң?

      Садрый. Әй, синең ише правосыз галах белән сөйләшеп торуы да хурлык. (Мөршидәгә табан борылып.) Мөршидә туташ, бүген көймәдә чыгабыз. Компаниянең түрендә сез булырсыз.

      Мансур. Койрыгында сезме?

      Садрый. Молчать! Син сөрлеккән белән сөйләшмиләр. Бик талашасың килсә, әнә безнең этнең хәзергә эше юк. Ул сине компаниягә кабул итәр. Аның да правосы юк, синең дә. Нәкъ чиләгенә күрә капкачы инде. Ха-ха!..

      Мансур. Ә бездә сезнең шикеллеләрне «праволы ишәк» дип йөртәләр. Бу правоны сездән беркемнең алырга хакы юк.

      Садрый. Шулай, Мөршидә туташ, вәгъдәме?

      Мөршидә. Нәрсә, нинди вәгъдә?

      Мансур. Мөршидә туташ, саташа ул.

      Садрый. Без, саташканда да, сездән тирәнрәк йөзәбез.

      Мансур. Кабактамы?

      Садрый.