Стефан Цвейг
Список книг автора Стефан Цвейгİnsanlığın Yıldızının Parladığı Anlar
Tarih, uçsuz bucaksız gökyüzünün en karanlık olduğu anlara benzer. Aydınlık olduğu zamanlar var olsa da derin, büyük ve gizemli bir karanlık onun varlığını tanımlar. Bakan her göze görünmeyen detayları, ayırt edilemeyen sebep ve sonuçları ile insanlık tarihi; bugünden bakıldığında zifirî karanlıkta, hiçbir yöne sapma-dan, dosdoğru ilerlenen ve eklemlenen bir yolculuğa benzer. Bu yolculukta, görmeyi bilen insanın önüne büyük ve görkemli bazı parlak yıldızlar iliştirilmiştir. Kişinin yapması gereken yalnızca başını göğe kaldırmak, ihtişamla parlayan o yıldızları keşfetmek ve gideceği yolu onların yaydığı ışığa göre çizmektir. Bugünün insanı, aradığı doğru yolu ancak bu, karanlık tarihi aydınlatan yıldızların en parlak olduğu gecelerde bulabilecektir. Stefan Zweig İnsanlığın Yıldızının Parladığı Anlar adlı eserinde; yeryüzünün farklı dönemlerinde, farklı yerlerde, farklı şekillerde parıldayan ve parıltıları tarih göğünde asılı kalan insanları, olayları ele almaktadır. Zweig, eseriyle yolunu kaybetmiş yahut henüz yola çıkmaktan dahi korkan günümüz insanına, o yıldızların parlaklığıyla aslında bir yol haritası armağan etmektedir. Okur; İstanbul’un Fethi’ndeki mucizede, Goethe’nin aşkında, Waterloo Savaşı’ndaki hatada, Eldorado’nun keşfinde ya da Tolstoy’un epiloğunda gökyüzüne yayılan ışık ile yönünü bulacak; kim bilir, belki de bir sonraki parlak yıldızı göğe asmak için hazırlanacaktır.
Триумф и трагедия Эразма Роттердамского0
У многих читателей Цвейг ассоциируется прежде всего с любовной новеллистикой. В действительности же он был одним из авторов, стоявших у истоков сверхпопулярного в наше время жанра художественной биографии, превращающего сухие исторические имена и факты в повествование о настоящих, живых людях. Герой книги, Эразм Роттердамский, особенно близок Цвейгу. Будучи «человеком эпохи Возрождения» в полном смысле слова, он выступал против любого насилия и войн. Незаконнорожденный бедный сирота всего добился лишь собственным умом и талантом, стал крупнейшим философом, ученым, переводчиком с античных языков, написал «Похвалу глупости» – «международный супербестселлер эпохи Возрождения». Эразм был величайшим гуманистом, из его работ фактически вышла вся Реформация, а дружбы с ним искали самые могущественные государи Европы…
Шахматы
Самобытный, сильный и искренний талант ав- стрийского писателя Стефана Цвейга (1881 1942) давно завоевал признание и любовь читательской аудитории. Интерес к его лучшим произведени- ям с годами не ослабевает, а напротив, неуклонно растет, и это свидетельствует о том, что Цвейгу удалось внести свой, весьма значительный вклад в сложную и богатую художественными открыти- ями литературу XX века.
Двадцать четыре часа из жизни женщины
Что можно сделать за сутки? Это много или мало? Смотря для кого. Но даже за такой срок жизнь может абсолютно перевернуться.
Mecburiyet
Kaçmak ve saklanmak, zihnimiz ile hislerimiz hâlâ bizimle bir-likteyken bir çözüm olabilir mi? İnsan, nereye kaçabilir korkuları onu bir gölge gibi takip ederken? Hangi sığınağın kapısı engelleye-bilir o duyguların içeriye girmesini? Esir olmaktan çekinen insan, esaretin asıl kemendini kendi benliğinde taşır. Kaçmak, yalnızca bir aldanış; saklanmak ise çocuksu bir umut ediştir. Ferdinand da aldanan, korkularından kaçmaya çalışırken as-lında onları büyüten ve bu soğuk sis bulutunun tüm benliğini sar-masına izin verenlerdendir. Yüreğindeki başkaldırma arzusu ve dışarıdan gelen itaat baskısı ile Ferdinand’ın benliği; sevdiklerini dahi göremeyeceği bir aralıkta sıkışıp kalır. O da çareyi teslim ol-makta, boyun eğmekte bulur. Makineleşmiş bir sistemin çağrısı, kanlı canlı bir insanın tüm uzuvlarına hükmeder; onu ele geçirir ve Ferdinand gibileri ruhlarından sıyrılarak küçük birer makineye dönüşür. «hiİnsan dışarıda olduğu zaman kendini kaçak hissettiği müddet-çe hiçbir yerde özgür değildir.»
Yakıcı Sır
Genç, yakışıklı ve çapkın bir adam olan Baron, tatil için gittiği bir otelde zamanını renklendirecek bir kadın arayışındadır. Kısa süre içerisinde bu kadını bulan adam, amacına ulaşmak için ilk adımı onun on iki yaşındaki oğluyla ahbaplık kurarak atar. Ancak küçük oğlan Edgar, bir yetişkinin arkadaşlığına alışıp kendisini kaptırdıktan sonra, bu arkadaşlığı annesine verme korkusuyla yüz yüze gelir. Çok geçmeden yetişkin arkadaşının niyetini sezen Edgar, annesinin içine sürüklendiği fakat kendisinin bir türlü anlayamadığı macerada, çocukluğun verdiği temiz içgüdüyle annesini korumaya çalışmaktadır. Öyle ki, büyüklerin yaşantısı bazen çocukların masum bakışıyla daha net görünmektedir. “Zekâyı hiçbir şey tutkulu bir şüpheden fazla bileyemez, hiçbir şey olgunlaşmamış bir zekânın tüm imkânlarını karanlığa doğru giden bir yoldaki kadar geliştiremez. Bazen tek ve ince bir kapıdır; çocukları bizim gerçek kabul ettiğimiz dünyadan ayıran ve tesadüfen esen bir rüzgâr onu açıverir.”
Sahaf Mendel - Görünmez Koleksiyon - Bir Zanaatkâr ile Beklenmedik Karşılaşma
Sahaf Mendel II. Dünya Savaşı yıllarından entelektüel bir kitap bilgini olan Sahaf Mendel, trajik öyküsünün anılar ve duyumların harmanıyla zamanında müdavimi olduğu Kafe Gluck’taki ondan kalan boş yerinde sanki yeniden canlanıyor. Savaşın acımasız yıkımı ve anlamsızlığı karakterin öyküsünde okuyucuya resmediliyor. “Mendel, artık Mendel değildi, tıpkı dünyanın artık eski dünya olmadığı gibi…” Görünmez Koleksiyon Kör bir koleksiyoner, artık var olmadığını ve değersiz kâğıt parçalarına dönüştüğünü bilmediği koleksiyonuna derin bir bağlılık duyar. Koleksiyonundan en ufak bir kaybın onu yıkıma uğratacağını bilmesine rağmen ailesi, zor şartlardan dolayı birer birer o nadide eserleri elden çıkarır. Yerine de hiçbir değeri olmayan kâğıtlar yerleştirirler. Rutini, bu değersiz kâğıtların sırayla düzenlenmesine ve onlarla kurduğu bağın dokunuşlarıyla ifadesine dönüşür. Bu bağlılık ise artık sadece bir yanılgıdan ibarettir. “Trajik bir biçimde hiçbir şeyden haberi olmayan adam hatıralarında oldukça gerçek olan resimleri hiç hata yapmadan kusursuz bir biçimde ve sırasıyla, her bir resmi en ince ayrıntısına kadar övdü ve tarif etti: Görünmez koleksiyonu çoktan rüzgârların dağıttığı bu kör adamın, acıklı bir biçimde aldatılmış insanın vizyonunun coşkusu o kadar muhteşemdi ki, neredeyse ben bile buna inanmaya başlayacaktım.” Bir Zanaatkâr ile Beklenmedik Karşılaşma Paris’in kalbi sayılan Strasburg Bulvarı’nın ortasında, kalabalık insan selinin ve dükkânların ışıltıları arasından bir yankesiciyi fark eden anlatıcı, onu bir anda göz hapsine alıyor. Yankesicinin işini sanatsal bir icrayla gerçekleştirmesi anlatıcıyı bir yandan büyülerken bir yandan da onu ahlaki çelişkiye düşürüyor. Anlatıcı, metcezirin doruğuna meraklı bir heyecanla tırmandırıyor. “O artık çivisi çıkmış dünyadaki sayısız yoksul, sefil, kovalanan, hasta ve perişan insandan biriydi sadece ve ben birdenbire kendimi onunla meraktan öte daha derin bir katmandan bağlandığımı hissettim.”
Olağanüstü Bir Gece
Elit tabakadan gelen, saygın ve centilmen bir yedek subay, hayatının heyecanının kaybolduğu günlerden bir gün, at yarışı seyretmeye gider. Yarış esnasında yerde başkasına ait bir bilet bulur ve bu biletle at yarışı oynayıp para kazanır. Hem ihtiyacı hem de hakkı olmayan bu parayı alıp cüzdanına koyması, yedek subayın hissiyatında birtakım çalkalanmalara sebep olur. Yedek subay işlediği bu hırsızlık suçu sebebiyle hem suçlanmaktan korkup yaptığı işten utanç duymakta hem de içinde yer aldığı burjuva dünyasının kemikleşmiş yaşantısından kendini dışarı atmanın mutluluğunu yaşamaktadır. 36 yıllık yaşamında ilk kez kendini bu kadar canlı hisseden başkahramanımız, içten içe muhtaç olduğu sevgi isteğiyle beraber, kaybettiği benliğini bulma yolculuğuna düşecek ve çevresinde görmezden geldiği insan hikâyelerinin farkına varmaya başlayacaktır. Bu tutkunun fırtınasıyla bir kapı açılmıştı. İçime doğru bir derinleşme oldu. Haz dolu bir baş dönmesiyle içimdeki bu bilinmeyene bakarken hem korktuğumu hem de mutlu olduğumu hissettim. Çevremde gülerek ve sohbet ederek dalgalanan binlerce insanın içinde ben kendimi, içimdeki o yitik insanı arıyordum, hatırlamanın o büyülü sürecinde yılları yoklayarak gerilere gittim. (…) Artık size ait değilim, artık değilim; belki yükseklerde, belki diplerde, dışarılarda bir yerlerdeyim; fakat asla ve asla sizin burjuva refahınızın düz kumsallarında değilim artık.(…) Hayır, artık asla o insan olmak istemiyordum. Geçmişteki o kusursuz, duygusuz, dünyadan kopuk centilmen olmak istemiyordum, suçun ve dehşetin tüm derinliklerine dalacak olsam da artık gerçek yaşamı istiyordum!
Karmaşık Duygular
İnsan duygularını üstün gözlem yeteneği ile okurlarına aktaran Zweig; bu uzun öyküsünde genç filoloji öğrencisinin gözünden bir akademisyenin entelektüel kimliği arkasındaki duygusal yaşamına ışık tutuyor. Karakterler arasında kurulan bağ, duygusal sarsıntılara zemin hazırlasa da profesörün hayatındaki temel gerçeği de açığa çıkarıyor. Kabullenmesi zor olan duyguların zihinde yarattığı karmaşıklıkta, duygusal çalkantılarında boğulan kahramanlar, Zweig’ın kaleminde tekrar canlanıyor. Roland, profesör ve eşi arasındaki benzersiz aşk maceraları, aralarındaki sırlar ve saplantılı duygusal ilişkiler, gerilimler Zweig’ın güçlü kalemi ve tahlilleri ile her devrin okuruna hitap etmeye devam ediyor. «Hocamın başlangıçta fısıldar gibi acele çıkan sesi artık kaslarını ve bağ dokularını geriyor, gittikçe daha rahat ve daha yüksekten uçan metal ve parlak bir uçağa benziyordu: Oda artık sesine dar geliyor, duvarlar yankıdan zorlanıyor, mekânın tümüne ihtiyaç duyuyordu. Fırtınanın tepemde estiğini hissediyordum, denizin köpüren dudaklarından gümbürtülü kelimeler bağırarak çıkıyordu: Yazı masasının üzerine eğilmişken sanki yine kendi memleketimde deniz kenarındaki kumların üzerindeymişim gibi ve sanki binlerce dalganın muazzam uğultusu ve rüzgârın nefes alır gibi yaklaşıyor olması gibiydi.»
Gömülü Şamdan
Kral Süleyman’dan beri Yahudilerin kutsal emaneti olan yedi kollu Şamdan Menora, Vandalların Roma’yı istilası sırasında ele geçirilir. Bu acı duruma henüz 7 yaşındayken tanık olan Benjamin Marnefesch, ömrünü, şamdanı ait olduğu yere geri getirmeye adar. Şamdanın neredeyse 90 yıllık göçü, Yahudilerin kutsalına bağlılığıyla diyar diyar gezmesine ve bu süreçte Benjamin’in de 88 yaşında son nefesine kadar mücadelesine konu olur. «Gömülü Şamdan», hangi inanışa, hangi dine ve hangi etnik sınıfa ait olursa olsun insanın değer verdiği, kutsal gördüğü emanetler için nasıl malını, canını ortaya koyduğunu, yaşayışlarını o emanetlere göre şekillendirdiğini ve tüm sevinçlerinin ve kederlerinin kaynağının yine o emanetler olduğunu ortaya koyuyor. «Bizim bütün çilemizin kaynağı, elle tutulur olana tutunmamamız, daima arayanlar olarak kalmış olmamız ve sonsuza kadar görünmeyenin peşinden gitmemizdir. Ancak görünmez olana bağlanan, elle tutulur olana düşkün olandan daha güçlüdür, çünkü öteki geçici, bizimki kalıcıdır.»