Mazkur kitobda Alisher Navoiy «Xamsa»sidagi barcha dostonlarning mazmuni bayon qilingan. Ularda shoir tomonidan tasvirlangan turli voqea-hodisalar aks ettirilgan, faqat kirish qismlari, me'yoridan cho'zilib ketgan manzaralar, monologlar biroz qisqartirilgan. Ushbu Navoiy doston-larining nasriy talqinini o'qib chiqib alloma shoirimizning turkiy she'riyatning gultoji hisoblanmish «Xamsa» she'riy dostonlarini anglab olishingizga yordam beradi, deb o'ylaymiz.
G'azal mulkining sultoni, yozganlari ma'no xazinasining makoni, turkiy til bilimdoni Mir Alislier Navoiyning «Xamsa»si odamninggina emas, olamning ham besh asroridir. «Hayrat ul-abror» – Navoiyning hayrati, dunyoning xosiyati, ko'ngillarning halovati. Bu asar- Hazrat Navoiyning zamondoshlari va avlodlarga qoldirgan pandnomasidir. Unda yuksak insoniy tuyg'ular – imon, saxovat, qanoat, vafo, to'g'rilik, qo'yingki, ezgulik haqida so'z boradi. Shoir qalamidan tomgan haqiqatlar Inson qalbining eng yashirin puchmoqlarigacha kirib boradi.
Ғазал мулкининг султони, ёзганлари маъно хазинасининг макони, туркий тил билимдони Мир Алишер Навоийнинг «Хамса» си одамнинггина эмас, оламнинг ҳам беш асроридир. «Ҳайрат ул-аброр» — Навоийнинг ҳайрати, дунёнинг хосияти, кўнгилларнинг ҳаволати. Бу асар — Ҳазрат Навоийнинг замондошлари ва авлодларга қолдирган пандномасидир. Унда юксак инсоний туйғулар — имон, саҳоват қаноат, вафо, тўғрилик, қўйингки, эзгулик ҳақида сўз боради. Шоир қаламидан томган ҳақиқатлар Инсон қалбининг энг яширин пучмоқларига кириб боради.
Улуғ ўзбек шоири ва мутафаккири Алишер Навоий таваллудининг 575 йиллиги муносабати билан Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси ва «Ижод» жамоат фонди шоирнинг «Хазойин ул-маоний» (танланган ғазаллар, рубоийлар ва маснавий) китобини жаҳоннинг ўн тўрт тилида нашр этиш лойиҳасини амалга оширишга киришди. Бу йил ўзбек ва рус тилларида нашр этилаётган мазкур китобнинг немис ва инглиз тилларига таржимаси устида иш давом этмоқда.