1
Scarron, Paul (1610–1660) – francuski pisarz, sparaliżowany przez ostatnie 20 lat swojego życia. [przypis edytorski]
2
asa foetida (z łac.) – nazywana czarcim łajnem lub smrodzieńcem, przyprawa o intensywnym, charakterystycznym zapachu porównywalnym z zapachem cebuli, który łagodnieje po dodaniu do gotującej się potrawy; tu przen.: skandaliczne wątki w utworze literackim. [przypis edytorski]
3
powała – drewniany strop, sufit. [przypis edytorski]
4
Et si male nunc, non olim sic erit (łac.) – jeżeli teraz źle, nie zawsze tak ma być; fragm. z Horacego. [przypis edytorski]
5
wasal (łac. vassus: sługa; z celt. gwas) – w średniowieczu człowiek wolny oddający się w opiekę seniorowi, otrzymujący od niego lenno i zobowiązany wobec seniora do posłuszeństwa i świadczenia służby zbrojnej; tu przen.: poddany. [przypis edytorski]
6
Callot, Jacques (1592–1635) – francuski grafik i rysownik. [przypis edytorski]
7
Chodowiecki, Daniel (1726–1801) – polsko-niemiecki malarz, miniaturzysta i rysownik. [przypis edytorski]
8
domestica (z łac. domesticus: domowy) – sprawy domowe, związane z gospodarstwem. [przypis edytorski]
9
przeżywienie – tu zapewne: żywienie oraz wykonywanie wszelkich czynności potrzebnych do przeżycia. [przypis edytorski]
10
ostatnia wojna – ponieważ utwór powstał w 1822 r. w Berlinie, chodzi tu zapewne o kampanie napoleońskie. W 1806 r. wojska francuskie zajęły Berlin, dążąc dalej na wschód (ten etap wojny został zakończony pokojem w Tylży), a następnie w czasie odwrotu spod Moskwy zostały rozgromione w bitwie pod Lipskiem w 1813 r.; w tym okresie miały miejsce przemarsze sił francuskich oraz migracje towarzyszącej armii ludności cywilnej na terenach należących do Prus. [przypis edytorski]
11
obzierać (daw.) – oglądać. [przypis edytorski]
12
łyk (daw.) – pogard.: mieszczanin. [przypis edytorski]
13
cum annexis (łac.: z dodatkami) – tu żart.: z posagiem. [przypis edytorski]
14
tarabanowo-trombonowy – w znaczeniu przenośnym określenie utworzone dla wyrażenia nadmiaru, może przez porównanie do zbytniego zgiełku instrumentów, których tu nazw użyto; tarabnan: bęben wojskowy; trombon: puzon. [przypis edytorski]
15
sapienti sat (łac.) – mądremu wystarczy; fragm. z Persa Plauta: dictum sapienti sat est: mądremu wystarczy to, co powiedziano. [przypis edytorski]
16
Hogarth, William (1697–1764) – angielski malarz i grafik. [przypis edytorski]
17
sznaps (z niem. Schnaps) – żart.: wódka. [przypis edytorski]
18
fizjonomia (fr. physionomie: twarz, wyraz twarzy, cecha znamienna; z gr. physiognomía) – wygląd, oblicze, postać czegoś, cechy charakterystyczne; twarz. [przypis edytorski]
19
fizjonomika (z fr. physionomie: twarz, wyraz twarzy, cecha znamienna) – umiejętność rozpoznawania właściwości umysłowych i postaw uczuciowych człowieka z wyglądu jego twarzy i całego ciała. [przypis edytorski]
20
orbis pictus (łac.: świat w obrazkach) – elementarz z obrazkami; tu: bogaty zbiór czegoś. [przypis edytorski]
