Яхьядынъ яшав бактысы. Жизненная судьба Яхьи. Альберт Яхьяевич Тамакаев

бирисинде Яхья бир таза, янъы кайдай да бир аьлемет шеркеш каптал, козыдынъ терисиннен тигилген кара боьрк кийип орамга шыккан эди. Ясларга кол созып салам бергенде, оны коьплеген ногай яслар корлаяк болып та коьп шалысканлар. Биревлери шавып келип, аяклары ман ыргак салып йыгып, колларын яйып, эки бармакларын коьрсетип, эркек болсанъ, сайла: мунавы – кораз, мунавы – тавык – деп, куьресип те, корлап та караяк болганлар. Ама Яхья, кишкей заманларда да бир аьлемет бала эди: коркув деген касиетинде йок эди. Ол бир куьн де ногайларга оьзининъ коркканын коьрсетпеди. Катырып ол ногай ястынъ узын бармагын уьзип алгандай болып, коразга коьрсетип сермеди.

      Сол вакытта ногай яслар оны йыгып, энди тепкишлеек деп аьзирленедилер. Ама Яхья, кайдай да бир оьзининъ сулыпларын коьрсетип, оларды ян-якка таслады, артларыннан да шавып келип, оьзи тепкишледи. Сол заманда авылдынъ яслары да онынъ артыннан калмай, уьймелесип бир сынъар шеркеш ястынъ артыннан калмадылар.

      Онынъ авылга шыкканын тешкерип анълыдылар. Мен де сол ястынъ йигерлигин коьргенде, кайратландым. «Бир неше кере авыл ясларына бир ялгызга баьленше яслар болып ябылмага ол аьруьв зат тувыл. Биз эгер оьзимиздинъ куватлыгымызды эм йигитлигимизди коьрсетеек болсак, сол шеркеш пен ялгыз куьреспеге керекпиз», – дедим. Ама мени бирев де тынъламады. Коьп кетпей, мен йолдасым ман авыл яслары гуьрилдесип Кобан сувдынъ бойына коьшкенлерин эситип ювырдым! – деди мага Сарытай-атай. Мен де юрегим телезип: «Аьше не болды?» – деп сорадым.

      – Ол мага: «…келсем келейим, Яхьяды коьплеген ногай яслар камалап, тоьбелеспеге аьзирленгенлер, – деди.

      – «Токтанъыз, токтанъыз, ол дурыс зат тувыл! – деп мен де араларына туьстим. Туьссем туьсейим, анъламастан меним коьзлеримнен отын шыгарып, биревлер каты соктылар. Мен де, Яхья да бир болып авыл яслары ман куьресип басладык. Бир колайсыз болып экевимизди де авыл яслары тепкишлеген эдилер. Мени коьп ерге дейим Яхья суьйреп сувдынъ янына дейим аькелген эди. Уьстимиздеги кийимлеримизди де йырткан эдилер. Яхья кене болса да бир де артка абыт этеек тувыл экенин мага анълатты. «Мен оларды аягыма йыгарман», – деди йигерли шеркеш яс. Онынъ йигитлиги мени де кызыксындырды. Мен сув ягада бетимди ювып шыкканда, ол мага колын созды, да:

      – «Мени мен бирге болсанъ, олар сени де тоьбелеп оьлтирееклер», – деди. Ама мага артка бармага йол йок эди. Мен сени мен бирге болаякпан, – дедим.

      Суьйтип мен Яхьядынъ бир тенъи эм йолдасы болдым. Сосы шеркеш яс яшавда тек оьзининъ куьшине сенген аьдем болган, – деп анълатты мага ясы уьйкен Сарытай-атай.

      Не аьлеметти-ав, мен тоьстен туьзликке сув ягага туьсип келсем, аьр заманда да сол ястынъ арсыз болып язлык шакта тавлардынъ арасыннан толып кайнап келген Кобан сувдынъ ягалары толып келген заманда да, бир де коркпай, колына бир юван талды алып, сувды бир ягасыннан баска ягасына ялдап оьтетаган эди. Сол сувды он бес, йырма ясындагы яслар оьтеалмайтаган эдилер. Ол сондай бир сулыплы эди, – дейди мага Сарытай.

      – «Сен билесинъ ме язлыкта