Ийээ, бырастыы гын... Степан Марков

Миичэкэ, ытын хайҕаабыта.

      Ити курдук ас кэмчитигэр кыра да көстүбүт ас эбиискэ буолар, аччыктаабыт киһи тыынын уһатар, хараҔын сырдатар…

***

      Саас биирдэ күнүскү чэй иннинэ, дьукаахтар үлэлэригэр сырыттахтарына, ыт бэргэһэлээх, ыт саҕынньахтаах Сааба оҕонньор Миичэкэлээх балаҕаннарыгар баар буола түстэ. Сааба түргэн туттунуулаах уонна онно эмиэ дьүөрэ түргэн саҥалаах-иҥэлээх, Миичэкэ бараата саастаах ыаллыы нэһилиэк киһитэ.

      – Хайа, ыаллар, үөлээннээҕим, сонунуҥ? Туох кэпсээннээх кырдьаҕастаргытый, хайдах олороҕут? – күө-дьаа, доргуччу саҥалаах оҕонньор ыйытан субурутар.

      – Тыый, бу Сааба оҕонньор эбиккин дуу?! Чэ, оттон сыгынньахтан хайаа… Эмээхсиэн, чэйгин сылыта уур, – диэт, Миичэкэ ыалдьытыгар олох мас биэрдэ.

      Оҕолор ыалдьыт оҕонньор кэлбитин уонна улахан саҥалааҕын да иһин буолуо, сонургуу көрдүлэр.

      – Хайа бу дьукаахтааххыт дуу, ким оҕолорой? – Сааба одуулаһан, чуумпуран олорор оҕолору көрөн ыйытар.

      – Ээ, ити дьукаахтарым оҕолоро. Икки дьахтар оҕолорунуун бааллар, кэргэттэрэ сэриигэ сылдьаллар. Уонна ити аймаҕым Нээттэй уоллаах бааллар. Онон бу кыра балаҕан түөрт ыалы суулаан олорор.

      – Сөп-сөп. Истибитим. Чугас олорор буоламмыт киһи син истэ-билэ олорор буоллаҕа эбээт.

      – Оннук ээ.

      – Бээрэ, оттон уолаттаргыттан, дьукаахтарыҥ дьонноруттан туох сурах иһиллэрий? Сурук кэлэр дуо? – ыалдьыт сэрэхэдийэ соҕус ыйытар.

      – Кэлин сурук кэлбэтэҕэ ыраатта. Ол уоттаах сэриигэ хайдах-туох сылдьалларын ким-туох билэн эрдэҕэй?

      Балааҕыйа эмээхсин күнүскү чэйин тардан, кырдьаҔастар, итии үүттээх чэйи сыпсырыйа иһэ-иһэ, хардарыта сонуннарын атастастылар.

      – Быйыл сыл түмүгэр курааннаан, от, бурдук аанньа үүммэккэ, дохуоппут олох дуона суох биһиэхэ. Оттон эһиги кэм дохуоттаммыт сураххытын истэммит, кыратык ордук саныах да курдукпут ээ. От-мас, бурдук-ас суоҕа биһиги диэки дьону, сорох ыалы ыалынан амньыратта. Аччыктааһын, хоргуйуу ордук саас диэкинэн тахсыталаата, өлүү-сүтүү да баар. Эһиги диэки хайдаҕый?