Кытылга кыыс ытыыра. Галина Нельбисова

тохтор сэбирдэхтэр ордук курус санаалары саҕар курдуктар. Олох барахсан үөрдэрэ-көтүтэрэ, эрэйдээн-муҥнаан даҕаны эрийэрэ-мускуйара элбэх буоллаҕа. Олох муудараһа үөрэтэрин курдук, сарсын эмиэ күн үүнүө, бүгүҥҥү хомолто хайаан да үөрүүнэн солбуллуо диэн эрэнэр эрэ наада.

      Инналаах Ася, уруккуларын, эдэр эрдэҕинээҕилэрин, курдук, ыллаан да ылаллар, ытаһа да сыһаллар. Биллэн турар, ытааһын-соҥооһун Иннаттан тахсар. Ася ис санаатын мээнэ ыһа-тоҕо сылдьыбат, барытын бэйэтигэр тута сылдьар майгылаах. Ол эрээри аһыныгас сүрэхтээх, өрүү көмөлөһө, өйдүү сатыыр истиҥ, эрэллээх доҕор. Дьүөгэлэрэ онон туһанан бары кыһалҕаларын илдьэ киниэхэ кэлбиттэрин билбэккэ да хаалаллар. Ася, хас биирдиилэрин болҕойон истэн, уоскутааччы, уһун киэҥ санааны угааччы буолан иһэр. Арыт: «Санааҕытын кыраттан түһэрэҕит, олохтон табыллыыны эрэ күүтэҕит, атаахтыыгыт», – диэн мөҕүтэлээн да биэриэн сөп. Кини даҕаны санаата-оноото оонньуура, араас кыһалҕаланан ылара ханна барыай. Халыҥ аймах, бииргэ төрөөбүттэрин оҕолорун туһугар кылаабынай кыһаллааччы эмиэ кини. Бэйэтэ оҕото да суоҕун иһин, уонча оҕолоох ийэ курдук түбүгүрэр. Бу күннэргэ киэһэ хойукка диэри олорон наскы, үтүлүк баайталыыр. Кыһын устудьуон балтыларыгар, бырааттарыгар түҥэтээри. Эдьиийдэрин иһирэх сыһыанын биир эмит оҕо өйдөөн, кырдьар, кыаммат сааһыгар сылаастык сыһыаннаһан, үүттээх итии чэй кутан биэрэрэ дуу, суоҕа дуу.

      Инна эмиэ туох баар олоҕун үөрүүтүн, хомолтотун, үрүҥ, хара күннэрин дьүөгэтин кытта үллэстэн кэллэ. Бастакы кэргэнин, Ганятын, кытта олорон, арыгылыыра бэрдиттэн сотору-сотору арахсаары сананан Асяҕа сүүрэн кэлэр буолара. Ася барахсан нэдиэлэни нэдиэлэнэн ханна барбыта биллибэккэ сүтэн хаалар үгэстээх Ганяны салгыбакка, сылайбакка көрдөһөрө, булан ыллахтарына эмиэ тэбис-тэҥҥэ тыл-өс, сүбэ-ама буолан салгыы ыал буолалларыгар көмөлөһөрө. «Оҕолоргун тыыннаах тулаайах оҥортоору гынаҕын дуо? Эйиэнэ өссө иһэр эрэ, дьиэтигэр-уотугар айдаана суох, атаҕастаабат, олоро сатаа. Мин көрдөхпүнэ, дьахталлар үгүстэрэ эн курдук олороллор. Кини да сааһырда, нуорматын иһээхтээтэ, сотору түспэтийиэҕэ. Кырдьар сааскар чэй исиһэр киһитэ суох соҕотох хаалаары гынаҕын дуо? Уолуҥ кэргэннэнэн баран хаалыа, кыргыттарыҥ Вералаах Надяҥ да эйигин манаан олоруохтара суоҕа. Бэйэлэрин олохторун оҥостунуохтарын наада буолуо. Оччолооҕу аастыҥ, тулуй», – диэн инникигэ эрэл санааларынан кынаттаан иһэрэ. Ону баара Ганя эрэйдээх түспэтийэригэр тиийбэтэҕэ, эмискэ быара аккаастаан күн сириттэн күрэммитэ. Оҕолоро оруобуна оскуоланы бүтэрэн, салгыы үөрэххэ барар-кэлэр эппиэттээх кэмнэригэр соҕотох хаалбытыттан Инна бастаан олус ыксаабыта. Ол эрээри кини, оччоттон баччааҥҥа диэри ыал тутаах киһитэ, хайдах да түүрүнэн олорунан кэбиһэр кыаҕа суоҕа. Аны саҥа дьиэ туттан испиттэрэ ситэ бүппэккэ хаалбыта. Бэйэтин, Ганя да аймахтара «дьиэҕин бүтэртэр» диэн үгүөрү соҕус үп хомуйан биэрэн абыраабыттара.

      Инна куоракка чэпчэки сыаналаах тутуу матырыйаалын, түннүк холуодатын, ааннары атыылыыр маҕаһыын баарын истибитэ.