Барон Мюнхаузен саргузаштлари. Рудольф Распе

oddiy olcha danagi bilan o‘qladim.

      O‘q ovozi chiqdi-yu, lekin kiyik boshini to‘lg‘adiqo‘ydi. Danak uning qoq peshonasiga tegdi-yu, lekin hech qanday ziyon yetkazmadi. Hash-pash deguncha kiyik qalin o‘rmon ichiga kirib ketdi.

      Men shunday ajoyib hayvonni qo‘ldan chiqarganimga juda-juda achindim.

      Oradan bir yil o‘tgandan keyin, men yana o‘sha o‘rmonga ovga bordim. Albatta, bu vaqtda olcha danagi voqeasini butunlay unutgan edim.

      Ikki shoxi orasidan baland, serbutoq olcha daraxti o‘sib chiqqan ajoyib bir kiyik qalin o‘rmon ichidan sakrab chiqqanida mening naqadar hayron qolganimni aytsangiz! Xoh ishoning, xoh ishonmang, u judayam chiroyli, kelishgan kiyik edi; boshida esa – chiroyli bir daraxt! Men darrov payqadim, bu daraxt bultur men o‘q qilib otgan o‘sha kichkina danakchadan o‘sib chiqqan ekan. Bu safar menda o‘q serob edi. Mo‘ljallab turib otdim, kiyik gup etib yiqildi. Shunday qilib, men bir o‘q bilan ham qozon kabob, ham olcha kompotiga ega bo‘ldim, chunki daraxtda yetilib pishgan yirik-yirik olchalar to‘lib yotar edi.

      Iqrormanki, butun umrimda bunday shirin olchani tatib ko‘rgan emasman.

      AVRA-ASTARI AG‘DARILGAN BO‘RI

      Nima uchundir, doimo miltig‘im yo‘qligida va hech narsaga qudratim yetmagan mahallarda eng yirtqich va xavfli hayvonlarni uchratganimga hayronman.

      Bir kuni o‘rmondan ketayotsam, ro‘paramdan kattakon bir bo‘ri chiqib qolsa bo‘ladimi! Og‘zini katta ochganicha irillab, to‘g‘ri menga qarab kelaverdi.

      Nima qilish kerak? Qochsammikin? Ammo bo‘ri menga chovut solib, yerga ag‘darib, hoziroq kekirdagimni uzib tashlashi turgan gap edi. Mening o‘rnimda bo‘lak odam bolganida, esxonasi chiqib ketgan bo‘lardi, ammo sizlar baron Myunxauzenni yaxshi bilasizlar-ku! Men dovyurak, uddaburon, botir odamman. Bir lahza ham fursatni qo‘ldan bermay, mushtumimni bo‘rining og‘ziga tiqdim-da, qo‘limni g‘ajib olmasin deb borgan sari chuqurroq suqaverdim. Bo‘ri menga ko‘zlarini olaytirib qarardi. G‘azabdan ko‘zlari chaqnardi. Ammo men, basharti qo‘limni og‘zidan sug‘urib olsam, bo‘ri meni qiyma-qiyma qilib tashlashini bilib, tap tortmay, qo‘limni bo‘g‘ziga borgan sari chuqurroq suqaverdim. Birdan miyamga ajoyib bir fikr kelib qoldi, bo‘rining ichidagi butun lash-lushlarini qattiq g‘ijimladim-da, zaptim bilan bir tortib, avra-astarini ag‘darib tashldim!

      Ma’lumki, shundan keyin bo‘ri behush bo‘lib, oyog‘im ostiga gupillab yiqildi.

      Keyin uning terisidan o‘zimga issiqqina po‘stincha tikib oldim. Gapimga ishonmasalaring, po‘stinimni sizlarga jon-jon deb ko‘rsataman.

      QUTURGAN PO‘STIN

      Ammo-lekin mening hayotimda bo‘riga duch kelishdan ham xatarliroq hodisalar bolgan.

      Bir mahal meni bir quturgan it quvlab qoldi deng.

      Men undan jon halpida qochdim.

      Ammo ustimdagi zilday po‘stinim qochishga xalaqit berib qoldi.

      Men qochib ketayotib, uni yechib tashladim-da, chopib uyga kirib, eshikni mahkam berkitib oldim. Po‘stin esa ko‘chada qolib ketaverdi.

      Quturgan it po‘stinimga yopishib, uni talay ketdi. Xizmatkorim uydan yugurib chiqib, turadigan shkafga osib qo‘ydi.

      Ertasiga erta bilan u yotoqxonamga chopib kirib, rangi-quti o‘chgan holda:

      – Turing-chi, turing! Po‘stiningiz quturibdi! – deb qichqirdi.

      Men lip etib o‘rnimdan turib, shkafni ochdim-u, nimani ko‘rdim deng? Butun ust-boshlarim parcha-parcha bo‘lib yotibdi!

      Xizmatkorim to‘g‘ri aytgan ekan: sho‘rlik po‘stinim quturibdi, chunki kecha kechqurun uni quturgan it talagan edi-da.

      Po‘stinim g‘azab bilan yangi mundirimga hamla qildi-da, uni qiyma-qiyma qilib tashladi.

      To‘pponchamni olib o‘q uzdim.

      Quturgan po‘stin bir damda jim bo‘ldi-qoldi. Shunda odamlarimga: uni bog‘lab, alohida shkafga osib qo‘yinglar, deb buyurdim.

      Shundan beri po‘stinim endi hech kimni tishlamaydi, men ham uni hech qo‘rqmasdan, bemalol kiyaveradigan bo‘lib qoldim.

      SAKKIZ OYOQLI QUYON

      Ha, shundoq, Rossiyada men juda ko‘p g‘alati hodisalarni uchratganman.

      Bir kuni men g‘alati bir quyonning izidan quvib qoldim. Quyon bo‘lsa o‘lguday chopqir edi. Irg‘ishlab chopgani chopgan, qani endi o‘tirib bir oz dam-pam olsa!

      Otdan tushmasdan ikki kungacha ketidan quvdim, lekin hech yetolmadim.

      Vafodor itim Dianka undan bir qadam ham keyinda qolmay quvib bordi, ammo men o‘q yetadigan masofaga hech yetib borolmadim.

      Uchinchi kun deganda, harqalay, la’nati quyonni otib qulatishga muvaffaq boldim.

      Quyon o‘t ustiga yiqilishi bilanoq, men otimdan irg‘ib tushib, uni borib ko‘rdim.

      Bu quyonning o‘z oyoqlaridan bo‘lak yana oshiqcha oyoqlari ham borligini ko‘rganimda, qanday hayron qolganimni bir tasavvur qilsangiz edi. Uning qornida to‘rt, sirtida to‘rt oyog‘i bor edi!

      Ha, shundoq, uning orqasida baquvvat chopqir oyoqlari bor edi! Pastki oyoqlari charchasa qornini osmonga qilib o‘girilib, o‘sha ehtiyot oyoqlari bilan chopaverar ekan.

      Mening kuyib-pishib, uch kun orqasidan quvlaganim bejiz emas ekan!

      AJOYIB NIMCHA

      Afsuski, vafodor itim sakkiz oyoqli quyonni rosa uch kun quvaman deb shunday charchabdiki, yerga yiqildi-yu, bir soatdan keyinoq o‘ldi-qoldi.

      Xafa bo‘lganimdan yig‘lamoqdan beri bo‘ldim. O‘lgan itimdan yodgorlik bo‘lsin deb terisidan o‘zimga ov nimchasi tikishga amr qildim.

      Ana shundan beri menga na miltiq kerak, na it.

      Har safar o‘rmonga borganimda nimchamni bo‘ri yoki quyon yashiringan tomonga tortgani-tortgan.

      Men ilvasinlarni otar darajada yaqinlashganimda nimchadagi tugmalar o‘z-o‘zidan uzilib, o‘sha hayvon tomonga o‘qday uchib boradi! Ajoyib tugma borib tekkan hayvon qimir etmay yiqiladi-qoladi!

      Ana shu nimcham hali-hali ustimda. Gapimga ishonmayotganga o‘xshaysizlar-a, kulyapsizlar? Ammo bu yoqqa qarasangiz, mening rost gapirayotganimga ishonasiz-qolasiz: nimchamda atigi ikkita tugma qolganini o‘z ko‘zingiz bilan ko‘rmayapsizmi, axir. Men yana ovga chiqsam, nimchamga kam deganda uch dyujina tugma qadab olaman.