Название | Эр киһи уонна дьахтар |
---|---|
Автор произведения | Егор Неймохов |
Жанр | |
Серия | Билиҥҥи кэм прозата |
Издательство | |
Год выпуска | 2010 |
isbn | 978-5-7696-3310-2 |
Үһүөн таһырдьа таҕыстылар, хаһаайын үрүксээк сүгүүлээх, эрдиилэри кытта бензиннээх канистры тутта, Бэргэҥҥэ муҥханы сүктэрдэ. Туруору сыыры түһэллэрин кытта иннилэригэр өрүс улаҕата-уорҕата биллибэт киэҥ иэнэ нэлэһийэ түстэ, кыратык да тохтоон ылбакка мөхсөн дьирбиилэнэ оонньуур эрэһэ долгуннар урсуннарыгар күн уотун түһэрэн чаҕылыҥныы оонньууллар, үөһүнэн мотуордаах оҥочолор кыҥкынаһа тыаһыы төттөрү-таары сыыйыллаллар.
– Эбэбитигэр кириэстэнэн баран айаннаатахпыт, – диэтэ Көстөкүүн уу саппыкытын уһун осторун өрө тардан, оҥочотун кэннигэр ыйаммыт мотуорун биинтэлээх «атаҕын» өрө тардан кытылтан тэйиччи анньарыгар, оҥочотун иһигэр хапсаҕайдык ойон киирдэ, оҥочо иннигэр уурбут канистрын ылан, кэннигэр илдьэн туруупкаларын холбоото уонна:
– Чэ, киириҥ, – диэтэ.
Кыыстаах уол оҥочо иннигэр сэргэстэстилэр, мотуордаах оҥочо сүүрүгү тоҕо силэйэн айаннаан куугунатта, сөрүүн тыал сирилэччи охсулунна. Кырдьык, куйаас күн сатыылаан турар диэн санаабаккын, сөрүүн, өссө өр айаннаатахха дьагдьайан барыах курдуккун. Өрүс үөһүнэн чоҕу толору тиэммит самоходка айаннаан иһэрин ыраахтан тумнан, кэннинэн аастылар, үллэҥнэһэн тахсар баалларга охсуллан, өрө-таҥнары хачайданан ыллылар. Балачча өр айаннаатылар, улахан арыыны эргийэ баран иһэн Көстөкүүн мотуордаах оҥочотун эргитэ тутан, омос көрдөххө тыы да батыа суох айылаах синньигэс аппаны батыста. Тааска-кумахха охсуллумаары адьас бытааннык айаннаатылар, кумах кытыл икки өттүттэн субу анньан турар, илиигин ууннуҥ да, илибирэс иирэлэри харбаан ылыаххын сөп.
Бэргэн уу түгэҕэр анньыллыахпыт диэн сээбэҥнии санаата да, киһитэ сылдьа үөрүйэх быһыылаах, бэрт холкутук мотуорун салайа олордо. Балачча оннук сыккыраппыттарын кэнниттэн кэҥэс хомоҕо тахсан кэллилэр. Мотуор туруору сыыр анныгар кэлэн, сыыйа умулунна, бэйэлэрэ күөртээн таһаарбыт долгуннара оҥочолорун ойоҕоһугар охсулуннулар.
– Дьэ, оҕолоор, кэллибит, – диэтэ Көстөкүүн, оҥочолорун өрө тардан тимир сыабынан талахха баайдылар. – Манна ким да таарыйааччыта суох, ити быыкаа ханаал курдук бу хомолуун ситимнэһэрин өйдөөн көрбөт буолан абырыыллар, буллахтарына даҕаны: «Манан туох батан киириэ буоллаҕай?» – диэн эрдэхтэрэ. Оттон бу мин ампаардаах аһым, сөп буола-буола кэлэн сиирбэр сөп гына балыгы баһан барааччыбын.
Эмпэрэ сыыры өрө дабайдылар. Туох эрэ ыллыкка маарынныыр суол омоонунан от-мас быыһынан барбахтаан истэхтэринэ, эмискэ иннилэригэр дьоҕус үүтээн арылла түстэ. Иннигэр аргы мас, онтон бэттэх буорга батары көмүллүбүт чуурка атахтардаах хаптаһын остуол, лааппы, аттыгар умайбыт чох ыһыллыбыт, хаптаччы барбыт кэриэрбит баанка кытыытыгар сытар кулуһун онно.
– Дьэ бу мин бас билэр фазендабар кэллибит, – Көстөкүүннэрэ иннин диэки даллах гынна, – баһаалыста, ийэҕит-аҕаҕыт дьиэтигэр кэлбиттии сананыҥ.
– Наһаа үчүгэй дии! – Ксенья тулатын көрө-көрө үөрэн саҥа аллайда, – куоракка олорон маннык үтүө айылҕа баарын умнан да ылабыт.
– Дьэ