Arvadsız kişi. Шамиль Садиг

görəsən. Ocaq yandıran kim, heyvanı doğrayan kim, sa-movarı qaynadan kim. Məhəlləmizdəki bütün cavanlar ölü sahibinə kömək üçün yığışmışdılar. Maşallah, heç nədən korluq yox idi. Hər şey qay-dasında gedirdi. Bir anlıq yenə toyum yadıma düşdü. Onda da belə idi. Amma toydakından fərqli olaraq, indi bircə video çəkiliş çatmırdı.

      Hamı yenə gülüşür, zarafatlaşır, heç nə ol-mamış kimi öz vəzifələrini yerinə yetirirdi. Ölən-lə ölməyəcəkdilər ki…

      Çadırın qapısında oturan Əliqulu isə öz ha-yında idi. Gələnə, gedənə başı ilə: "Sağ olun, ölənlərinizə rəhmət," deyib borcunu yerinə ye-tirirdi. Qızım da sakitləşmişdi bir az. Sanki ağla-maqdan matı-mutu qurumuş, pərişan halda məc-lisə baxırdı.

      Kəndin bütün qadınları gəlmişdilər. Gül-çöhrə də, maşallah, elə yanğılı səslə qiyyə çəkib ağlayırdı ki, gəl görəsən. Ömründə bir dəfə də salam-kəlamımız olmayan, amma el adətinə görə yas yerinə gələnlər də elə ağlayırdılar ki, sanki nər igid itirmişdilər. Əlim ağzımda qalmışdı. Bir zamanlar mənim də məclislərdə bu cür hərəkət etdiyim yadıma düşdü.

      İlahi, insan nə qədər bədbəxt olur?! Nə qədər ikiüzlü olur?! Qızım Gülçöhrənin səsinə evin o biri başından səs verən qudam Zeynəb məni lap təəccübləndirdi.

      Ay Səkinə, vayyyy. Qız, ciyərim yandı. Sən bir gün görmədin ki, qızzzzz. Müharibə illərində yetimçiliklə qapılarda qaldın, quru çörək yemək-dən ovurdların qabar olmuş Səkinəm vayyy. Bəs niyə tez getdin, sənin görəcək günlərin bundan sonra idi axı, bacı..... deyib elə qiyyə çəkirdi ki, elə bildim, indicə özündən gedəcək.

      Bu, ikiüzlülüyün lap zirvəsi idi. Bir-birimiz-dən zəndeyi-zəhləmiz gedirdi. Oğlum mənim sö-zümə baxmayıb onun qızını almışdı. Çünki se-virdi. O da bilirdi ki, mən onun qızını almaq istə-mirəm. Oğlumla qızının sevgisinə söykənib özü-nü göylə aparırdı.

      Səsimi eşitsəydi, deyərdim:

      Tfuuuuu sənin üzünə, baaa. Ay qız, mənim üçün belə ürəyin yanırdısa, qızını gündə niyə doldurub oğlumun üstünə salırdın?

      Nə isə… Sonra hamısı sakitləşdi və başladılar söhbətə. Çadraya bükülmüş bu arvadların müza-kirə etmədiyi mövzu qalmadı. Hamının qarşısın-da durub onların bir-birilə etdiyi söhbətə öz yas mərasimində qulaq asmaq adama elə maraqlı gə-lirki…

      Deməli, Güllünün Məhəmmədin arvadını gecələr qonşunun oğlu ilə pəyədə gizlin görüş-mələrini görməsindən, Əhlimanın oğlunun Mos-kvada bıçaqlanmasından, bazarda vəziyyətin yaxşı olmadığından, Ərdoğanın gözünün türk-ləri götürməməsindən, Putinin Qarabağı neçə milyonasa Azərbaycana satmasından, Obamanın müsəlmanlığından ermənilərin bizimlə yenidən birləşmək arzularına qədər həm məişət, həm də ictimai müzakirələri dinləyirdim.

      Sonra kişilərin çadırına getdim. Oğlumla ba-cım oğlunun söhbətindən bildim ki, məclisimi aparan Molla Zülfüqar təcili harasa gedib. Get-məyinin də səbəbi böyük vəzifədə işləyən Cavi-din anasının can üstə olmasıdır. Zəng ediblər, o da oğlumdan üzr istəyib ki, bağışla, hələlik sizin məclisi məclisdəkilərdən biri aparsın. Mənlik bir iş yoxdur. Gedim onu da tez dəfn edim, gəlim. Sonra başqasını çağırarlar, biabır olarıq.

      Buna görə də qardaşımın kürəkəni Məm-mədqulu hirslənib: “Bəs mən sizə deyəndə ki, bu gözü ilə görən qurumsağı çağırmayın, sözümə qulaq asmadınız. O, nazir müavininin anasını qoyub, gəlib usta Şakirin anasının yasını apara-caq? İndi gedin özünüzə molla tapın”.

      Hamı dəyib bir-birinə; mollasız məclis olar? Tez-tələsik gediblər bayaq mənim qəbiristanlıq-da qoyub gəldiyim molla Vəlini gətiriblər. O da oturub yuxarı başda, məclisi idarə edə bilmir. İki dəqiqədən bir qışqırır ki, “Allahınız olsun, dini-niz olsun! Bə siz niyə belə edirsiniz! Fatihə!”

      Bir az sakitlik yaranır, sonra yenidən ara qa-rışır, hərə öz dərdini, məsələsini yanındakı ilə bölüşür. Bir az keçməmiş Molla Vəli yenə qışqı-rır: “Yekə kişisiz əəə, Fatihə!”

      Bunun da səbəbi o idi ki, bizim rayonun baş-çısının qərarına görə yas mərasimlərində molla-lar yalnız "Quran" oxuya bilər, başqa heç bir baş-qa söhbət edə bilməzlər. Çünki bəzi mollalar söh-bətlərində ya gic-gic danışıb aləmi vururlar bir-birinə, ya da müxtəlif təriqətlərin təbliğatını apa-rırlar. Xüsusilə də iranmeyilli mollalar təhlükəli idi. Bu bədbəxt mollalar da, “Quran”da “Yasin”, “Həşr” və “Fatihə”dən başqa nə bilirdilər ki?! Ona görə də danışmağa bir şey tapa bilmirdilər. Camaat da nə olsun ki, yasa gəlib? Ya nəsə da-nışmalı, ya da eşitməlidirlər axı.