Sev və inan. Ceylan Mumoğlu

müəllimə məsələni baºa düºmüºdü, indi özündən utanýrdý. Þagirdlər ona gözəl kaðýzlara bükülü bəzəkli lentlərlə paketlənmiº yeni il hədiyyələri gətirəndə özünü daha pis hiss etdi. Çünki Turalýn hədiyyəsi qaba, qəhvə rəngli kaðýza səliqəsiz formada sarýnmýþdý. Hədiyyəni digər ºagirdlərin gözü önündə açmaq çox acý verirdi.

      Bəzi ºagirdlər paketdən çýxan saxta daþlardan düzəldilmiº, bir neçə daþý da düþmüþ bilərziyi və üçdə biri dolu olan ətir ºüºəsini gördükdə gülməyə baþladýlar. Ancaq müəllimə bilərziyin nə qədər zərif olduðunu söyləyərək, ətirdən də bir neçə damla biləyinə damladaraq onlarýn gülüþünə mane oldu. Həmin gün dərslərdən sonra Tural müəlliməsinin yanýna gələrək:

      – Nəcibə müəllimə, bu gün sizdən anamýn qoxusunu duydum, – dedi.

      Uºaqlar getdikdən sonra müəllimə ən azý bir saat aðladý. O gündən sonra ºagirdlərə təkcə oxu, yazý, hesab dərsi öyrətmədi, həm də onlarý yüksək tərbiyəli insan kimi yetiºdirməyə baþladý. Turala xüsusi diqqət ayýrdý. Onunla iþləyərkən zəkasýnýn təkrar canlandýðýný hiss etdi. Ona cəsarət verdikcə, uþaq inkiþaf edirdi. Ýlin sonunədək Tural sinfin ən çalýþqan þagirdlərindən biri oldu. Bir il sonra qapýsýnýn önündə bir məktub tapdý. Turaldan idi, yazýrdý ki, Nəcibə müəllimə həyatýnda onun üçün ən yaxþý müəllim olaraq qalýr. Turaldan yeni məktub alana qədər altý il keçdi. Məktubunda liseyi bitidiyini və liseyin ən yaxþý üç þagirdindən biri olduðunu yazýrdý. Tural yenə Nəcibə müəlliməni əmin edirdi ki, o hələ də onun üçün ən yaxþý müəllim olaraq qalýr.

      Dörd il sonra Turaldan daha bir məktub aldý. Çətin zamanlar olmasýný, universitetdə oxuduðunu və məzun olmasý üçün çox səy göstərdiyini və həyatýnda ən yaxþý müəllimin yenə Nəcibə müəllimə olduðunu yazýrdý.

      Dörd il sonra yeni məktub gəldi Turaldan. Universiteti bitirmiºdi, həyatýnýn ən yaxþý müəllimi yenə Nəcibə müəllimə olduðunu yazýrdý. Bu dəfə imzasý uzun idi: Tural Səmədzadə, Tibb Elmləri doktoru.

      Yaz ayýnda daha bir məktub gəldi Nəcibə müəlliməyə. Tural həyatýnýn sevgisi, bir qýzla tanýþ olduðunu və evlənəcəyini yazmýþdý. Atasýnýn bir neçə il əvvəl dünyasýný dəyiºdiyini, Nəcibə müəllimənin toyda iºtirak etməsini istəyirdi

      Müəllimə toya gedərkən xüsusilə saxladýðý bir neçə daþý düþmüþ həmin bilərziyi taxdý, Turalýn ona hədiyyə etdiyi və anasýndan qalmýþ ətirdən vurmaðý da unutmadý.

      Bir-birilərini sevgi ilə qucaqlayarkən doktor Səmədzadə Nəcibə müəllimənin qulaðýna:

      – Mənə inandýðýnýz üçün çox sað olun! Özümü əhəmiyyətli hiss etdirdiyinizə, dəyiºə biləcəyimə inandýrdýðýnýza görə sizə çox minnətdaram! – deyə, pýçýldadý.

      Nəcibə müəllimə gözüyaþlý cavab verdi:

      – Yanýlýrsan, Tural… Mən deyil, sən məni öyrətdin. Səninlə qarþýlaþana qədər müəllimliyin nə olduðunu bilmirdim.[3]

      Gördüyümüz kimi, sevgisiz böyüyən insan inkiþafdan dayanmýþ kimi bir vəziyyətə düºür. Fiziki cəhətdən normal böyüsə də, mənəvi tərəfi yoxsul qalýr. Sevgi aclýðý duz və vitamin əskikliyi kimi xəstəlik olur. Sevgisizlik cəmiyyətləri daxildən çürüdən xəstəlikdir. Bu xəstəliyi aradan qaldýrmaq üçün uþaq qəhqəhələrinə, uºaq sevinclərinə ehtiyacýmýz var.

      Humanist psixologiyanýn nümayəndələrindən olan amerikalý psixoloq Abraham Maslau "Ehtiyaclar piramidasý" haqqýndaký əsərində xüsusi bölməni "sevgiyə tələbat və mənsubiyyət"ə ayýrýb. Sevgi ehtiyacý insanlarýn ən təməl ehtiyaclarýndan biridir. Ýstər uºaq, istərsə də yetkin ºəxs olsun – hər bir insanýn sevgiyə ehtiyacý var.

      XX əsrin görkəmli sosioloq, filosof və psixoloqu Erix Fromm da "Sevmək sənəti" əsərində yazýb: "Sevgi haqqýnda danýþmaq "möcüzə etmək" deyil, ona görə ki, bu, hər bir insan təbiətinin ali və həqiqi tələbatlarý haqqýnda danýþmaq deməkdir. Bu tələbatýn gizli olmasý hələ onun heç olmamasý demək deyil".

      Fərz edək ki, hekayədə haqqýnda bəhs edilən Turala Nəcibə müəllimə kimi xeyirxah insan rast gəlməyəydi və Tural o ruh halý ilə böyüyüb gəncliyini "sevgi" axtarýþýna sərf edəydi, nəticədə qarþýsýna çýxan hansýsa qrupa və ya cinayətlə məþðul olan dəstəyə qoþulardý. Belə qruplara qoºulmaqla insan özünə bir növ "dəyər"