Hekayələr. Герберт Уэллс
Читать онлайн.| Название | Hekayələr |
|---|---|
| Автор произведения | Герберт Уэллс |
| Жанр | |
| Серия | Hekayə ustaları |
| Издательство | |
| Год выпуска | 0 |
| isbn | 9789952242461 |
– Mənimlə də Oldinqton təpəsində belə oldu, – o dedi. – Bu lap qəribədir: əvvəlcə qız mənə görə əzab çəkirdi, sonra əksinə oldu – mən onun dərdindən ağlımı itirdim, təəssüf ki, bunu çox gec anladım.
Onu sorğu-suala tutmaqdan özümü güclə saxladım, duyuq düşməsindən ehtiyat edirdim. Amma bir neçə eyhamdan sonra özü hər şeyi açıb tökdü. Demə, Pərilər ölkəsində yaşadığı macəra ilə bağlı uzun müddətdir qəlbində saxladıqlarını danışmaqdan ötrü özünün ürəyi gedirmiş. Gördüyünüz kimi, hiyləm baş tutdu: səmimi, açıq söhbət öz işini gördü. Oğlan mənim də digərləri kimi ona inanmayıb ələ salacağımdan artıq ehtiyat etmirdi. O məni özünə həmdəm, sirdaş görürdü, onun da başının eşq bəlası çəkdiyini, çox əziyyətlər yaşadığını və özü ilə bacara bilmədiyini göstərmək arzusu ilə yanıb-yaxılırdı.
Əvvəlcə məlum hadisələrlə bağlı ordan-burdan söhbət açdı, onu daha ətraflı danışmağa, əsas məqama gəlməyə, sözünün canını deməyə təhrik etmək istəyirdim. Amma tez fikrimdən daşındım ki, qoy özü danışsın, yoxsa indiyədək olan bütün səylərim hədər gedərdi. Yalnız növbəti görüşdə, artıq onun etibarını tam qazananda hadisəni bütün təfsilatı ilə öyrənməyə nail oldum. Ümumiyyətlə götürəndə cənab Skelmersdeyl pis nağılçı idi, hadisələri dəqiq təsvir edə bilmirdi. Nə isə… hadisənin özünə keçim, hər halda, mən çalışacağam ki, hər şeyi ardıcıllığı ilə verəm. Onu da əlavə edim ki, onun dedikləri həqiqətənmi baş vermişdi, yoxsa yuxu, təxəyyül oyunu və yaxud qəribə qarabasma idimi, buna hökm vermək niyyətində deyiləm. Amma bir an belə onun yalan danışdığı fikrini yaxına buraxmadım. Bu adam qəlbən inanırdı ki, bütün bunlar, həqiqətən də, onun dediyi kimi baş verib: bu cür dar təfəkkürlü adam, sadə bir kəndli qətiyyən belə ardıcıllıqla nağıl uydura bilməzdi. Hər halda, ona inanan kənd camaatı da nə qədər cahil olsa belə, aralarında bəsirətli, gözüaçıq adamlar da az deyildi. O inanırdı və indiyə kimi heç kəs də bu inama şəkk gətirə bilməmişdi. O ki qaldı mənə, indi danışacağım əhvalatı isbat etmək üçün əlavə sözə ehtiyac görmürəm. Mən o yaşda deyiləm ki, sözümü isbatlamaq, başqalarını inandırmaq üçün dəridən-qabıqdan çıxım.
Beləliklə, onun sözlərinə görə, bir gecə, saat on radələrində Oldinqton təpəsində gəzişərkən yorulduğundan uzanıb yuxuya gedib. Təxminən İohann gecəsi3, ya da ərəfəsi – dəqiq xatırlamırdı – imiş. Küləksiz, xoş hava varmış, aylı gecə imiş.
Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, cənab Skelmersdeylin əhvalatını dinləyəndən sonra tənbəllik etməyib üç dəfə həmin təpəyə dırmaşmışam. Onlardan biri yay gecəsində olmuşdu: ay təzəcə qalxmışdı, güman ki, hadisənin baş verdiyi gecədə də belə imiş. Yupiter planeti öz şahanə əzəməti ilə doğmuş ayın üzərindən bərq vururdu. Şimal və şimal-qərb tərəfdə isə qürub səmasının tünd-göy qaranlığı parlayırdı. Çılpaq və tutqun təpənin cizgiləri uzaqdan səmanın fonunda qələmlə çəkilmiş kimi aydın görünürdü. Yaşıllığı az olan təpədə seyrək də olsa kol-kos gözə dəyirdi və mən yuxarı dırmaşdıqca qaranlıqda kölgə kimi sayrışan saysız-hesabsız dovşan bu kolluqlardan sıçrayaraq tələsik baş alıb qaçırdı. Təpənin lap başında, açıqlıqda ağcaqanad dəstəsinin zəif uğultusu eşidilirdi. Təpə, məncə, süni olaraq yaradılmışdı, bizim tarixə qədərki hansısa qəhrəmanın məzarının üstü – torpaq qalağı idi. Yəqin, o vaxt sərkərdənin basdırılması üçün bundan yaxşı, bundan geniş yer tapılmayıb. Silsilə təpələr şərqə tərəf uzanırdı, oradan da La-Manş boğazı görünürdü. Ondan otuz mil o yana isə Qri Ne4 və Bulondakı5 mayakların parlaq işıqları gah şölələnir, gah öləziyib sayrışırdı. Qərbə doğru isə elə bil ovuc içi kimi Uild dərəsinin qayalıqları boy verirdi; bu ərazini Hindhed və Leyt-hill təpələrindən də görmək mümkün idi. Şimalda isə Stauer dərəsi təbaşir dağlarını yarıb keçərək Uaym təpəsinə qədər uzanırdı. Cənuba dönürsən: Romney bataqlığı ayağının altında sərilib. Daha sonra Dimçerç, Romni, Lidd, Hastinqs dağları gəlir, oradan irəlilədikcə lap uzaqlar – İstborn6 sahillərinin Biç Hedə7 doğru yoxuşunu və yenidən qalaqlanan təpələri görmək olardı.
Könül yanğısından qovrulan Skelmersdeyl bax buralarda dolaşırmış. Özünün dili ilə desək, “baş açmadığı yollar”la gəzişərək təpənin zirvəsində oturub qüssə və həsrət dolu düşüncələr içində nə vaxt yuxuya daldığından xəbəri olmayıb. Beləcə, pərilərin səltənətinə düşüb.
Qüssə deyəndə isə, əslində, boş şeydən kədərlənirmiş: Klepton-hildən olan nişanlısı ilə arası dəyibmiş. Oğlanın dediyinə görə, hörmətli ailədən olan fermer qızını özünün əsl babı hesab edirmiş. Amma hər ikisi çox cavan olduğundan – bu yaşda gənclər həmişə çox qısqanc və həssas olurlar – ağılsızcasına bir-birində mükəmməllik axtarırdılar. Yaxşı ki, həyat və təcrübə vaxt ötdükcə insanı belə yanlış düşüncələrdən “sağaldır”. Məhz nəyin üstündə küsüşdüklərini mən bilmirəm. Bəlkə də, qız deyib ki, kişilərin uzunboğaz getr geyinməsindən xoşu gəlir və oğlan həmin gün onun dediyi kimi geyinməyibmiş. Ola bilsin, oğlan deyib ki, ona başqa şlyapa daha çox yaraşır, bu da qızın acığına gəlib. Bir sözlə, nədən başlayırsa-başlasın, söhbət mübahisəyə çevrilib və acı sözlərlə, göz yaşı ilə nəticələnib. Qız ağlaya-ağlaya onu sancaraq qəlbinə dəyib, üstəlik, bəyan edəndə ki onu heç vaxt sevməyib və aralarında hər şey bitməlidir, oğlanın əhvalı tamam korlanıb. Ona görə də dilxor halda, qəm-qüssə içində təpəni dolaşırmış. Yuxuya gedənə qədər də beləcə fikirli halda təpədə oturubmuş.
Ayılanda özünü indiyədək heç görmədiyi yumşaq otların üstündə, günəşin qabağını pərdələyən sıx kolların kölgəsində uzanan görüb. Güman ki, Pərilər ölkəsində səma heç görünmürmüş. Ümumiyyətlə, Skelmersdeyl o səltənətdə olduğu müddətdə yalnız bir dəfə – pərilərin rəqs etdiyi gecə ulduzları görüb. Məncə, o ərazi pərilərin ölkəsinə məxsus olmayıb. Ola bilsin ki, onlar ora dəmir yolu yaxınlığındakı qamışlı düzəngahda dairə qurub rəqs etmək üçün yığışıblarmış.
Hər nəysə… bu kolların, qollu-budaqlı ağacların altında, yarpaqların və otların arasında saysız-hesabsız xırda və parlaq işıldaböcəklər bərq vururmuş. Skelmersdeyl özü lap balaca adamcığaza çevrilibmiş – bu onun ayılanda dərk etdiyi ilk şey olub. Sonra ətrafında özündən də kiçik olan çoxlu məxluq görüb. Dediyinə görə, heç qorxmayıb, hətta heyrətlənməyib də. Otun üstündə rahat oturaraq gözlərini ovuşdurub. Ətrafına isə şən pərilər yığışıbmışlar. Oğlan onların sahib olduğu ərazidə yuxuya getdiyi üçün onu sürüyüb öz ölkələrinə gətiribmişlər.
Amma heç cür öyrənə bilmədim ki, bu pərilər necə görünürdülər. Skelmersdeylin söz ehtiyatı