Вершы. Кляшторны Тодар

РШЫ

      «Белыя паляны, белыя гаі…»

      Белыя паляны, белыя гаі…

      Пчолы ледзяныя кружацца ў галлі,

      Кружацца раямі, сыплюцца на дол,

      Апушылі хвоек срэбраны прыпол.

      А з-за лесу-гаю скача па лугах

      Хтосьці незнаёмы ў ледзяных санях.

      З сіняватых даляў, з сіняватай цьмы

      Хтосьці напявае залатыя сны.

      Хай галосяць ветры ў цемені начной,

      Сядзем, дарагая, пасядзім з табой.

      Раскажы мне шчыра, праўду раскажы, —

      Хто ў чароўных вочах зоры патушыў?!

      Хто замёў снягамі у душы вясну?

      Сэрца хто параніў – вымеў цеплыню?!

      Хто распяў з каханнем сэрца на крыжы,

      Раскажы мне праўду, любая, скажы?!

      І маўчаць пацёмкі… любая маўчыць....

      Ледзянеюць словы, і душа баліць…

      Белыя паляны, белыя гаі,

      Пчолы ледзяныя кружацца ў галлі.

      І мярцвеюць змрокі між сівых завей,

      Прытуліся бліжай, сэрца абагрэй…

      [1926]

      Восень

I

      Слаўны вечар… Пагода ліпнёвая,

      А у садзе красуецца верасень…

      Колькі яблыкаў восень ружовая,

      Залацістая восень развесіла.

II

      Блудзяць хмаркі – вандроўнікі дальнія,

      Месяц косіць абмежкі ліловыя,

      Загарэлі затоны крыштальныя,

      Засмуцілася сінь вераснёвая.

III

      Плачуць гусі – асеннія здраднікі,

      Плачуць гусі, як сэрца дзяўчыны…

      Заглядзеліся ў даль канаплянікі

      Над бялявым вянком павучыння.

IV

      Эх вы, сцежкі, – дарожанькі вузкія,

      Эх ты, просінь, тыняная просінь…

      Хоць прыгожа вясна беларуская, —

      Прыгажэй беларуская восень.

V

      Як прыгожы сады вераснёвыя…

      Закахаўся я ў казачны верасень…

      Колькі яблыкаў восень ружовая,

      Беларуская восень развесіла.

      [1928]

      «Завечарылася бярозавая просінь…»

      Завечарылася бярозавая просінь,

      У далях вечар дым пераліваў.

      А Млечны Шлях

      На сіняватых плёсах

      Заранкамі дарогу вышываў.

      Мне марыцца:

      Нібыта той дарогай

      З адвечнасці вярнуліся гады…

      Я не паэт,

      А хлопчык басаногі, —

      За рубяжамі свет і гарады.

      Нібы з туманаў выплыла паданне

      Пра гэта возера,

      Як сведку дзіва-дзей;

      Я ўспамінаю першае каханне

      І першы хмель разбураных надзей.

      З тае пары я шмат перамяніўся

      (Цвітуць да часу ў жыце васількі),

      О вечар, вечар,

      Што завечарыўся,

      Куды сплылі ружовыя вянкі?!

      [1927]

      «Задыміўся імжою сыр-бор…»

      Задыміўся імжою сыр-бор,

      Дробны дожджык – туман заімжыўся…

      Мне прысніўся квяцісты прастор,

      Мне наш край беларускі прысніўся.

      Бачу сон:

      Дзе у цемры вякоў

      Смуткавалі рачныя затоны,

      Зняты палкія душы з крыжоў,

      І няма ні жальбы, ні праклёнаў.

      І вось тут прыдняпроўскую Русь

      Прадавала панам Кацярына,

      Прамяняў селянін-беларус

      Сашнікі і саху на машыну.

      У вячэрнюю цемру і стынь

      Не палае лучына у хаце,

      Прамяняў беларус-селянін

      Сінявую страху на палацы.

      І пад новай жалезнай страхой,

      Дзе спляліся світальныя цені,

      Нарадзіўся Шэкспір і Талстой,

      Заспяваў беларускі Ясенін…

      . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

      Мы ідзём не плятні апяваць,

      Мы складаем паэмы машынам…

      О краіна – азёрная гладзь,

      О мая дарагая краіна…

      1927

      Зазімак

      Мёрзлы месяц з-за гор васількамі

      Перасыпаў азёрную сінь.

      Стыне ўсё…

      Ледзянымі сярпамі

      Выйшла восень рабіну