Beş uşaq və O. Эдит Несбит

yükün yarısını boşaltmasan, gəmin dənizin dibinə gedəcək, – Robert gülərək dedi.

      Nəhayət, uşaqlar yola düzəldilər. Kəndə kimi tozlu yolla düz bir mil yol getmək lazım gəlirdi.

      Günəş adamı yandırıb-yaxırdı. Uşaqların ciblərindəki qızıllar isə sanki get-gedə ağırlaşırdı.

      – Onsuz da bu qədər pulu dərhal xərcləyə bilməyəcəyik, – Ceyn dedi. – Mən öz pullarımın bir hissəsini bax burada kolların altında gizlədəcəyəm. Bir də yaxşı olar ki, kəndə çatanda özümüzə bulka alaq, elə acmışam ki!

      Uşaqlar hərəsi pullardan bir ovuc götürüb kolların altında gizlətdilər. Lakin yenə də bu qədər yüklə yerimək çətin idi. Odur ki bir qədər sonra yenə ayaq saxlayıb qızılların daha bir hissəsini də gizlətdilər. Buna baxmayaraq onlar kəndə gedib çatanda hələ xeyli pulları qalmışdı.

      Başdan-ayağa toz-torpaq içində olan bu yorğun-arğın uşaqları görənlərin ağlına da gəlməzdi ki, onlar belə varlıdırlar!

      Uşaqlar kəndə çatar-çatmaz qarşılarına çıxan birinci skamyaya oturdular. Bu skamya «Mavi çöldonuzu» adlı mehmanxananın qarşısında idi.

      Anteya dedi:

      – Uşaqların belə yerlərə girməsinə icazə yoxdur, ora yalnız kişilər gedə bilərlər. Ən böyüyümüz Sirildir, qoy o getsin və mehmanxananın içindəki yeməkxanadan bir şüşə zəncəfilli limonad istəsin.

      Bundan sonra Siril mehmanxanaya yollandı. Qalan üç uşaq isə onun arxasınca baxırdı.

      – Susuzluqdan yanıram! – Robert dedi. – İtlər susayanda dillərini çölə çıxarıb ləhləyirlər. Bəlkə, belə eləyəndə sərinləyirlər, hə?

      – Yoxlamaq olar, – Ceyn dedi.

      Onlar dillərini çıxarsalar da, bunun bir faydası olmadı, əksinə, boğazları daha da qurudu. Üstəlik, ətrafdan gəlib-keçənlər onlara baxıb üz-gözlərini turşudurdular.

      Uşaqlar ağızlarını yumdular.

      Elə bu vaxt Siril əlində bir şüşə limonadla qayıdıb gəldi.

      – Qızıl pula xırdaları olmadı, – o, məyus halda dedi, – dovşan almaq üçün yığdığım puldan verdim. Hə, bir də sizə darçınlı bulka aldım.

      Bulkalar bayat idi, lakin zəncəfilli limonad işə yaradı, uşaqların susuzluğunu yatırdı.

      – Hə, indi mənim növbəmdir, – Anteya dedi, – aramızda yaşca ikinci böyük uşaq mənəm.

      Ancaq məlum oldu ki, onların icarəyə götürmək istədikləri poni və araba yaxınlıqdakı başqa bir mehmanxanadadır. Ona görə də Anteya «Şahmat lövhəsi» adlı həmin mehmanxanaya yollanmalı oldu.

      Çox keçmədən sevincək qayıdıb gəldi və dedi:

      – İşin öhdəsindən gəldim, arabaçı dedi ki, bu dəqiqə atı hazırlayacaq və bir qızıl pula bizi Roçesterə aparacaq. Üstəlik, orada bizi istədiyimiz qədər gözləyə bilər.

      – Aramızda ən ağıllı sənsən, – Siril heyranlıqla bacısına baxdı. – Bunu necə elədin?

      – Sənin kimi bütün qızıl pulları cibimdən çıxarıb göstərmədim. Həyətdə bir oğlana rast gəldim, atı təmizləyirdi, ona qızıl pulu göstərib soruşdum ki, bunun nə olduğunu bilir, ya yox? Dedi ki, yox, bilmir, yaxşısı budur, atasını çağırsın. Atası isə pula baxıb dedi ki, bu, qədim gineyadır[5], sonra isə soruşdu ki, mənimdir, ya yox? Cavab verdim ki, əlbəttə, mənimdir! Ardınca da dedim ki, əgər bizi Roçesterə aparsa, bu pulu ona verəcəyəm. Razılaşdı. Adı Krispindir.

      Uşaqlar ata qoşulmuş araba ilə kənd yolunda bir xeyli gedəndən sonra körpünün yanına gəlib çatdılar. Arabaçıdan xahiş etdilər ki, atı saxlasın.

      – Əgər atla araba almaq istəsəydiniz, birinci kimə üz tutardınız? – Siril arabadan düşəndə Krispindən soruşdu.

      – Bill Pismarşa, – arabaçı fikirləşmədən dedi. – Onu karvansaradan soruşa bilərsiniz. Əgər atanız at almaq istəyirsə, Billdən daha vicdanlı adam tapa bilməz.

      – Çox sağ olun! – uşaqlar arabaçıya təşəkkür edib onunla sağollaşdılar.

      Lakin onlar dərhal karvansaraya yollanmadılar. Hamı yaxşı bilir ki, pul qazanmaq çox çətindir, intəhası bütün pullarını bir göz qırpımında xərcləyib qurtara bilərsən.

      Uşaqlar əvvəlcə mağazalara baş çəkmək qərarına gəldilər. Məsələ burasında idi ki, Anteya bu səhər bilmədən öz şlyapasının üstündə oturub onu yöndəmsiz hala salmışdı. Odur ki girdiyi mağazada bir-birindən qəşəng şlyapaları görəndə əlini nə vaxt cibinə atdığını heç özü də bilmədi. Qara ipək paltar geyinmiş cavan və qəşəng satıcı qız Anteyanın ona uzatdığı qızıl pula təəccüblə baxıb özündən daha yaşlı satıcını çağırdı.

      – İndi belə pullardan istifadə olunmur, – satıcı qadın bunu deyib pulu Anteyaya qaytardı.

      – Axı bu, əsl qızıldır, – Anteya dedi. – Özümündür.

      – Ola bilər, – satıcı qadın dedi, – ancaq indi bu pullar dövriyyədə deyil, odur ki qəbul edə bilməyəcəyik.

      – Onlar elə bildilər ki, mən pulu haradansa oğurlamışam, – Anteya uşaqların yanına qayıdıb dedi. – Bütün bunlar ona görə baş verir ki, üst-başımız toz içindədir. Gərək özümüzə əlcək alaq.

      Uşaqlar lap balaca bir dükan tapıb içəri girdilər. Oradan iki cüt əlcək aldılar. Ancaq bu dəfə də dovşan almaq üçün topladıqları puldan verməli oldular. Çünki yaşlı satıcı qadın uşaqların uzatdığı qızıl sikkəyə gözlüyünün arxasından baxıb bu pula xırdasının olmadığını dedi.

      Uşaqlar səbəbini özləri də bilmədən həmin dükandan bir də saxta timsah dərisindən hazırlanmış pulqabı aldılar. Onun haqqını da Siril dovşan almaq üçün yığdığı puldan ödədi.

      Sonra uşaqlar oyuncaq, ətir, ipək yaylıq, kitab, açıqça satılan bir neçə mağazaya baş çəkdilər. Ancaq bu mağazaların heç birində qeyri-adi qızıl pulları xırdalayan olmadı.

      Bütün gün Roçesterin küçələrində avara-sərgərdan gəzib-dolaşan uşaqların üst-başını bir az da toz basmış, saçları dağılmış, tərləmişdilər. Üstəlik, bərk acmışdılar. Cibləri qızıl pulla dolu olsa da, heç kim onlara quru çörək belə satmaq istəmirdi.

      Əlacsız qalan uşaqlar yeni bir plan qurdular. Dördü də eyni vaxtda qənnadı dükanına girib satıcıya macal vermədən hərəsi piştaxtadakı kişmişli bulkalardan ikisini çirkli əlləri ilə qapıb cəld bir dişləm aldı.

      Qəzəblənmiş dükançı piştaxtanın arxasından çıxıb onlara tərəf cumdu.

      – Buyurun, nə qədər eləyirsə, buradan çıxın, – Siril özünü itirmədən ovcunun içindəki qızıl pulu ona uzatdı.

      Cənab Beyl – dükançını hamı belə çağırırdı – qızıl sikkəni alıb dişində yoxlayandan sonra cibinə soxdu və qışqırdı:

      – Rədd olun burdan!

      – Bəs

5

Gineya – qızıl pul