Zetknięcie kultury chrześcijańskiej z mitologią grecką.Na sąd, w którym sędziami są święci Piotr i Paweł, przybywają greccy bogowie. W imię wiary w jednego Boga, święci muszą ich unicestwić. Reakcje są różne – od pysznych uniesień, po gorące prośby. Niektórzy z nich zostają usunięci z chrześcijańskiego świata, ale inni, w imię wiary w cenną tradycję antyczną, zostają przystosowani do panujących realiów.Na Olimpie to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza z 1902, została wydana w „Tygodniku Ilustrowanym”. Pisarz przedstawia w nim konfrontację dwóch światów – zobowiązuje się znaleźć złoty środek między zachowaniem cennych wzorców antycznej kultury a hołdowaniu wierze w jednego Boga chrześcijańskiego.
Statek „Purpura” owiany był legendą. Potężny, solidny, wytrzymały nigdy nie przysparzał załodze żadnego kłopotu.Wkrótce lata jego świetności minęły i zaczął się psuć. Niestety załoga, przyzwyczajona do tego, że na statku nie trzeba nic naprawiać ani walczyć z żywiołem, nie potrafiła poradzić sobie, gdy nadeszła chwila katastrofy. Podjęła wręcz emocjonalne, bezsensowne działania. Wkrótce głosy, ostrzegające wcześniej o zagrożeniu, pouczyły pozostałych przy życiu członków załogi, że trzeba podjąć się wspólnej pracy, by okręt znów popłynął.Baśń Legenda żeglarska została opublikowana w 1900 roku przez redakcję „Tygodnika Illustrowanego”. Opisane losy załogi i okrętu można odczytać jako komentarz do dziejów Polski – zwłaszcza krytykę nieudanych powstań, niezrozumienie dla konieczności przemyślanego działania zamiast romantycznych zrywów.
Brahma, hinduski demiurg, stworzył dwie piękne łąki usytuowane obok siebie. Jedną z nich nazwał Życiem, a drugą – Śmiercią.Łąką Życie władał Wisznu, który bardzo dbał o swój lud – dał mu m.in. Miłość i Sen, by podwładnym żyło się lepiej. Kiedy zmęczeni ludzie zaczęli pragnąć wiecznego snu, pokierował ich na drugą łąkę. Okazało się, że można przejść tam w stan tak wspaniały, że wszyscy zaczęli chętnie szukać drogi do krainy wiecznego snu. Zaniepokojony Wisznu zwrócił się o pomoc do Brahmy…Nowela Dwie łąki to efekt popularnej w XIX wieku fascynacji filozofią Wschodu. Ukazuje on wierzenia związane z naturalnym porządkiem na świecie, wyjaśnienie zjawiska śmierci i procesu umierania. Dwie łąki powstały w 1903 roku.
Młody Diokles pogrąża się w modlitwie do Ateny. Prosi ją o to, by mógł poznać Prawdę, odkryć tajemnicę, nad którą dumają filozofowie.Jest gotów poświęcić wszystkie inne dziedziny życia, by móc poznać to, co nie było dane jeszcze nikomu. Jego modlitwa okazuje się skuteczna – Atena, po uświadomieniu Dioklesowi, że wyrzeka się wszystkiego innego – pozwala dostąpić wielkiej tajemnicy. Będzie to miało ogromne konsekwencje dla młodzieńca.Diokles to nowela (baśń ateńska) Henryka Sienkiewicza z 1906 roku. Pisarz, odwołując się do świata starożytnej Grecji, przedstawia w nim to, z czym wiąże się dążenie do nieznanych, niepojętych wartości, do Absolutu.
Abdolonim jest ubogim ogrodnikiem, który dostarcza warzyw ze swego ogrodu bogatemu kupcowi Marhabalowi. Pewnego razu wyznaje bogaczowi, że jest zakochany z wzajemnością w jego córce.Kupiec tłumaczy mu, że nie może pozwolić na to, by jego szlachetna córka poślubiła biedaka. Nie przekonuje go również to, że Abdolonim jest młody, silny, pracowity i pełen miłości ani nawet królewskie pochodzenie mężczyzny. Marhabal stwierdza, że jedynie gdyby młodzieniec nagle został królem, mógłby otrzymać rękę jego córki. Zakochani postanawiają wspólnie popełnić samobójstwo.Co się raz stało w Sydonie to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza z 1907 roku. Pisarz przedstawia w nim tragedię młodych ludzi, których łączy miłość, a dzielą różnice majątkowe. Ukazuje również to, jak zaskakujący może być los. Nowela nawiązuje do fascynacji Sienkiewicza podróżami i obcymi kulturami.
Hinduski bóg Kryszna jest zachwycony lotusem – zachwycającym, delikatnym kwiatem. Stwierdza, że nie ma wśród ludzi tak pięknych, jak lotus.Dochodzi jednak do wniosku, że może to zmienić i na wzór kwiatu stwarza cudowną dziewczynę. Będzie musiał podjąć próbę znalezienia dla niej właściwego miejsca.Bądź błogosławiona to adaptacja hinduskiej legendy, w której Henryk Sienkiewicz przedstawia zależności piękna i poezji. Utwór powstał w 1894 roku, jest realizacją fascynacji filozofią i kulturą Wschodu, mitologią i dalekimi podróżami.
Midrasze to przypowieści i anegdoty, które dzięki swojej łatwej w opowiadaniu formie, były przekazywane z pokolenia na pokolenie nauczając prawd judaizmu.Według tradycji żydowskiej są one częścią Tory, którą Mojżesz otrzymał od Boga, a którą zaczęto spisywać dopiero w pierwszych wiekach naszej ery. Niniejszy wybór 270 midraszy, dokonany przez Michała Friedmana, przybliża kulturę żydowską, jej zwyczaje i prawa przy pomocy niejednokrotnie zabawnych, a często przerażających, opowieści rabinicznych. Znajdziemy tu historie komplementarne do tych z chrześcijańskiego Starego Testamentu, jak również opowieści z życia żydowskich mędrców.
Pouczenia lub Sentencje Ojców, czyli Pirkej Awot, to jeden z traktatów Miszny, która jest częścią Talmudu.To zbiór aforyzmów, myśli i sentencji zebranych w czasie siedmiu wieków, spisane ostatecznie przez Rabbiego Jehudę. Aforyzmy dotyczą kwestii moralnych, etycznych, a zostały spisane na podstawie doświadczeń autorytetów. Z refleksji tych wynika, że najważniejsze w życiu są nauka, wiedza i inteligencja, ale fundamentem musi być sprawiedliość i cnoty obywatelskie, bo w rękach złoczyńców wartości te mogą być zgubne.