Timurlenk. M. Turhan Tan
.
Timurlenk
“Âlemi yaratan Tanrı yalnızdır; onun ortağı yoktur. Böyle olunca Tanrı’nın mülkü olan yeryüzüne sahip olan kişinin de ortağının olmaması gerekir.” (Timurlenk) Aksak Timur, tarihin gördüğü en büyük askerî ve siyasi dehalardan biri olarak kabul edilir. Girdiği 17 seferden zaferle çıkmasını bilmiştir. Cengiz Han yasasına bağlı kalmıştır. Hanlara boyun eğdirmiş, devletler yıkmış, İzmir’den Hindistan’a uzanan büyük bir imparatorluk kurmuştur. Semerkand onun zamanında bir ilim merkezi hâline gelmiştir. Ele geçirdiği topraklarda âlimlere zarar verilmesine müsaade etmemiştir. Tüm bunların yanında zalimce uygulamalarda bulunduğu da tarihî bir gerçekliktir. “Timurlenk” eseri, onun gibi bir savaş dehasının hem kişisel özelliklerini öğrenmek hem asker Timur’un nasıl bir ruhi yapı ve strateji ile başarıdan başarıya koştuğuna şahit olmak isteyen her okurun başvurabileceği bir kaynaktır. Türk okuyucusu tarafından pek bilinmeyen M. Turhan Tan, tarihî roman geleneğimizin en önemli isimlerinden biridir. Birçok önemli memuriyetlerde bulunduktan sonra Sivas mebusluğu da yapmış ve 1922 yılından itibaren kendini tamamıyla yazı hayatına adamıştır. En önemli eserlerini ise tarihî romancılık alanında vermiştir. Bazı eserleri Almanca, İngilizce ve Yunanca gibi dillere çevrilen, tarihî gerçeklikleri berrak ve sürükleyici bir üslupla aktaran Tan, Türk tarihinin zengin mirasını eserlerine ustalıkla taşımış ve okuyucusuna tarihî romanları keyifle okutan bir yazar olarak Türk edebiyatındaki yerini almıştır. Turhan Tan’ın ölümünden sonra unutulan ve Türk yazın hayatından çekilen eserleri, Türk okuyucusunun özellikle son zamanlarda ilgisini çeken ve neredeyse güncelleşen konulara değinip ele aldığı dönemlere ışık tutmakta, günümüzdeki kimi tartışmalara cevaplar getirmektedir.