Теодор В. Адорно
Список книг автора Теодор В. АдорноAvtoritar şəxsiyyətin necəliyi
Amerikada yaşadığı illərdə Adorno öz həmkarları ilə birlikdə müxtəlif təbəqədən olan insan tipləri arasında sosioloji və psixoloji araşdırmalar apararaq onların “demokratik” və ya ”avtoritar“ hakimiyyətə nə dərəcədə meylli olduqlarını öyrənmişdir. Bu araşdırmaların məhsulu olaraq ”Avtoritar Şəxsiyyətin Öyrənilməsi“ (1950) əsəri meydana gəlmişdir. Bu əsər insan təbiətinin və davranışlarının öyrənilməsində əvəzsiz mənbədir və açıq-aşkar görünür ki, o zamanın nasist Almaniyasında baş verən dəhşətlərin təsirilə yazılmışdır. Lakin ”Avtoritar Şəxsiyyətin Öyrənilməsi“ kitabında diqqət mərkəzinə gətirilən məsələlər təkcə Adof Hitlerin şəxsiyyəti və Üçüncü Reyxin varlığıyla məhdudlaşmır, burada ümumən insan şəxsiyyətinin avtoritar təbiəti araşdırılır. Əsər özünün əhatə dairəsi və tarixi dəyər daşımasıyla unkaldır və Adornonun gəldiyi nəticələr bu günə qədər öz qüvvəsini itirməyib, bu nəticələrdən narahatlıq hissi keçirənlər də az deyil.
Avtoritar şəxsiyyətin necəliyi
Amerikada yaşadığı illərdə Adorno öz həmkarları ilə birlikdə müxtəlif təbəqədən olan insan tipləri arasında sosioloji və psixoloji araşdırmalar apararaq onların demokratik və avtoritar hakimiyyətə nə dərəcə meylli olduqlarını öyrənmişdir. Bu araşdırmaların məhsulu olaraq Avtoritar Şəxsiyyətin necəliyi əsəri meydana gəlmişdir. Bu əsər insan təbiətinin və davranışlarının öyrənilməsində əvəzsiz mənbədir və açıq-aşkar görünür ki, o zamanın nasist Almaniyasında baş verən dəhşətlərin təsiri ilə yazılmışdır. Lakin «Avtoritar Şəxsiyyətin Necəliyi» kitabında diqqət mərkəzinə gətirilən məsələlər təkcə Adolf Hitlerin şəxsiyyəti və Üçüncü Reyxin varlığıyla məhdudlaşmır, burada ümumən insan şəxsiyyətinin avtoritar təbiəti araşdırılır. Əsər özünün əhatə dairəsi və tarixi dəyər daşımasıyla unikaldır və Adornonun gəldiyi nəticələr bu günə qədər öz qüvvəsini itirməyib, bu nəticələrdən narahatlıq hissi keçirənlər az deyil.
Minima Moralia
Theodor W. Adorno nun şah əsəri sayılan “Minima Moralia” 1951-ci ildə nəşr olunub. Müəllif bu kitabında, demək olar ki, onu maraqlandıran bütün mövzuları – fəlsəfi məsələləri, gündəlik həyat, siyasət, ədəbiyyat və musiqi, faşizm, irqçilik, hakimiyyət, fəhlə hərəkatının tarixi və başqa problemləri – diqqət mərkəzinə gətirmiş və öz baxış süzgəcindən keçirmişdir. Kitab qısa fraqmentlər şəklində yazılıb. Kitabın iç yarımbaşlığı Zədələnmiş Yaşam Haqqında Düşüncələr adlanır. Bu yarımbaşlıq həm Adorno nun şəxsi tarixini açıqlamaq həm də o tarixlərdən etibarən formalaşmağa başlamış olan ictimai həyatı ortaya qoymaq baxımından olduqca mənalıdır. Modern həyat yadlaşma nəticəsində zədələnmişdir və başqa yandan Adornonun Nasist iqtidarı zamanı sürgündə, yəni fərdi anlamda da ayrıca olaraq zədələnmiş bir həyatı vardır. Fraqmentlər, həm bu ümumi həm də özəl tarixi izləyərək oxuna bilər. Adorno nun öz sözüylə desək, bu kitab çoxdan unudulmuş olan düzgün yaşamaq qaydaları haqqındadır. Bu baxımdan kitab yeri gələndə ümidli axtarışları dilə gətirir və yeri gələndə də bədbin və kədərli bir çıxılmazlığı nəzərə çarpdırır. Bir çox başqa arqument və təklifin olmasıyla birlikdə, Adorno nun bütün tənqidlərini və dəyərləndirməsini kitabdakı bu sözlərilə ortaya qoymaq mümkündür: Yanlış yaşam doğru yaşanmaz Minima Moralia, eksiztensializm və psixoanaliz kimi bir sıra düşüncə sistemi ilə yanaşı olaraq; Kant, Nietzsche, Heidegger kimi bir çox mütəfəkkirlə aparılan tənqidi dialoqun məhsuludur. Kitabda şəxsi məsələlərdən ümumi tarixə və mövzuyla bağlı bütün sistemlərə uzanan bir açıqlama üslubundan istifadə edilir və buradan çıxan nəticələr fəlsəfi yöndə inkişaf etdirilir. Bundan əvvəl Alatoran Yayınlarında Theodor W. Adorno nun “Avtoritar Şəxsiyyətin Necəliyi” (2016) əsəri çap olunmuşdur.
Minima Moralia. Размышления из поврежденной жизни
Впервые на русском языке выходит книга выдающегося немецкого мыслителя XX века Теодора Адорно (1903–1969), написанная им в эмиграции во время Второй мировой войны и в первые годы после ее окончания. Озаглавленная по аналогии с «Большой этикой» («Magna moralia») Аристотеля, эта книга представляет собой отнюдь не систематический философский труд, а коллекцию острокритических фрагментов, как содержание, так и форма которых отражают неутешительный взгляд Адорно на позднекапиталистическое общество, в котором человеческий опыт дробится, рассыпается и теряет всякие ориентиры. Выходом из этого положения должно быть, по мысли автора, интеллектуальное сопротивление – как нацизму, так и капиталистической культурной индустрии.
Культурная индустрия. Просвещение как способ обмана масс
«Культурная индустрия может похвастаться тем, что ей удалось без проволочек осуществить никогда прежде толком не издававшийся перевод искусства в сферу потребления, более того, возвести это потребление в ранг закономерности, освободить развлечение от сопровождавшего его навязчивого флера наивности и улучшить рецептуру производимой продукции. Чем более всеохватывающей становилась эта индустрия, чем жестче она принуждала любого отдельно стоящего или вступить в экономическую игру, или признать свою окончательную несостоятельность, тем более утонченными и возвышенными становились ее приемы, пока у нее не вышло скрестить между собой Бетховена с Казино де Пари. Культурная индустрия убивает двух зайцев одним ударом: то истинное искусство, что она уничтожает вокруг себя, она с легкостью воспроизводит в рамках собственной системы как искусство ложное…»
Проблемы философии морали (сборник)
В основу этой книги легли семнадцать лекций, прочитанных Теодором В. Адорно в 1963 году и в начале 1990-х восстановленных по магнитофонным записям. В этих лекциях, парадоксальным образом изменивших европейские представления о философии морали, немецкий ученый размышляет об отношении морали и личной свободы, закона и религии и решает важнейшие проблемы современной философской науки.
Исследование авторитарной личности
Что такое авторитарная личность? Почему авторитарный лидер быстро подчиняет себе окружающих и легко ими манипулирует? Чем отличается авторитарная личность от социопатической, хотя и имеет с ней много общего? Почему именно в XX веке появилось столько диктаторов, установивших бесчеловечные, тоталитарные режимы при поддержке миллионов людей? На эти и многие другие вопросы отвечает Теодор В. Адорно в своем знаменитом произведении, ставшем классикой философской и социологической мысли!