Исландские королевские саги о Восточной Европе. Татьяна Джаксон

sigr ok mikit her fang. Sva segir Hallfreyðr vandræða skalld. i drapu þeiri er hann orti vm Olaf konung.

      Hilmir let at holmi.

      hræskoð roðin bloði.

      huat of dylði þess hölda

      hörð ok austr i Gördum.

      Eptir orrostona la Olafr konungr með liði sino fyrir Borgundar holmi. fengu þeir þar storm ueðrs ok storan sea. sva at þeir mattu þar eigi við halldaz. sigldo þeir þa suðrundir Víndland. […] (В. I. S. 107–111)

      12 59. <Þ>At var einn dag at Dixin ræðis maðr kom inn iherbergi til drotningar. _u hun frettti tiðinda. hann suar(ar). Ek kann engi tiþindi at segia nema þau er þu he-fuir frett. at vkuNÍr menn его her við land komnir með mðrgum skipum. ræðr þar fyrir liði einn agiætr maðr bædi at ætt ok aa syndum er nefniz Oli en girðzki ok kveðz uera einn kaup maðr. […] (В. I. S. 111–112)

      10 75. (Þ)A er Olafr konungr T(ryGva) s(on) hafði uerit.iij. vetr æ Vínd landi.gerðuz þau tiþindi er honum ok mörgum auðrum þar ilandi fekk mikillar hrygdar at drottni[n]gin Geira kona hans tok sott þa er hana leiddi til bana. Olafi konungi þotti þat sva mikill skaði. at hann festi ecki yndi á Vind landi siþan. Reð hann ser þa til slcipa. ok sigldi fyrst til Danmerkr. ok ætlaði þaðan austr j Garða. Ma þat ok likligt þickia. at við sinn harm mundi hann þangat fyrst venda sem hann hafði aðr lengzt verit. ok sino raði bezt unat. En er þeir lagu til byriar við Danmðrk. geek Olafr konungr aa land upp einn dag með nockura menn ok toko strand hðgg sem her manna siðr er til. V[ið] þat uurðu varir landz menn ok samnaðuz sam[an]. ok sottu eptir þeim með miklu fiolmenni. […] (В. I. S. 150–151)

      11 76. (E)ptir þenna at burð helt Olafr skipum sinum austr i Garða. fekk hann þarall goðar [við]tokur af Valldam[ar] konungi ok Allogie drottningv. var hann i Holm garði vm vetr[inn] með sina menn. Eina nott bar fyrir hann i suefni mikla syn ok merkiliga. honum syndiz einn mikill steínstolpi standa i lopt vpp sva hátt sem hann matti sea. Þessi steinn var vtan sem klappaðr væri gradum eþr pallum. hann þottiz ganga upp eptir steínínum sva langt at hann var kominn vpp vm sky. þar kendi hann sva sætan ilm. at hann hafði alldri fyrr slik[an k]ent Hann litaðiz þa vm. ok sa alia uega hia ser fagra staði blomgaða með allri unaðsemð. þar sa hann biarta menn skrydda huítum klæðum. ok prydda allri skínandi dyrð. fulla fagnaða. meiri en fra megi segia. Þvi næst heyrði hann raudd yfir sik upp sva segiandi til sin. heyrþu Olafr ef[ni] goðs mannz. Margfalldaz munu verk þin til goðra luta. ok æ gætliga æuaxtaz guði til dyrþar en þer til sæm[d]ar bæði ibraað ok lengdar. þviat þu tignadir alldri bölvut skurð goð ok veittir þeim enga heiðingliga þionkan. þvi man nafn þítt viðfrægiaz vm verölldina. en þo skort[ir] þik enn mikit at þu ser algíorr [guðs þio-nostu maðr] þviat þu hef[ir] en eigi fulla skynsemð e(ðr) vissu af guðligum lutum. ok þu ert eigi hreinsaðr iheilagri skirn. þa hræddiz Olafir ok mælti með mikilli æ hyGÍu. huerr ertu drottinn at ek megi æ þik trua. Rauddin svar(aði) honum. Far þu til Grick landz. þar mun þer kunnigt gert nafn ok dyrð drottins guþs þins. Ok ef þu truir æ hann rettliga ok varðueitir hans boðorð dyggiliga. þa mantu þer ok mörgum oðrum visa af dauckum villu u[e]gum heiðins aatrunadar aa biartar götur heilag[rar truar] þviat gud hefir þik til þess valðan at leiða marga lyði honum til handa. [ok] þar fyrir muntu oðlaz eilifa sælu. ok meiri dyrð en þu hef[ir] nu sieð her. Sem hann hafði þessa luti sieð ok heyrt. ætlaði hann at stiga niðr af steininum. þa sa hann niðr fyrir sik marga hræðiliga staði. fulla af logandi kuolum. ok heyrði ylur ok ör vilnan ok aumligan grat sal[na] þeira er þar voro kualdar. þar þottiz hann kenna marga höfðingia ok vin[i] sína. þa er truat hðfðu aa heiðin goð. ok þar sa harm ogurliga kuöl fyrir buna Valldamar konungi. ok Allogie drotningv. Við þessa s[yn] alia sa-man varð hann miok otta sleginn. ok sva feck honum mikils at hans augu voro full af tarum er hann vaknadi.

      Ok hinn sama morgin er hann var klæddr bað hann lið sitt buaz i brott þaðan. helt hann þa sem skiotaz skipum sinum til Grick landz. þar fann hann marga aa giæta kennimenn. þa sem honum [gerð]u kunnigt nafn drottins Iesu Kristi, ok segiz at þa væri Olafr primsignaðr. Siðan bað hann biskup þann er Pall het. at hann færi i Garð[a Riki] ok boðaði þar guós kristni heiðnum þiodum. Pall biskup var mikill Guðs vin. hann sagði at hann mundi fara i Garða Riki ef Olafr færi (fyrir) ok tulkaði hans erendi. sva at höfþingiar stæði eigi imoti. at hann mætti þar grund valla Guðs kristni. for Olafr konungr þa aptr i Garða ok boðaði þar helga tru. fyrst eínsliga konungi ok drotningu. stoð konungr i fyrstu fast imoti. en drottningh var alt aftaka minni. en þo lcorn [sva vm s]iðir meðr aa eggian drotningar at konungr let stefna fiolmennt þing.

      En er þar var saman komit margt stormenni ok fioldí folks, ok þingit var sett, stoð Olafir upp ok sagði sva. Ek vænti herra konungr at þer munit skilia með vitro yðuarri at þat sem ek hefi fyrir yðr nockut orði aa komit. at yðr ok öllum oðrum rikum ok urikum er mörgum lutum betra at trua aa einn sannan guð skapa[ra] sinn. þann er gerdi himin ok iorð ok alia luti syniliga ok vsyniliga ok ollum gefr eilifa sælu utan enda aa sik rettliga truandum ok ser truliga þionandum. helldr en villaz i sva miklum myrkrum at trua aa falsot skurð goð. þau er þvi siðr mega aðrum nðckura hialp ueita at þau sialf mega huargi hræraz ór stað nema þau se af aðrum borin e(ðr) dregin. sva sem ek sagða yðr laungu þa er ek uissa ecki til guös. at mer syndizt alt at eínu v vitrligt þeim at þiona. fyrir þvi skal ek allan minn starfa ok aastundan til leggia. ok alldri af letta at boða yðr guós nafn fyrr en ek hefir yðr konungr ok allan þenna lyð leiðt af þeim dimma villu stíg sem þer hafit allz of lengi gengit aa biarta vánar gðtu eilifrar hialpar.

      ValldamaR konungr svar(aði) ræðu hans ok s(agði) sva. Af þeim smá geislum er skína af þinum fagrligum for tðlum til minnar skynsemdar. hopar mer til vanar at sið ferði kristinna manna se betra en vart. En langr vani forns aatrunadar helldr mer aptr sva at ek hugfesti litt þat er þar til heyrir. ok þat aNat at mitt hugskot segir varla hæfa minni fat vitzku. at kasta þeim aa trunadi. er minir frændr ok lang feðgar hafa halldit æfinliga alia sina daga. huerr eptir aNan. þvi uil ek vm þetta vanda mal heyra til lögur. fyrst drotningar er miklu er vitrari en ek. siþan allra aNaRa hðfðingia ok varra rað giafa. Varð þa mikill romr at mali konungs.

      En er hlioð fekkz tok drotníngin sva til mals. Þessi maðr Olafr kom til þín ko-nungr þa er hann var bam at alldri. ny kominn or utlegð ok mikilli aa nauð. tokt þu hann vt lendan ok v kunnan aa þinar nadir sva at þu fæddir hann ok fostraðir sva elskuliga sem þinn eigin son. lcunni hann ser þat sva i nyt at færa at hann efldi ok aukaði yduart Riki með ollum goð uilia þegar hann matti nöckut at færaz fyrir alldrs sakir ok þroska. þaðan af varð hann hugþeckr ollum godum mðnnum Nu var hann aa brotto vm hrid. ok gerðiz hollr ok heilraðr þeim höfþingium er hann átti eigi iafn mikit goðs at ðmbuna sem yðr. syniz hann ok aa hyggiu samliga ok með mikilli alvöro fram flytia þat aa heyriliga erendi er hann ferr með er ollum vitrum mðnnum mun synaz heilsamligt. Þar fyrir gefr min samvitzka mer val at skilia. at moþir yður konungr man þenna mann hafa fyrir sieth forðum daga. ok margir aðrir spekingar ok visdoms menn þessa rikis fyrir sðgðo. at einn ut lendr maðr mundi her upp fæðaz. sa er eigi at eins mundi pryða þetta Riki með biðrtu liosi sinnar vitro ok visdoms. helldr ok viða aNarstaðar mundi hans goð leikr fagrliga blomgaz. sa ek þetta laungu aa hans yfir bragði. ok fannz mer þa þegar ok sva æ siþan fleira til hans en aNaRa ungra manna. Nu er þetta sannara en þat er vandir menn grunuðu at v dygð mundi undir bua ockrum kiær leikum. Lauk drottningh með þvi sinni tðlu at allir lofaðu hennar snilld ok uitr leik. lyktaðiz með þvi þingit at með Guðs miskunn ok aa eggian drotningar hetu allir at taka retta tru. J þann tíma kom Pali biskup af Grikk landi i trausti Olafs konungs ok skirði Valldamar konung ok Allogiam drotningu ok allan þeira lyð ok styrkti þau i heilagri tru. […]

      Þessir lutir sem nu voro sagðir vm kristni boðan Olafs TryGva sonar i Garða RÍki его eigi v truanlighir þviat eín bok aagiæt ok sann froð er heitir Ymago mundi kveðr skyrt aa at þessar