Bir sevgi tarixçəsi. Erik Siqal
Читать онлайн.| Название | Bir sevgi tarixçəsi |
|---|---|
| Автор произведения | Erik Siqal |
| Жанр | |
| Серия | Ekranlaşdırılmış əsər |
| Издательство | |
| Год выпуска | 0 |
| isbn | 9789952243284 |
Silviya Herşerə və Con Fləksmana
…namque… solebatis Meas esse aliquid putare nugas…
(«…mənim cızma-qaralarımın mənasız olmadığına, yəqin ki, inanırsınız…»)
1
Artıq həyatdan köçmüş iyirmi beş yaşlı bir qız haqqında nə demək olar?
Deyə bilərəm ki, o, gözəl idi. Ağıllıydı. Mosartla Baxın vurğunuydu. «Bitlz»i sevirdi. Bir də məni. Yadımdadı, o, yenə məni bu musiqiçilərlə eyni dəstəyə qatıb-qarışdırdığı günlərdən birində soruşmuşdum ki, yaxşı, bəs sən bizi hansı ardıcıllıqla sevirsən? Gülə-gülə cavab vermişdi: «Əlifba sırası ilə». Onda mən də gülmüşdüm. Amma indi oturub fikirləşirəm, tapmağa çalışıram: görəsən, o məni bu siyahıya adımla daxil edirmiş, yoxsa soyadımla? Əgər adımı nəzərdə tuturmuşsa, mən siyahının lap axırına düşürəm, Mosartın dalınca sürünürəm; yox, soyadımı götürürmüşsə, bir az irəliləmək imkanı qazanıram, Baxla «Bitlz»in arasına soxula bilirəm. İstənilən halda birinci olmamağım bəzi axmaq səbəblər üzündən məni əməlli-başlı əsəbiləşdirir. Xüsusilə ona görə ki həmişə, hər yerdə birinciliyə alışmışam. Yəqin, irsi əlamətdir, nəsilliklə belə olmuşuq.
Sonuncu kursun payızında meylimi Redkliff kitabxanasına salmışdım. Ona görə yox ki, pişik ətə baxan kimi mən də buradakı qızların ayaqlarına baxmağa gəlirdim. Hərçənd, nə gizlədim, imkan düşəndə əldən vermirdim. Amma ən əsası, Redkliff kitabxanası sakit bir yer idi, burada hansısa tanış adama rast gəlib onun çənəsinin altına düşmək təhlükəsi yox idi, dərsliklərə olan tələbat isə bizim universitetin kitabxanasındakı qədər yüksək deyildi.
Ertəsi gün növbəti tarix imtahanımı verməliydim. Harvard tələbələrinin səciyyəvi xəstəliklərindən biri də budur ki, onlar fənn müəlliminin tapşırdığı kitabları son ana qədər əllərinə almırlar. Tələsmədən kitabxananın qeydiyyat bölməsinə yaxınlaşdım və məni sabahkı biabırçılıqdan xilas edəcək dərsliyi istədim. Bölmədə, piştaxtanın arxasında iki qız dayanmışdı: biri – tennisçiyə bənzər uzundraz şey idi, digəri isə eynəkli siçanı xatırladırdı.
Mən «Dördgöz Siçan»ı seçdim.
– «Orta əsrlərin tənəzzülü» kitabınız varmı?
O, ötəri baxışla məni süzdü.
– Bəs sizin necə, öz kitabxananız varmı?
– Bura baxın, Harvard tələbələrinə Redkliff kitabxanasından istifadə etməyə icazə verilir, – deyə azacıq əsəbiləşdim.
– Söhbət məsələnin qanuni tərəfindən getmir, Preppi1, – deyə «dördgöz» təhərini pozmadan cavab verdi, – mən etikadan danışıram. Harvardda sizin beş milyon kitabınız var. Bizsə bir neçə min kitabın ümidinə qalmışıq.
İlahi, sən bir bunun yekəxanalığına bax! Bəziləri hesab edirlər ki, Redkliffin qızlarının sayı Harvardın oğlanlarının sayından beş dəfə azdırsa, deməli, qızlar da burada beş dəfə bizdən ağıllı olmalıdırlar2. Görünür, bu qız həmin özündənmüştəbehlər zümrəsindəndir. Adətən, mən belələrinin buynuzunu dərhal sındırıram, amma indi zəhrimara qalmış kitabsız keçinə bilməzdim.
– Qulaq as, bu lənətə gəlmiş kitab mənə çox lazımdır.
– Olmazmı ki, danışığına fikir verəsən, Preppi?
– Axı niyə belə əminsən ki, mən özəl hazırlıq kurslarını bitirmişəm?
– O dəqiqə görünür ki, böyük ağıl sahibi deyilsən, amma varlısan, – deyə o, eynəyini çıxardı.
– Səhv edirsən, – etiraz etdim. – Əslində, mən ağıllı və kasıbam.
– Oh, Preppi, yox, ağıllı və kasıb mənəm.
İndi o, dimdik üzümə baxırdı. Şabalıdı gözləri var idi. Yaxşı, mübahisə etməyəcəyəm, bəlkə də, varlı olduğum, həqiqətən, sifətimdə yazılıb. Amma heç kimin, hətta gözəl gözləri olan bir Redkliff qızının da məni maymaq adlandırmasına dözmərəm.
– Bəs sən özünü niyə belə ağıllı hesab edirsən? – soruşdum.
– Çünki dünya dağılsa da, sənin kimisiylə qəhvə içməyə getmərəm.
– Bura bax, mənim səni heç hara dəvət etmək fikrim yoxdur.
– Elə buna görə də deyirəm ki, axmaqsan, – o cavab verdi. – Sübut istəyirdin, bu da sübut.
İcazənizlə, niyə bu ötkəm qızı qəhvə içməyə dəvət etdiyimi sizə başa salım. Ən gərgin məqamda uzaqgörənliklə geri çəkilməyim, yəni onu qəhvə içməyə aparmaq fikrinin çoxdan ağlıma gəldiyini deməyim arzusunda olduğum kitabı əldə etmək imkanı verdi. Kitabxana bağlananadək o, iş yerini tərk edə bilməzdi. Deməli, mənim ixtiyarımda kifayət qədər vaxt qalırdı ki, kral hakimiyyətinin on birinci əsrin sonlarında dinin təsirindən azad edilərək qanunla idarə olunmağa başlanması haqda bir neçə sanballı cümlə yadda saxlayım. Nəticədə imtahanda «A minus»3 aldım – kitabxanaçı qız ilk dəfə piştaxtanın arxasından çıxanda mən də onun ayaqlarına həmin qiyməti vermişdim. Demək olmaz ki, onun libasını da eyni dərəcədə yüksək dəyərləndirmişdim, məncə, bu qız çox ala-bəzək geyinmişdi. Xüsusilə çiynindən asdığı qəribə çantasını bəyənməmişdim – hindlilərin çantasına bənzəyirdi. Amma yaxşı ki, lağ etməmişdim, çünki sonradan məlum olmuşdu ki, onu özü tikib.
Biz yaxınlıqda yerləşən «Cırtdan» restoranına getdik. Restoranın adına baxmayaraq buraya təkcə liliputları yox, hamını buraxırdılar. Mən iki qəhvə və şokoladlı «brauni» ilə dondurma sifariş verdim (onun üçün).
– Mən Cennifer Kavilleriyəm, – deyə o özünü təqdim etdi, – italyan əsilli amerikalıyam.
Guya özü deməsəydi, haralı olduğunu soyadından başa düşməyəcəkdim.
– Musiqi sahəsində ixtisaslaşıram, – Cennifer əlavə etdi.
– Mənsə Oliverəm, – cavab verdim.
– Bu sənin adındır, ya soyadın? – o maraqlandı.
– Adımdır, – dedim və soyadımı, tam olmasa da, söyləməli oldum. – Oliver Barrett.
– O-o, – Cennifer canlandı. – Barrett tanınmış şairin soyadıdır4.
– Hə, – deyə mızıldandım. – Amma qohum deyilik.
Araya sükut çökdü. Ürəyimdə sevindim ki, nə yaxşı, Cennifer şairi yada saldı, başqaları kimi, soyadımı eşidər-eşitməz, «Barrett Holl»u5 xatırlamadı. Harvardın həyətindəki bu nəhəng və yassar binanı tikdirib universitetə bağışlamış kişi ilə yaxın qohumluq əlaqəm olduğundan həmişə utanc hissi keçirmişəm. «Barrett Holl» – mənim ailəmin ölçüyəsığmaz varidatını, şöhrətpərəstliyini və Harvardizm xəstəliyini gözə soxan monumental abidədir.
Cenni nəzakətlə susmaqda davam edirdi. Yəni bizim söhbət üçün mövzumuz belə tez bitmişdi? Bəlkə, tanınmış şairə aidiyyətimin olmamağı onu məyus etmişdi? Nə baş vermişdi? Qız qarşımda oturub dinməzcə gülümsəyir və sifətimə baxırdı. Pərtliyimi gizlətmək üçün onun masanın üstünə qoyduğu dəftərləri götürüb vərəqləməyə başladım. Maraqlı xətti var idi: balaca, itiuclu hərflərlə yazırdı, böyük hərflərdən isə ümumiyyətlə istifadə etmirdi. (Nədir, bu da özünü e.e.kamminqsin6 ardıcıllarından hesab edir?) Cenninin qeydlərini nəzərdən keçirir, onun adları çox romantik səslənən kurslarının nədən ibarət olduğunu dərk edə bilmirdim: «Müq.ədəb.105», «Musiqi150», Musiqi201»…
– «Musiqi201»?
Qızlar üçün humanitar Redkliff kolleci 1879-cu ildə oğlanlar üçün Harvard universiteti (1636) ilə eyni şəhərdə yaradılıb. 1963-cü ildə kolleclə universitet arasında başlanmış sıx əməkdaşlıq 1999-cu ildə bu ali məktəblərin birləşməsi ilə nəticələnib. Kollec universitetin nəzdində Perspektiv Tədqiqatlar üzrə Redkliff İnstitutuna çevrilib.