ООО «ДНТ-НКНХ»
Все книги издательства ООО «ДНТ-НКНХ»Нижнекамск. Жизнь и судьба
В сборник “Нижнекамск. Моя жизнь и судьба” вошли стихи и проза Нижнекамских поэтов и писателей нефтехимиков литературного объединения «Данко». Михаила Федосенко считают основоположником нижнекамской русскоязычной поэзии. Именно он стоял у истоков образования литературного объединения «Данко». Автор более 2 тысяч лирических стихотворений, 4 поэм – «Колокол неугасимый», «Перепись памяти», «Нашествие опят», «Сказание о Федосенко», а также более 300 песен и романсов, сотен переводов с татарского, белорусского и украинского. Федосенко являлся членом Союза российских писателей. Он автор многих поэтических сборников и книги очерков «Мы – из Нижнекамска». Его творчество оставило яркий след в жизни нашего города. Сегодня руководителем литературного объединения «Данко» является Дмитрий Филиппов, поэт, сатирик. Его сатирические рассказы печатались в журнале «Чаян». Он пробует себя в различных жанрах: пишет стихи, короткие рассказы, юмористические миниатюры, заметки, статьи. Его мысли, облаченные в стихотворную строчку или небольшой рассказ, – это раздумья о жизни, о современности, о близких людях. Дмитрий Филиппов сотрудничает с редколлегиями многих российских, республиканских и городских изданий. Его произведения не раз публиковались. на страницах «Литературной газеты», «Семьи», журналов «Юность», «Аргамак», «Идель», «Чаян» и др. Есть люди, которые в себе сочетают разные грани таланта. К ним относится и Альфия Юдина поэт, художник и…руководитель отдела управления промышленного предприятия, на днях она отметила свой юбилей, с чем её мы и поздравляем! Стихотворения Юдиной дышат оптимизмом и желанием жить в согласии с собой, природой, обществом. Итогом её творчества за 16 лет стал сборник «Добрым светом обниму», вышедший в 2011 году. В этом сборнике, кроме стихов, представлены и её живописные работы в стиле батик. На её стихи пишутся песни. В 2013 году на отборочном этапе республиканского конкурса «Гимн молодёжи Татарстана», прошедшем в Нижнекамске, гимн на её стихи стал одним из лучших. Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Рамиль Гафаров Чтецы: Альфия Юдина, Михаил Федосенко, Дмитрий Филиппов Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя
Верлибры
Лилия Газизова – поэт, эссеист. Родилась в Казани (Россия, Республика Татарстан) в семье профессора истории. Окончила Казанский медицинский институт и Московский Литературный институт им. М. Горького (1996). Шесть лет проработала детским врачом. Ныне – руководитель секции русской литературы и художественного перевода Союза писателей Татарстана. Автор десяти книг стихов, в том числе в переводе на английский, польский, румынский и турецкий языки. Первая книга «Черный жемчуг» опубликована в начале 90-х с предисловием А. И. Цветаевой. Известна и как переводчик татарской поэзии на русский язык. Составитель ряда антологий русской и татарской поэзии. Стихи переводились на английский, арабский, немецкий, польский, сербский, македонский, турецкий, армянский, румынский, латышский языки. Публиковалась в журналах «Знамя», «Арион», «Дружба народов», «Октябрь», «Современная поэзия», «Кольцо А», «Дети Ра», «Крещатик», «Сибирские огни», «Юность», «Зинзивер», «Футурум АРТ», «Поэзия сегодня» (Польша), «Татарстан», «Идель», «Казань», в «Литературной газете», «Литературной России», альманахах «Истоки», «День поэзии» и других. Лауреат литературных премий им. Г. Державина, им. А. Ахматовой (журнала «Юность», 2012), им. В. Берестова (2012), премии «За вклад в культурное сотрудничество» Международного фестиваля «Европейская весна поэтов» (Кишинёв). Дипломант всероссийского конкурса им. А. Боровика («Честь. Мужество. Мастерство»). Организатор Международного поэтического фестиваля им. Н. Лобачевского (Казань) и Международного Хлебниковского фестиваля ЛАДОМИР (Казань – Елабуга). Участник международных литературных фестивалей в Польше, Румынии, Черногории, Армении, Турции, Молдове и др. Член Союза российских писателей. Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Сююмбике Савельева Тескт читает – Лилия Газизова Звукооператор – Рамиль Гафаров Фотограф – Маша Сивова Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя
Милли моңнар (сборник стихов для взрослых)
Даһилар гомере гасырлар белән генә исәпләнә. Тукай – шигърият тарихында бер могҗиза ул. Талант куәте белән ул иң югары кимәлдәге даһи. Күтәргән фәлсәфи-инсани фикерләре белән дә, сәнгатьчә оста, нәфис һәм көтелмәгән ачышлары белән дә, традицияләрне үзендә туплап, тулы чагылдыруы белән дә, милли шигырьне яңа баскычка күтәргән новаторлыгы белән дә даһи шагыйрь ул Тукай. Тукай – әнә шул максатка татар әдәбиятында тиз арада ирешкән бөек шагыйрь, һичшиксез, ул татар поэзиясендә чын мәгънәсендәге халыкчанлыкның шигъри серен, матурлыгын ачып, аны иң югары идеал итеп раслады һәм сурәтләде. Тукай— безнең замандашыбыз, чөнки ул калдырган иҗат мирасы һәм халыкка күрсәткән изге хезмәте – аның тарих белән һаман да алга барачак һәм һич-кайчан үлмәячәк җанлы сыны, барлыгы, яшәве. Чын сәнгатьне, чын шигъриятне тудырган затлар бервакытта да үлмиләр. Халык рухын били алган сәнгать иясе үлемсез. Тукай да шундый. «Тукай шикелле зур шагыйрьләрнең поэзиясе – ул тормыш күренеше, ул тормыштан аерылгысыз, ул тормыш белән бергә алга бара, югары күтәрелә һәм һәрвакыт тере булып, тереләр белән бергә яшәр». Әйе, «тереләр белән тереләрчә сөйлэшә-сөйлэшә», Тукай безнең арада яши, кешелекнең прогрессы, ирек һәм бәхете өчен көрәш сафларында бара. 1. Борын 2. Кушмый ишәк җырлый 3. Төркия янгын эчендә 4. …га 5. Мияубикә 6. Карга 7. Сакмар суы көенә 8. Җил 9. Эшкә өндәү 10. Иртә 11. И, төрек 12. Шигърият һәм нәсер 13. Иһтида 14. Уңга да мин әйләнәм 15. Яшен яшьнәгәндә 16. Һәзат дөнья щкалле 17. Читен хәл 18. Гөнаһ 19. Авыл җырлары. Бишенче көлтә 20. Гакыллылар фәсәфәсе 21. Кадер кич 22. Рамазан гаетендә 23. Сайфия 24. Поезд барган көйгә 25. Кәмсил 26. Толстой фикере 27. Тәүбә вә истигъфар 28. Көзге җилләр 29. Золым 30. Музыкант 31. Төрекчәдән 32. Сабитнең укырга өйрәнүе 33. Гыйбрәт вә нәсыйхәт 34. Авыл мәдрәсәсе 35. Бәет 36. Читтәге бик күп өяздә 37. Җырласаң да җегет ачы җырла 38. Теләрсәң кемсе сүк син 39. Яз галәмәтләре 40. Хөрмәтле Хөсәен ядкаре 41. Шыер 42. Хазиһи касидатен 43. Балканда 44. Казан мулласы һәм булачак депутат 45. Валлаһи 46. Аң 47. Толугыш шәмсилин мәгърибиһа 48. Үтенеч 49. Дошманнар 50. Кичке теләк 51. Җегетләр 52. Ваксынмыйм 53. Бала оҗмаһта 54. Сагыныр вакытлар 55. Картлар 56. Авылда авырып яту 57. Бәрәңге вә гыйлем 58. Йолдыздан да курка 59. Буран 60. Көтмәгәндә 61. Көлке түгел 62. Әхлаксызлык 63. Мөнафыйкка Сборник стихов на татарском языке татарского народного поэта Габдуллы Тукая. Произведения Г. Тукая издавались множество раз. Одно из солидных изданий его произведений увидело свет даже в тяжелые годы Великой Отечественной войны (1943), стихи Тукая вместе с отважными воинами, сыновьями Татарстана сражались с гитлеровскими захватчиками и под Москвой, и на Курской дуге, и при штурме Берлина. И ныне творчество Тукая не теряет своей действенной силы. Потому, что оно является составной частью мирового культурного наследия. Татарский национальный балет «Шурале», созданный композитором Ф.Яруллиным на основе поэмы-сказки великого Тукая, выйдя за пределы нашей страны, обошел многие страны Запада и всюду встречал самый восторженный прием. Песни на слова Тукая в исполнении артистов Татарской государственной филармонии им. Г.Тукая звучали со сцен Италии, Мальты и стран далекой Африки. В Финляндии уже многие годы один из отделов общества культурных связей с Россией составляет «Общество Тукая». Примечательно, что творчество Тукая питает, обогащает все отрасли искусства, стимулирует их расцвет. Свидетельством тому являются балеты «Шурале» Ф.Яруллина, «Кисекбаш» Р.Губайдуллина, «Водяная» А. Бакирова. симфония «Кырлай» Н.Жиганова, скульптурные и живописные произведения Б.Урманче, И.Казакова. Б.Альменова, Ф.Аминова и др. Живет и здравствует Тукай и на театральной сцене, и в исторических романах. В Татарстане учреждена ежегодная Государственная премия имени Габдуллы Тукая, и каждый год 26 апреля мы узнает имена ее очередных лауреатов – писателей, музыкантов, художников. Центральная площадь и одна из улиц древней Казани названы именем Тукая. В Казани. В одном из красивейших зданий, некогда принадлежащих потомку легендарного Шамиля, открыт Литературный музей Габдуллы Тукая. Габдулла Тукай (Габдулла Мухамедгарифович Тукаев) – величайший татарский народный поэт, а также литературный критик, публицист, общественный деятель и переводчик. Родился 14 апреля (26 по новому стилю) 1886 года в деревне Кушлауч (Казанская губерния) в семье потомственного муллы. 2 апреля (15 по новому стилю) 1913 года в Казани в 20 часов 15 минут Габдуллы Тукая не стало, как писал Горький, «от голода и чахотки». Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Ильдар Кадушин, Рамиль Гафаров, Рустем Ахунов Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим»
Кузгатмакчы булсаң халык күңелләрен (сборник стихов для взрослых)
Даһилар гомере гасырлар белән генә исәпләнә. Тукай – шигърият тарихында бер могҗиза ул. Талант куәте белән ул иң югары кимәлдәге даһи. Күтәргән фәлсәфи-инсани фикерләре белән дә, сәнгатьчә оста, нәфис һәм көтелмәгән ачышлары белән дә, традицияләрне үзендә туплап, тулы чагылдыруы белән дә, милли шигырьне яңа баскычка күтәргән новаторлыгы белән дә даһи шагыйрь ул Тукай. Тукай – әнә шул максатка татар әдәбиятында тиз арада ирешкән бөек шагыйрь, һичшиксез, ул татар поэзиясендә чын мәгънәсендәге халыкчанлыкның шигъри серен, матурлыгын ачып, аны иң югары идеал итеп раслады һәм сурәтләде. Тукай— безнең замандашыбыз, чөнки ул калдырган иҗат мирасы һәм халыкка күрсәткән изге хезмәте – аның тарих белән һаман да алга барачак һәм һич-кайчан үлмәячәк җанлы сыны, барлыгы, яшәве. Чын сәнгатьне, чын шигъриятне тудырган затлар бервакытта да үлмиләр. Халык рухын били алган сәнгать иясе үлемсез. Тукай да шундый. «Тукай шикелле зур шагыйрьләрнең поэзиясе – ул тормыш күренеше, ул тормыштан аерылгысыз, ул тормыш белән бергә алга бара, югары күтәрелә һәм һәрвакыт тере булып, тереләр белән бергә яшәр». Әйе, «тереләр белән тереләрчә сөйлэшә-сөйлэшә», Тукай безнең арада яши, кешелекнең прогрессы, ирек һәм бәхете өчен көрәш сафларында бара. 1. Күңел 2. Васыятем 3. Тәрәттод вә шөбһә 4. Хатыннары хөррияте 5. Авыл җырлары. Өченче көлтә 6. Сәфилгә каршы язырга 7. Пәйгамбәр 8. Исемдә 9. Номерга төшкән искеләр 10. Дәүре галәм 11. Ишан 12. Хәзерге өйләнешүчеләр 13. Минһаҗ 14. Гласный 15. Хайлем хайлем хайларга 16. Бунларның берсе үз анасы 17. Күрсәтә 18. Габделхәмит 19. Муллалар 20. Вөҗдан зарары 21. Ике 22. Ничек тормак тиеш 23. Гаилә тынычлыгы 24. Киңәш 25. Ике кояш 26. Сөй гомерне 27. Эш чыгарылган татар кызына 28. Бәгъзе зыялыларымыз 29. Гомер хакында 30. Ачы хакыйкать 31. Төрекчәдән 32. Гашыйк 33. Вакте гаҗизем 34. Шекспирдан 35. Китап 36. Мөкатдимә 37. Сөбханалла 38. Эш 39. Әнә, менә 40. Могъҗиза 41. Туган авыл 42. Чыршы 43. Яңгыр илә кояш 44. Милли моңнар 45. Яратырга ярый 46. Япон хикәясе 47. Күңел йолдызы 48. Киңәш 49. Сәрләүхәсез 50. Теләү бетте 51. Туган тел 52. Ана догасы 53. Таян Аллага 54. Бабай 55. Уянмас йокы 56. Ай һәм кояш 57. Җир йокысы 58. Кышка бер сүз 59. Кошларга 60. Сабыйга 61. Карлыгач 62. Кышкы кич 63. Кошчык 64. Бишек җыруы 65. Бәхетле бала 66. Бала белән күбәләк 67. Мәктәптә 68. Эш беткәч уйнарга ярый 69. Арба, чана, ат 70. Кәрхәнәдә 71. Кәҗә белән сарык хикәясе 72. Татар мөхәрриренә 73. Нәсыйхәт 74. Мәҗруһ указ 75. Кәҗә тугрысында 76. Зур бәшарәт 77. Җәйге таң хатирәсе 78. Авыл җырлары. Дүртенче көлтә 79. Озын көйгә дә бер җыру 80. Күңелле сәхифәләр 81. Илтияз алган бала 82. Һәр ялтыраган алтын түгел 83. Безнең гаилә 84. Гали белән кәҗә 85. Фатыйма белән сандугач 86. Һәркемнең ашыйсы килә 87. Ялкау маэмай 88. Шаян песи 89. Кызыклы шәкерт 90. Бичара куян 91. Ак бабай 92. Кичә һәм бүген 93. Мигъраҗ 94. Ике иптәш арасында 95. Ник, нигә 96. Катиле нәфескә 97. Газаптан соң 98. Ачы тәҗрибә авазы 99. Җәй көнендә 100. Мәҗлес 101. Яз хәбәреИке хатын берлә тормыш 102. Кайчакта 103. Гомер юлына керүчеләргә 104. Өмидсезлек 105. Хале хазир 106. Үкенеч 107. Васыять 108. Яшьләр 109. Тансы 110. Иссез чәчәк 111. Сибгатуллин 112. Күгәрчен 113. Баскыч 114. Бер мән 115. Актык тамчы яшь 116. Граммофонда татар җырлары 117. Ит базарында тәрракый 118. Сәгатьләр келт-келт итәдер 119. Елның дүрт фасылы 120. Төш 121. Өзелгән өмид 122. Кайда, кем 123. Тәләһһеф 124. Өйләнү, түгел сөйләнү 125. …га 126. кушмый ишан хыйлькасендә Сборник стихов на татарском языке татарского народного поэта Габдуллы Тукая. Произведения Г. Тукая издавались множество раз. Одно из солидных изданий его произведений увидело свет даже в тяжелые годы Великой Отечественной войны (1943), стихи Тукая вместе с отважными воинами, сыновьями Татарстана сражались с гитлеровскими захватчиками и под Москвой, и на Курской дуге, и при штурме Берлина. И ныне творчество Тукая не теряет своей действенной силы. Потому, что оно является составной частью мирового культурного наследия. Татарский национальный балет «Шурале», созданный композитором Ф.Яруллиным на основе поэмы-сказки великого Тукая, выйдя за пределы нашей страны, обошел многие страны Запада и всюду встречал самый восторженный прием. Песни на слова Тукая в исполнении артистов Татарской государственной филармонии им. Г.Тукая звучали со сцен Италии, Мальты и стран далекой Африки. В Финляндии уже многие годы один из отделов общества культурных связей с Россией составляет «Общество Тукая». Примечательно, что творчество Тукая питает, обогащает все отрасли искусства, стимулирует их расцвет. Свидетельством тому являются балеты «Шурале» Ф.Яруллина, «Кисекбаш» Р.Губайдуллина, «Водяная» А. Бакирова. симфония «Кырлай» Н.Жиганова, скульптурные и живописные произведения Б.Урманче, И.Казакова. Б.Альменова, Ф.Аминова и др. Живет и здравствует Тукай и на театральной сцене, и в исторических романах. В Татарстане учреждена ежегодная Государственная премия имени Габдуллы Тукая, и каждый год 26 апреля мы узнает имена ее очередных лауреатов – писателей, музыкантов, художников. Центральная площадь и одна из улиц древней Казани названы именем Тукая. В Казани. В одном из красивейших зданий, некогда принадлежащих потомку легендарного Шамиля, открыт Литературный музей Габдуллы Тукая. Габдулла Тукай (Габдулла Мухамедгарифович Тукаев) – величайший татарский народный поэт, а также литературный критик, публицист, общественный деятель и переводчик. Родился 14 апреля (26 по новому стилю) 1886 года в деревне Кушлауч (Казанская губерния) в семье потомственного муллы. 2 апреля (15 по новому стилю) 1913 года в Казани в 20 часов 15 минут Габдуллы Тукая не стало, как писал Горький, «от голода и чахотки». Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Ильдар Кадушин, Рамиль Гафаров, Рустем Ахунов Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим»
Сөй гомерне, сөй халыкны, сөй халыкның дөньясын (сборник стихов для взрослых)
Даһилар гомере гасырлар белән генә исәпләнә. Тукай – шигърият тарихында бер могҗиза ул. Талант куәте белән ул иң югары кимәлдәге даһи. Күтәргән фәлсәфи-инсани фикерләре белән дә, сәнгатьчә оста, нәфис һәм көтелмәгән ачышлары белән дә, традицияләрне үзендә туплап, тулы чагылдыруы белән дә, милли шигырьне яңа баскычка күтәргән новаторлыгы белән дә даһи шагыйрь ул Тукай. Тукай – әнә шул максатка татар әдәбиятында тиз арада ирешкән бөек шагыйрь, һичшиксез, ул татар поэзиясендә чын мәгънәсендәге халыкчанлыкның шигъри серен, матурлыгын ачып, аны иң югары идеал итеп раслады һәм сурәтләде. Тукай— безнең замандашыбыз, чөнки ул калдырган иҗат мирасы һәм халыкка күрсәткән изге хезмәте – аның тарих белән һаман да алга барачак һәм һич-кайчан үлмәячәк җанлы сыны, барлыгы, яшәве. Чын сәнгатьне, чын шигъриятне тудырган затлар бервакытта да үлмиләр. Халык рухын били алган сәнгать иясе үлемсез. Тукай да шундый. «Тукай шикелле зур шагыйрьләрнең поэзиясе – ул тормыш күренеше, ул тормыштан аерылгысыз, ул тормыш белән бергә алга бара, югары күтәрелә һәм һәрвакыт тере булып, тереләр белән бергә яшәр». Әйе, «тереләр белән тереләрчә сөйлэшә-сөйлэшә», Тукай безнең арада яши, кешелекнең прогрессы, ирек һәм бәхете өчен көрәш сафларында бара. 1. Мужик йокысы 2. Хөрмәт хакында 3. Дусларга бер сүз 4. Иттифак хакында 5. Яз галәмәтләре 6. Уклар журналында мөхбир 7. Кечкенә бер 8. Хатирәле бакырган 9. Бәет 10. Сорыкортларга 11. Кемне сөяргә кирәк 12. Татар кызларына 13. Пушкиннан 14. Пыяла баш 15. Рәсемгә ишарә 16. Кыямәт якын килде 17. Көз 18. Государственная Думада 19. Дөнья бу 20. Мөхәммәдия көе 21. Уклар 22. Үз-үземә 23. Кичке азан 24. Мактанышу 25. Дөнья көенә 26. Мәдрәсәдән чыккан 27. Шагыйрьгә 28. Тартар кошы сайрый 29. Теләнче 30. Күрдегезме? 31. Яз 32. Бишектәге бала 33. Шиллердан 34. Мөтешагыйрьгә 35. Пар ат 36. Тавыш хакында 37. Ләззәт вә тәм нәрсәдә? 38. Дөньяда торыйммы диген 39. Юаныч 40. Бар манигы тәрәккыйга 41. Шүрәле 42. Театр 43. Алтынга каршы 44. Бер татар шагыйренең сүзләре 45. Утырышу 46. Сөткә төшкән тычкан 47. ....га 48. Авыл хатынының бала тирбәткәндә өмидләре 49. Туган җиремә 50. Безне урынсыз 51. Китмибез 52. Матбага белән уйнаган 53. Мәхбүз 54. Вәгазь 55. Бер газета идарәсе 56. Ишек бавы 57. Байроннан 58. Гүйләве 59. Охшату 60. Ислахчыларга 61. Фөриад 62. Бәйрәм вә сабыйлык 63. Бер шәехнең җөнәҗәте 64. Төрекчәдән 65. Уены 66. Тәэсир 67. Урланган мәгънә 68. Егет илә кыз 69. Шайтанның муенына 70. Шагыйрь 71. Чын вә ялган 72. Тәүлек 73. Бер кайгы көнендә 74. Саташкансен шагыйрьләре 75. Матдаһи 76. Шекспирдан 77. …га 78. …гә 79. …гә 80. Алдандым 81. Кызык гашыйк 82. Өмид 83. Тормыш 84. Җавап 85. Тешләре ямьсез матурга 86. Кулың 87. Мөхәммәдиядән 88. Күк сыер 89. Яшен журналы хакында 90. Тотса Мәскәүләр якаң 91. Ачулы кадимче 92. Руслар еш күрәләр 93. Кемнән ярдәм эзләргә 94. Бер рәсемгә 95. Мулланың зары 96. Авыл җырлары. Беренче көлтә 97. Авыл җырлары. Икенче көлтә 98. Киңәш 99. Шатлык вә хәсрәт 100. Улмы, ул 101. Йокы 102. Мәхәббәт 103. Төлке һәм йөзем җимеше 104. Бәйрәм бүген 105. Печән базары 106. Ата илә бала 107. Яхшы хәбәрләр 108. Таз 109. Су анасы 110. Алтын әтәч 111. Соңра 112. Нәрсәдән 113. Мәхрүм Мөхәммәдзакир әфәндегә 114. Милләтчеләр 115. Вак-төяк 116. Төрекчәдән 117. Сөю шигыре 118. Яшь бала ул нәрсә белсен 119. Булмаса 120. Ядкаръ Сборник стихов на татарском языке татарского народного поэта Габдуллы Тукая. Произведения Г. Тукая издавались множество раз. Одно из солидных изданий его произведений увидело свет даже в тяжелые годы Великой Отечественной войны (1943), стихи Тукая вместе с отважными воинами, сыновьями Татарстана сражались с гитлеровскими захватчиками и под Москвой, и на Курской дуге, и при штурме Берлина. И ныне творчество Тукая не теряет своей действенной силы. Потому, что оно является составной частью мирового культурного наследия. Татарский национальный балет «Шурале», созданный композитором Ф.Яруллиным на основе поэмы-сказки великого Тукая, выйдя за пределы нашей страны, обошел многие страны Запада и всюду встречал самый восторженный прием. Песни на слова Тукая в исполнении артистов Татарской государственной филармонии им. Г.Тукая звучали со сцен Италии, Мальты и стран далекой Африки. В Финляндии уже многие годы один из отделов общества культурных связей с Россией составляет «Общество Тукая». Примечательно, что творчество Тукая питает, обогащает все отрасли искусства, стимулирует их расцвет. Свидетельством тому являются балеты «Шурале» Ф.Яруллина, «Кисекбаш» Р.Губайдуллина, «Водяная» А. Бакирова. симфония «Кырлай» Н.Жиганова, скульптурные и живописные произведения Б.Урманче, И.Казакова. Б.Альменова, Ф.Аминова и др. Живет и здравствует Тукай и на театральной сцене, и в исторических романах. В Татарстане учреждена ежегодная Государственная премия имени Габдуллы Тукая, и каждый год 26 апреля мы узнает имена ее очередных лауреатов – писателей, музыкантов, художников. Центральная площадь и одна из улиц древней Казани названы именем Тукая. В Казани. В одном из красивейших зданий, некогда принадлежащих потомку легендарного Шамиля, открыт Литературный музей Габдуллы Тукая. Габдулла Тукай (Габдулла Мухамедгарифович Тукаев) – величайший татарский народный поэт, а также литературный критик, публицист, общественный деятель и переводчик. Родился 14 апреля (26 по новому стилю) 1886 года в деревне Кушлауч (Казанская губерния) в семье потомственного муллы. 2 апреля (15 по новому стилю) 1913 года в Казани в 20 часов 15 минут Габдуллы Тукая не стало, как писал Горький, «от голода и чахотки». Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Ильдар Кадушин, Рамиль Гафаров, Рустам Ахунов Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим»
Туган тел (детские стихи на татарском языке)
Даһилар гомере гасырлар белән генә исәпләнә. Тукай – шигърият тарихында бер могҗиза ул. Талант куәте белән ул иң югары кимәлдәге даһи. Күтәргән фәлсәфи-инсани фикерләре белән дә, сәнгатьчә оста, нәфис һәм көтелмәгән ачышлары белән дә, традицияләрне үзендә туплап, тулы чагылдыруы белән дә, милли шигырьне яңа баскычка күтәргән новаторлыгы белән дә даһи шагыйрь ул Тукай. Тукай – әнә шул максатка татар әдәбиятында тиз арада ирешкән бөек шагыйрь, һичшиксез, ул татар поэзиясендә чын мәгънәсендәге халыкчанлыкның шигъри серен, матурлыгын ачып, аны иң югары идеал итеп раслады һәм сурәтләде. Тукай— безнең замандашыбыз, чөнки ул калдырган иҗат мирасы һәм халыкка күрсәткән изге хезмәте – аның тарих белән һаман да алга барачак һәм һич-кайчан үлмәячәк җанлы сыны, барлыгы, яшәве. Чын сәнгатьне, чын шигъриятне тудырган затлар бервакытта да үлмиләр. Халык рухын били алган сәнгать иясе үлемсез. Тукай да шундый. «Тукай шикелле зур шагыйрьләрнең поэзиясе – ул тормыш күренеше, ул тормыштан аерылгысыз, ул тормыш белән бергә алга бара, югары күтәрелә һәм һәрвакыт тере булып, тереләр белән бергә яшәр». Әйе, «тереләр белән тереләрчә сөйлэшә-сөйлэшә», Тукай безнең арада яши, кешелекнең прогрессы, ирек һәм бәхете өчен көрәш сафларында бара. 1. Мөкатдимә 2. Китап 3. Бәйрәм бүген 4. Бәйрәм вә сабыйлык вакыты 5. Туган авыл 6. Туган тел 7. Эш 8. Эш беткәч уйнарга ярый 9. Сагыныр вакытлар 10. Ата илә бала 11. Эшкә өндәү 12. Сабитнең укырга өйрәнүе 13. Иртә 14. Бәхетле бала 15. Төлке һәм йөзем җимеше 16. Кошларга 17. Сабыйга 18. Җил 19. Кышкы кич 20. Ак бабай 21. Буран 22. Кышка бер сүз 23. Безнең гаилә 24. Гали белән кәҗә 25. Ялкау маэмай 26. Кызыклы шәкерт 27. Җәйге таң хатирәсе 28. Җәй көнендә 29. Су анасы 30. Кәҗә белән сарык хикәясе 31. Шүрәле 32. Пар ат 33. Туган җиремә 34. Шагыйрь 35. Театр 36. Мәдхия 37. Мәхәббәт 38. Татар яшьләре 39. Даһия 40. Сәрләүхәсез 41. Милли моңнар 42. Көзге җилләр 43. Хөрмәтле Хөсәен ядкаре 44. Өмид 45. Тәләһһеф 46. Дошманнар 47. Үтенеч 48. Өзелгән өмид 49. Васыятем Сборник стихов на татарском языке татарского народного поэта Габдуллы Тукая. В сборник вошли 49 детских произведений. Произведения Габдуллы Тукая пронизаны глубокой любовью к родному краю, его природе, его творческое наследие из поколения в поколение воспитывает в детях любовь и бережное отношение к родному дому, родной земле, учит ценить упорный труд, терпение, закладывает основы эстетического восприятия мира. Нельзя не отметить и педагогически-воспитательную мотивацию в поэзии Г. Тукая, связанную с детской литературой. Именно через стихи и сказки Г. Тукая ребенок познает окружающий мир на родном языке. Важно, что через его произведения дети изучают традиции татарского народа, его устои: почтительность, уважение к старшим, доброту и отзывчивость. Они способствуют формированию у детей таких ценных качеств характера, как трудолюбие, честность, смелость, скромность, ответственность, прививается интерес к школе и знаниям Габдулла Тукай (Габдулла Мухамедгарифович Тукаев) – величайший татарский народный поэт, а также литературный критик, публицист, общественный деятель и переводчик. Родился 14 апреля (26 по новому стилю) 1886 года в деревне Кушлауч (Казанская губерния) в семье потомственного муллы. 2 апреля (15 по новому стилю) 1913 года в Казани в 20 часов 15 минут Габдуллы Тукая не стало, как писал Горький, «от голода и чахотки». Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Ильдар Кадушин, Рамиль Гафаров, Рустам Ахунов Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим»
Көз балкышы (стихи на татарском языке)
Язучы, җәмәгать һәм дәүләт эшлеклесе, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, Татарстанның халык шагыйре Разил Вәлиевнең шигырьләре үзләренең тирән эчтәлеге, гаҗәеп дәрәҗәдә моңга һәм хискә бай булулары белән укучылар тарафыннан яратып кабул ителде, аның бәхет һәм азатлык өчен көрәшендә рухи көч бирде, халыкны эстетик, әдәп кануннары рухында тәрбияләүгә дә, аңа ләззәт бирүгә дә хезмәт итте һәм итеп килә. Разил Вәлиев танылган драматург та, күренекле прозаик та, әдәби, иҗтимагый тормышыбызда актив эшләүче кыю йөрәкле җәмәгать эшлеклесе дә. Шагыйрьнең “Көз балкышы” дип аталган китабы туган җиргә, аның табигатенә, кешеләренә, әти-әниләргә карата җылы мөнәсәбәт, тирән ихтирам, хөрмәт һәм ярату хисләре белән сугарылган. Сборник стихов на татарском языке поэта Разиля Валеева. Разиль Валеев в особом представлении не нуждается: в нашей республике, наверное, нет человека, которому было бы незнакомо это имя, перечень его регалий и наград займет не меньше страницы. В сборнике собраны 29 стихов из его книги «Коз балкышы», которые сопровождаются татарскими народными мелодиями. РАЗИЛЬ ИСМАГИЛОВИЧ ВАЛЕЕВ Писатель, общественный и государственный деятель, лауреат Государственной премии Республики Татарстан им. Г.Тукая, лауреат премии имени М.Джалиля Республики Татарстан, заслуженный работник культуры Российской Федерации, заслуженный работник культуры Республики Татарстан. Разиль Валеев – автор более пятидесяти книг, переведенный на десятки языков , большой и самобытный писатель, который по праву носит высокое звание народного поэта Татарстана. Заслужить его непросто. Нужно, чтобы творения твои звучали в унисон народным чаяниям, были близки и понятны тысячам людей. Именно таковы произведения Разиля Валеева. Его перу принадлежат более двухсот стихотворений, музыку к которым сочинили композиторы разных поколений: Р.Яхин, З.Хабибуллин, А.Бакиров, Ф.Ахметов, М.Яруллин, Р.Калимуллин, Р.Ахиярова, Л.Батыр-Болгари, Ш.Тимербулатов, Р.Абдуллин и другие. Многие песни на стихи Разиля Валеева вошли в золотую сокровищницу культуры татарского народа, в числе их исполнителей – И.Шакиров, А.Авзалова, З.Сунгатуллина, В.Ганиева, Х.Бигичев, Р.Ибрагимов, Р.Сахабеев… 1.Кереш сүз 2.Авылга кайту 3. Авылда туй 4. Адаштым мин Кабул урамында 5. Бер кайтырмын әле 6. Бер көнем 7. Бәхет 8. Борынгы Болгарда 9. Бөеклек 10.Дисбе 11.Игенчеләр нәселе 12.Идел 13.Кабатлана язлар 14.Кабул булмый нигә бар теләгем 15.Казан поезды 16. Кеше 17.Мәңгелек ут 18.Мизгел 19.Минем гомер әле башланмаган 20.Һәйкәлләр 21.Онытылды инде күз яшьләре 22.Сабантуй 23.Саубуллашыр өчен баргач 24.Сине озатканда 25.Театр 26.Тормыш Сабантуе 27.Туган көндә 28.Хатларыңны утка яктым синең 29.Я дөньны бүген үзгәртәм мин Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Ильдар Кадушин Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя
Мөһаҗирләр (Мухаджиры)
Роман «Мөһаҗирләр» (Роман «Мухаджиры» на татарском языке) Егерменче йөзнең башында беренче көлке журналы «Кармак»ның нәшире һәм мөхәррире булган, «Белек» хосусый нәшрият ачып, «Болганчык еллар», «Мөһаҗирләр» исемле тарихи романнары белән татар әдәбияты хәзинәсенә зур өлеш керткән Мәхмүт Галәүнең абруйлы исеме һәм иҗат мирасы совет чорында озак еллар буе халыктан яшереп яткырылды, мирасының шактый өлеше тоталитар режим шартларында бөтенләй юкка чыгарылды. Мәхмүт Галәүнең катлаулы тормыш юлы һәм фаҗигале язмышы репрессияләр шаукымында нахактан һәлак ителгән татар мәдәнияте эшлеклеләренең күпчелегенең язмышына охшаш. Мәхмүт Галәү (Мәхмүт Галәветдин улы Мәрҗани) 1886 елның 8 ноябрендә (башка мәгълүматларга караганда 23 ноябрендә) Арча районындагы Ташкичү авылында хәлфә гаиләсендә дөньяга килә. Тумышы белән ул татарның бөек мәгърифәтчесе, дин һәм тарих галиме Шиһабетдин Мәрҗанигә якын кардәш туры килә. Туган авылындагы башлангыч мәктәпне, Казанда гали мәдрәсә тәмамлаганнан соң, ул Әстерхан шәһәренә юл тота һәм татар мәктәпләренең берсендә мөгаллим булып эшли башлый. «Шәркый рус», «Борһанел тәрәккый» газеталарына мәкаләләр яза, «Туп» исемле көлке журналын оештыруда һәм чыгаруда катнаша. Яшерен оешмалар белән элемтәдә торганы, «Туп» журналын чыгаруга катнашканы өчен М.Галәү Әстерхан охранкасы тарафыннан эзәрлекләнә башлый. Мөгаллимлек эшеннән куылган М.Галәү Оренбург шәһәренә күчеп китә. М.Галәү – оста тәрҗемәче дә. Ул А.Пушкин, А.Толстой К.Батюшков, М.Лермонтовның әсәрләрен, шигырьләрен татар теленә тәрҗемә итә. «Ник язылганнар?» шигырь җыетыгын, «Кабылсай» романын, «Саламторханнар», «Курчак туе» исемле сатирик комедияләрен һәм «Пугачев явы» дигән тарихи пьесасын яза. Әдип «Канлы тамгалар» дип аталган дүрт китаптан торырга тиеш булган эпопея язу эшенә керешә. Беренче китапта 1891 елгы ачлык фаҗигасе, икенче китапта 1897 елгы халык исәбен алу, шуңа бәйле рәвештә авыл халкының бунт күтәрүе һәм соңыннан Төркиягә күчеп китүе, өченче китапта рус-япон сугышы чоры һәм «Өермәләр» дип исемләнгән дүртенче томда давыллы вакыйгаларны гәүдәләндерү күздә тотылган була. Беренче ике кисәген тәшкил иткән «Болганчык еллар» һәм «Мөһаҗирләр» романнары да безгә 1931-1933 елларда Мәскәүдә русча тәрҗемәдә чыккан басмалары буенча гына билгеле. Алтмышынчы еллар ахырында гына бу романнар, русчасыннан тәрҗемә ителеп, татар телендә дөнья күрделәр. «Болганчык еллар», «Мөһаҗирләр» һәм «Кабылсай» романнары үз вакытында төп-асыл оригиналында матбугатка чыкмый кала һәм ахырда бөтенләй юк ителә. М.Галәүне Мәскәүдәге фатирында кулга алып, хөкем итәр өчен Казанга китерәләр. НКВД биргән белешмә буенча, әдипнең атып үтерелүе 1938 елның 12 ноябрендә дип фараз кылына. М.Галәүнең «Болганчык еллар» һәм «Мөһаҗирләр» романнары бүгенге көндә мәктәпләрдә, югары уку йортларында өйрәнелә. Кызганычка каршы, әдипнең шәхси архивы да үзе белән бергә китеп югала. Ә анда матбугатка чыгуны көтеп яткан яңа әсәрләр дә шактый була. Роман «Мөһаҗирләр» (Роман «Мухаджиры» на татарском языке) – произведение, вошедшее в золотой фонд татарской литературы. Автором было написано 4 романа – эпопеи «Кровавые метки» («Кровавые метки», «Вихри» «Муть», «Мухаджиры»). К сожалению, до наших дней сохранились только два произведения, остальные рукописи были уничтожены. Роман «Мухаджиры» вторая часть дилогии («Муть» и «Мухаджиры») о жизни татарской деревни конца XIX века. Махмуд Галяу колоритно и точно прорисовывает быт и обычаи татарского народа. Основой романа является голод 1877 года, охвативший все Поволжье. Действие романа происходит на территории Татарстана, в деревни Мауля-Колы, Казани и других городов РТ. Вы познакомитесь с историей народных игр, джиенов, сабантуя и главных религиозных праздников. В романе объясняется смысл забытых слов того времени, которые стали чаще использоваться в современном татарском языке, такие как: «талак», «тахлиль», «куштан», «мухажиры», «ирдэуке», «джилян» и другие. Роман «Муть» и «Мухаджиры» с трудом можно найти в библиотеке и в свободном доступе в Интернете. Об авторе Махмуд Галяу (Марджани Махмуд Галяутдинович) родился 8 (по другим данным 23) ноября 1886 года в деревне Ташкичу Арского района ТАССР, в семье учителя. В двадцатые годы Махмут Галяу начинает работать в художественной литературе. Его очерки и рассказы пронизаны событиями, происходящими в стране, показывают социальные изменения, сложные взаимоотношения, психологические противоречия в сознаниях людей. М. Галяу – автор рассказов «Часы с кукушкой» (1928), «Узлы» (1929), «Один из многих» (1931), пьес «Пустозвоны» (1926), «Пугачевский бунт» (1927), исторического романа – эпопеи «Кровавые метки». В тридцатые годы выходят книги писателя – «Муть» (1931), «Мухаджиры» (1934) и психологический роман «Кабулсай» (1934). В 1934 году М. Галяу стал членом Союза писателей СССР. Махмут Галяу писатель со сложной судьбой. В годы культа личности был репрессирован и погиб в застенках 12 ноября 1938 года. В 1957 году был реабилитирован посмертно. Многие рукописи М. Галяу утеряны. Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Рамиль Гафаров Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя Студия записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим»
Мухаджиры
Роман «Мухаджиры» (на русском языке) Роман «Мухаджиры» – произведение, вошедшее в золотой фонд татарской литературы. Автором было написано 4 романа – эпопеи «Кровавые метки» («Кровавые метки», «Вихри» «Муть», «Мухаджиры»). К сожалению, до наших дней сохранились только два произведения, остальные рукописи были уничтожены. Роман «Мухаджиры» вторая часть дилогии («Муть» и «Мухаджиры») о жизни татарской деревни конца XIX века. Махмуд Галяу колоритно и точно прорисовывает быт и обычаи татарского народа. Основой романа является голод 1877 года, охвативший все Поволжье. Действие романа происходит на территории Татарстана, в деревни Мауля-Колы, Казани и других городов РТ. Вы познакомитесь с историей народных игр, джиенов, сабантуя и главных религиозных праздников. В романе объясняется смысл забытых слов того времени, которые стали чаще использоваться в современном татарском языке, такие как: «талак», «тахлиль», «куштан», «мухажиры», «ирдэуке», «джилян» и другие. Последний раз роман издавался на русском языке в 1982 г. в количестве 100 000 экз. Роман «Муть» и «Мухаджиры» с трудом можно найти в библиотеке и в свободном доступе в Интернете. Махмуд Галяу (Марджани Махмуд Галяутдинович) родился 8 ноября (по другим данным 23 ноября) 1886 года в деревне Ташкичу Арского района ТАССР, в семье учителя. В двадцатые годы Махмут Галяу начинает работать в художественной литературе. Его очерки и рассказы пронизаны событиями, происходящими в стране, показывают социальные изменения, сложные взаимоотношения, психологические противоречия в сознаниях людей. М. Галяу – автор рассказов «Часы с кукушкой» (1928), «Узлы» (1929), «Один из многих» (1931), пьес «Пустозвоны» (1926), «Пугачевский бунт» (1927), исторического романа – эпопеи «Кровавые метки». В тридцатые годы выходят книги писателя – «Муть» (1931), «Мухаджиры» (1934) и психологический роман «Кабулсай» (1934). В 1934 году М. Галяу стал членом Союза писателей СССР. Махмут Галяу писатель со сложной судьбой. В годы культа личности был репрессирован и погиб в застенках 12 ноября 1938 года. В 1957 году был реабилитирован посмертно. Многие рукописи М. Галяу утеряны. Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Рамиль Гафаров Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя Студия записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим»
Болганчык еллар (Муть)
Роман «Болганчык еллар» (Роман «Муть» на татарском языке) Егерменче йөзнең башында беренче көлке журналы «Кармак»ның нәшире һәм мөхәррире булган, «Белек» хосусый нәшрият ачып, «Болганчык еллар», «Мөһаҗирләр» исемле тарихи романнары белән татар әдәбияты хәзинәсенә зур өлеш керткән Мәхмүт Галәүнең абруйлы исеме һәм иҗат мирасы совет чорында озак еллар буе халыктан яшереп яткырылды, мирасының шактый өлеше тоталитар режим шартларында бөтенләй юкка чыгарылды. Мәхмүт Галәүнең катлаулы тормыш юлы һәм фаҗигале язмышы репрессияләр шаукымында нахактан һәлак ителгән татар мәдәнияте эшлеклеләренең күпчелегенең язмышына охшаш. Мәхмүт Галәү (Мәхмүт Галәветдин улы Мәрҗани) 1886 елның 8 ноябрендә (башка мәгълүматларга караганда 23 ноябрендә) Арча районындагы Ташкичү авылында хәлфә гаиләсендә дөньяга килә. Тумышы белән ул татарның бөек мәгърифәтчесе, дин һәм тарих галиме Шиһабетдин Мәрҗанигә якын кардәш туры килә. Туган авылындагы башлангыч мәктәпне, Казанда гали мәдрәсә тәмамлаганнан соң, ул Әстерхан шәһәренә юл тота һәм татар мәктәпләренең берсендә мөгаллим булып эшли башлый. «Шәркый рус», «Борһанел тәрәккый» газеталарына мәкаләләр яза, «Туп» исемле көлке журналын оештыруда һәм чыгаруда катнаша. Яшерен оешмалар белән элемтәдә торганы, «Туп» журналын чыгаруга катнашканы өчен М.Галәү Әстерхан охранкасы тарафыннан эзәрлекләнә башлый. Мөгаллимлек эшеннән куылган М.Галәү Оренбург шәһәренә күчеп китә. М.Галәү – оста тәрҗемәче дә. Ул А.Пушкин, А.Толстой К.Батюшков, М.Лермонтовның әсәрләрен, шигырьләрен татар теленә тәрҗемә итә. «Ник язылганнар?» шигырь җыетыгын, «Кабылсай» романын, «Саламторханнар», «Курчак туе» исемле сатирик комедияләрен һәм «Пугачев явы» дигән тарихи пьесасын яза. Әдип «Канлы тамгалар» дип аталган дүрт китаптан торырга тиеш булган эпопея язу эшенә керешә. Беренче китапта 1891 елгы ачлык фаҗигасе, икенче китапта 1897 елгы халык исәбен алу, шуңа бәйле рәвештә авыл халкының бунт күтәрүе һәм соңыннан Төркиягә күчеп китүе, өченче китапта рус-япон сугышы чоры һәм «Өермәләр» дип исемләнгән дүртенче томда давыллы вакыйгаларны гәүдәләндерү күздә тотылган була. Беренче ике кисәген тәшкил иткән «Болганчык еллар» һәм «Мөһаҗирләр» романнары да безгә 1931-1933 елларда Мәскәүдә русча тәрҗемәдә чыккан басмалары буенча гына билгеле. Алтмышынчы еллар ахырында гына бу романнар, русчасыннан тәрҗемә ителеп, татар телендә дөнья күрделәр. «Болганчык еллар», «Мөһаҗирләр» һәм «Кабылсай» романнары үз вакытында төп-асыл оригиналында матбугатка чыкмый кала һәм ахырда бөтенләй юк ителә. М.Галәүне Мәскәүдәге фатирында кулга алып, хөкем итәр өчен Казанга китерәләр. НКВД биргән белешмә буенча, әдипнең атып үтерелүе 1938 елның 12 ноябрендә дип фараз кылына. М.Галәүнең «Болганчык еллар» һәм «Мөһаҗирләр» романнары бүгенге көндә мәктәпләрдә, югары уку йортларында өйрәнелә. Кызганычка каршы, әдипнең шәхси архивы да үзе белән бергә китеп югала. Ә анда матбугатка чыгуны көтеп яткан яңа әсәрләр дә шактый була. Роман «Болганчык еллар» (Роман «Муть» на татарском языке) – произведение, вошедшее в золотой фонд татарской литературы. Автором было написано 4 романа – эпопеи «Кровавые метки» («Кровавые метки», «Вихри» «Муть», «Мухаджиры»). К сожалению, до наших дней сохранились только два произведения, остальные рукописи были уничтожены. Роман «Муть» первая часть дилогии («Муть» и «Мухаджиры») о жизни татарской деревни конца XIX века. Махмуд Галяу колоритно и точно прорисовывает быт и обычаи татарского народа. Основой романа является голод 1877 года, охвативший все Поволжье. Действие романа происходит на территории Татарстана, в деревни Мауля-Колы, Казани и других городов РТ. Вы познакомитесь с историей народных игр, джиенов, сабантуя и главных религиозных праздников. В романе объясняется смысл забытых слов того времени, которые стали чаще использоваться в современном татарском языке, такие как: «талак», «тахлиль», «куштан», «мухажиры», «ирдэуке», «джилян» и другие. Последний раз роман издавался на русском языке в 1982 г. в количестве 100 000 экз. Роман «Муть» и «Мухаджиры» с трудом можно найти в библиотеке и в свободном доступе в Интернете. Об авторе: Махмуд Галяу (Марджани Махмуд Галяутдинович) родился 8 (по другим данным 23) ноября 1886 года в деревне Ташкичу Арского района ТАССР, в семье учителя. В двадцатые годы Махмут Галяу начинает работать в художественной литературе. Его очерки и рассказы пронизаны событиями, происходящими в стране, показывают социальные изменения, сложные взаимоотношения, психологические противоречия в сознаниях людей. М. Галяу – автор рассказов «Часы с кукушкой» (1928), «Узлы» (1929), «Один из многих» (1931), пьес «Пустозвоны» (1926), «Пугачевский бунт» (1927), исторического романа – эпопеи «Кровавые метки». В тридцатые годы выходят книги писателя – «Муть» (1931), «Мухаджиры» (1933) и психологический роман «Кабулсай» (1934). В 1934 году М. Галяу стал членом Союза писателей СССР. Махмут Галяу писатель со сложной судьбой. В годы культа личности был репрессирован и погиб в застенках 12 ноября 1938 года. В 1957 году был реабилитирован посмертно. Многие рукописи М. Галяу утеряны. Проект подготовлен к 50-летию выпуска первой продукции ПАО «Нижнекамскнефтехим» группы компаний «ТАИФ» студией записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим» Руководитель проекта: Александр Гнеденков Руководитель творческой группы – Заслуженный работник культуры РТ Луиза Шайхутдинова Дизайнер – Наталья Сычева Звукооператор – Рамиль Гафаров Документальное обеспечение – Лилия Завгородняя Студия записи аудиокниг «Җидегән чишмә» ООО «Дом народного творчества- Нижнекамскнефтехим»