[przypis edytorski]
405
jaże (gw.) – aż. [przypis edytorski]
406
la (gw.) – dla. [przypis edytorski]
407
wzieni (gw.) – wzięli. [przypis edytorski]
408
me (gw.) – mnie. [przypis edytorski]
409
bez (gw.) – przez. [przypis edytorski]
410
buczysz (gw.) – płaczesz. [przypis edytorski]
411
proch – tu: kurz, pyłek, paproch. [przypis edytorski]
412
przódzi (gw.) – wcześniej. [przypis edytorski]
413
wiela (daw., gw.) – wiele. [przypis edytorski]
414
alkierz – osobna izba w rogu budynku; w domach mieszkalnych używana często jako sypialnia. [przypis edytorski]
415
podrobnie (gw.) – szczegółowo. [przypis edytorski]
416
wszyćko (gw.) – wszystko. [przypis edytorski]
417
weźta (gw.) – weźcie. [przypis edytorski]
418
tylachna (gw.) – tyle, tak dużo. [przypis edytorski]
419
la (gw.) – dla. [przypis edytorski]
420
miarkujta (gw.) – miarkujcie; miarkować: rozumieć, pojmować. [przypis edytorski]
421
ino (gw.) – tylko. [przypis edytorski]
422
deliberować – rozmyślać, rozważać. [przypis edytorski]
423
frasobliwie (daw., gw.) – w zmartwieniu. [przypis edytorski]
424
omentra (gw.) – geometra. [przypis edytorski]
425
chycić (gw.) – chwycić. [przypis edytorski]
426
działy – tu: dzielenie ziemi. [przypis edytorski]
427
radoście (gw.) – radości (M.lm). [przypis edytorski]
428
zapusty – karnawał; czas po święcie Bożego Narodzenia (25 grudnia), a przed Wielkim Postem, stanowiącym okres obejmujący 40 dni przed świętem Wielkanocy, (termin Wielkanocy jest zmienny i wypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca). [przypis edytorski]
429
dzieucha (gw.) – dziewucha, dziewczyna. [przypis edytorski]
430
miescki (gw.) – miejski. [przypis edytorski]
431
kiej (gw.) – jak. [przypis edytorski]
432
żydy – tu: o wyznawcach judaizmu. [przypis edytorski]
433
jeno (daw., gw.) – tylko. [przypis edytorski]
434
pedzieć (gw.) – powiedzieć. [przypis edytorski]
435
laczego (gw.) – dlaczego. [przypis edytorski]
436
waju (gw.) – wam. [przypis edytorski]
437
wierzta (gw.) – wierzcie. [przypis edytorski]
438
potrza (gw.) – potrzeba. [przypis edytorski]
439
jeszczek (gw.) – jeszcze. [przypis edytorski]
440
pódę (gw.) – pójdę. [przypis edytorski]
441
jeno (daw., gw.) – tylko. [przypis edytorski]
442
la (gw.) – dla. [przypis edytorski]
443
wyśta (gw.) – wyście; skrót od: wy jesteście. [przypis edytorski]
444
wama (gw.) – wam. [przypis edytorski]
445
obertelek (gw.) – guzik. [przypis edytorski]
446
przemawiać się (gw.) – kłócić się. [przypis edytorski]
447
sielny (gw.) – tu: wielki. [przypis edytorski]
448
barzej (gw.) – bardziej. [przypis edytorski]
449
la (gw.) – dla. [przypis edytorski]
450
arak – mocny napój alkoholowy (40–80%) o smaku anyżu. [przypis edytorski]
451
galancie (gw.) – porządnie, elegancko; tu: bardzo. [przypis edytorski]
452
ruchać (gw.) – ruszać. [przypis edytorski]
453
chybać (gw.) – łapać. [przypis edytorski]
454
orzydle (gw.) – gardło. [przypis edytorski]
455
la (gw.) – dla. [przypis edytorski]
456
łyskać (daw., gw.) – świecić. [przypis edytorski]
457
drzeć – tu: zadzierać. [przypis edytorski]
458
cięgiem (gw.) – ciągle. [przypis edytorski]
459
jaże (gw.) – aż. [przypis edytorski]
460
wyciepnąć (gw.) – wyrzucić. [przypis edytorski]
461
kaj (gw.) – gdzie. [przypis edytorski]
462
był robił (daw., gw.) – forma daw. czasu zaprzeszłego; znaczenie: robił (wcześniej w stosunku do innych działań i zdarzeń wyrażonych również w czasie przeszłym). [przypis edytorski]
463
jąć (daw., gw.) – zacząć. [przypis edytorski]
464
kiej (gw.) – niby, jak. [przypis edytorski]
465
kajś niekaj (gw.) – gdzieniegdzie. [przypis edytorski]
466
ktosik (gw.) – ktoś. [przypis edytorski]
467
napity (gw.) – tu: pijany. [przypis edytorski]
468
spokoić się – uspokajać się. [przypis edytorski]
469
śpik (gw.) – sen, senność. [przypis edytorski]
470
kiej niekiej (gw.) – gdzieniegdzie. [przypis edytorski]